صنعت قطعه‌سازی ایران به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی زنجیره تولید خودرو، با چالش‌های متعددی همچون تحریم‌های اقتصادی، محدودیت دسترسی به مواد اولیه باکیفیت، فناوری‌های قدیمی و عدم سرمایه‌گذاری کافی در تحقیق‌وتوسعه مواجه است. این عوامل نه‌تنها هزینه‌های تولید را افزایش و کیفیت محصولات را کاهش داده، بلکه توان رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی را نیز درهم شکسته است.
محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان کشور در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» با اشاره به ضرورت نوآوری در فرآیندهای تولید و توجه به فناوری‌های روز، تاکید کرد که ارتقای کیفیت قطعات داخلی، کاهش وابستگی به واردات و توسعه صادرات، راهبردهایی هستند که می‌توانند مسیر این صنعت را به سمت رشد پایدار و رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی هموار کنند. وی همچنین بر اهمیت همکاری‌های بین‌المللی، آموزش نیروی انسانی متخصص و استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای عبور از موانع موجود تاکید کرد.
بزرگ‌ترین چالش‌های صنعت قطعه درحال‌حاضر کدامند و این چالش‌ها چگونه بر فرآیند تولید و رقابت‌پذیری شرکت‌های فعال در این حوزه تاثیر می‌گذارند؟ به‌نظر شما، باتوجه به شرایط اقتصادی و تحولات فناوری، چه راهکارهایی را می‌توان برای مقابله با این چالش‌ها پیشنهاد داد تا صنعت قطعه بتواند به رشد و توسعه پایدار دست یابد؟
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای قطعه‌سازی ایران، تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری است که دسترسی به مواد اولیه باکیفیت را دشوار کرده است. این مساله نه‌تنها باعث افزایش هزینه‌های تولید شده بلکه باعث کاهش کیفیت محصولات نیز می‌شود. به دلیل عدم دسترسی به مواد اولیه مناسب، تولیدکنندگان مجبور به استفاده از مواد با کیفیت پایین‌تر یا مواد جانشین می‌شوند که درنهایت بر کیفیت نهایی محصولات تاثیر منفی دارد. همچنین، محدودیت‌های تجاری باعث افزایش قیمت تمام‌شده تولید و دشواری در رقابت با محصولات خارجی می‌شود. علاوه بر تحریم‌ها، کمبود سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه یکی دیگر از موانع بزرگ است.
بسیاری از تولیدکنندگان قطعه در ایران از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌کنند که این امر باعث عدم توانایی در پاسخگویی به تغییرات سریع در بازار و فناوری‌های نوین می‌شود. نبود توجه کافی به نوآوری و به‌روزرسانی فناوری‌ها باعث عقب‌ماندگی صنعت از رقبا و کاهش توان رقابتی محصولات داخلی در بازارهای جهانی می‌شود. این چالش‌ها تاثیر مستقیمی بر فرآیند تولید دارند.
افزایش هزینه‌ها و کاهش کیفیت باعث می‌شود تولیدکنندگان داخلی نتوانند به‌راحتی با محصولات وارداتی رقابت کنند. درنتیجه، سهم بازار تولیدکنندگان داخلی کاهش می‌یابد و در نهایت، این مشکلات می‌توانند به بحران‌هایی در صادرات و تقاضا برای محصولات داخلی منجر شوند.
با توجه به مشکلات موجود در اختصاص ارز به صنعت قطعه، این موضوع چه تاثیراتی بر روند تولید، قیمت تمام‌شده قطعات و توان رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی داشته است؟ به نظر شما، چه اقداماتی می‌توان انجام داد تا با مدیریت بهتر منابع ارزی، فشار کمتری بر این صنعت وارد شود؟
عدم اختصاص ارز به قطعه‌سازی تاثیرات قابل‌توجهی بر روند تولید و قیمت تمام‌شده قطعات گذاشته است. این موضوع باعث شده دسترسی به مواد اولیه باکیفیت دشوار شود و تولیدکنندگان مجبور به تامین نیازهای خود از بازار آزاد با قیمت‌های بالاتر شوند. افزایش هزینه‌های تولید، به‌طور مستقیم بر قیمت نهایی محصولات تاثیر می‌گذارد و توان رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی را کاهش می‌دهد.
برای مدیریت این چالش، تخصیص ارز به‌صورت شفاف و اولویت‌بندی صنایع استراتژیک ضروری است. همچنین، با کاهش وابستگی به واردات از طریق توسعه ظرفیت‌های داخلی، بهبود فناوری‌های تولید و بهره‌وری، می‌توان فشار ناشی‌از کمبود ارز را کاهش داد و به رشد پایدار دست یافت.
انجمن قطعه‌سازان چه تدابیری و استراتژی‌هایی را برای مقابله با چالش‌های موجود در صنعت قطعه اتخاذ کرده است تا بتوان به یک توسعه پایدار و تولید رقابتی دست یافت؟
انجمن قطعه‌سازان به‌منظور مقابله با چالش‌ها و مشکلات اقتصادی و تحریمی، به ایجاد همکاری‌های مشترک بین تولیدکنندگان داخلی پرداخته است. این همکاری‌ها به شکل تشکیل کنسرسیوم‌ها و گروه‌های مشترک انجام می‌شود که تولیدکنندگان می‌توانند از منابع و فناوری‌های یکدیگر بهره‌برداری کنند. به این ترتیب، هزینه‌های تولید کاهش یافته و کیفیت محصولات بهبود می‌یابد.
این هم‌افزایی نه‌تنها به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا در برابر چالش‌ها مقاوم‌تر شوند، بلکه باعث ایجاد بازارهای جدید و ارتقای رقابت‌پذیری محصولات داخلی نیز می‌شود. یکی دیگر از اقدامات انجمن قطعه‌سازان، تاکید بر تحقیق‌وتوسعه و نوآوری در فرآیندهای تولید است.
انجمن تلاش کرده است با حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی و تامین مالی برای ارتقای فناوری‌های نوین، تولیدکنندگان را در زمینه نوآوری و بهبود کیفیت یاری کند. این تلاش‌ها نه‌تنها موجب افزایش کیفیت قطعات تولیدی می‌شوند، بلکه با کاهش ضایعات و بهینه‌سازی فرآیندهای تولید، بهره‌وری را نیز افزایش می‌دهد.
همچنین، انجمن با برقراری ارتباطات متاثر با نهادهای دولتی و سازمان‌های بین‌المللی، به دنبال ایجاد شرایط مناسب برای صادرات محصولات داخلی است. این اقدامات می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و دسترسی به بازارهای جهانی کمک کنند. در نتیجه، این تدابیر به تولیدکنندگان کمک می‌کنند تا علاوه بر تامین نیاز داخلی، بتوانند در بازارهای بین‌المللی نیز رقابت کنند.
چه اقداماتی درحال‌حاضر برای ارتقای کیفیت قطعات داخلی و کاهش وابستگی به واردات در صنعت قطعه کشور انجام می‌شود تا بتوان به خودکفایی در تولید قطعات دست یافت و از نوسانات بازار جهانی مستقل شد؟
برای ارتقای کیفیت قطعات داخلی و کاهش وابستگی به واردات، یکی از اقدامات اصلی، سرمایه‌گذاری در بهبود فرآیندهای تولید و ارتقای فناوری‌ها است. با استفاده از فناوری‌های نوین و به‌روزرسانی تجهیزات تولیدی، قطعه‌سازان می‌توانند کیفیت محصولات را افزایش دهند. این اقدامات موجب کاهش ضایعات تولیدی و افزایش بهره‌وری می‌شود. همچنین، ارتقای فناوری می‌تواند موجب تولید قطعات با کیفیت مشابه یا بهتر از نمونه‌های وارداتی شود و از این طریق وابستگی به واردات کاهش یابد.
دومین گام، افزایش خودکفایی و توسعه تولیدات داخلی است. با توجه به شرایط اقتصادی و تحریم‌ها، تامین قطعات از خارج کشور مشکل‌ساز شده است. به همین دلیل، تلاش‌هایی در جهت تولید قطعات موردنیاز صنایع مختلف در کشور صورت گرفته است. این امر نه‌تنها وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد، بلکه به اشتغالزایی و رشد اقتصادی نیز کمک می‌کند.
چه راهکارهایی برای شکل‌گیری روند توسعه و تحول این صنعت پیشنهاد می‌کنید؟ به نظر شما چگونه می‌توان از این عوامل به‌عنوان فرصت‌هایی برای ارتقای و نوآوری در صنعت قطعه‌سازی بهره‌برداری کرد تا به یک آینده پایدار و موفق دست یابیم؟
آینده صنعت قطعه تحت‌تاثیر پیشرفت‌های فناوری، تغییرات اقتصادی و نیازهای بازار قرار دارد. یکی از عوامل کلیدی، پیشرفت در فناوری‌های نوین مانند هوش‌مصنوعی، اتوماسیون و تولید افزایشی است. این فناوری‌ها می‌توانند فرآیندهای تولید را بهبود بخشند، خطاها را کاهش داده و کیفیت محصولات را افزایش دهند. به‌علاوه، این پیشرفت‌ها می‌توانند به کاهش هزینه‌های تولید کمک کنند که این امر در نهایت موجب افزایش رقابت‌پذیری صنعت قطعه‌سازی می‌شود.
عامل دیگر، تغییرات اقتصادی است. نوسانات در قیمت مواد اولیه، تورم و تغییرات اقتصادی جهانی می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر هزینه‌های تولید و سودآوری شرکت‌ها بگذارد. به همین دلیل، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت منابع در صنعت قطعه‌سازی ضروری است. همچنین، تغییرات در تقاضای مصرف‌کنندگان و نیاز به محصولات سفارشی، فشار بیشتری بر تولیدکنندگان وارد می‌کند تا خود را با این تغییرات هماهنگ کنند.
علاوه‌بر این، مسائل زیست‌محیطی و مسئولیت اجتماعی نیز بر آینده صنعت قطعه تاثیرگذار خواهند بود. با افزایش نگرانی‌ها در مورد تغییرات اقلیمی و آلایندگی، تولیدکنندگان باید به سمت تولید محصولات پایدار و دوستدار محیط‌زیست حرکت کنند. این تغییرات نه‌تنها می‌تواند به بهبود تصویر برندها کمک کند، بلکه می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای تولید محصولات سبز ایجاد کند و بازارهای جدیدی برای صنعت قطعه‌سازی فراهم آورد.
با توجه به تغییرات سیاست‌های جهانی و روابط بین‌المللی، چگونه می‌توان وضعیت قطعه‌سازی را بهبود بخشید و این تغییرات چه فرصت‌هایی را برای توسعه این صنعت فراهم می‌کنند؟
تغییرات سیاست‌های جهانی و بهبود روابط بین‌المللی فرصت‌های مهمی برای ارتقای صنعت قطعه‌سازی فراهم می‌کند. یکی از راهکارها توسعه صادرات و دسترسی به بازارهای جهانی است. با کاهش محدودیت‌های تجاری و تسهیل فرآیندهای صادرات، تولیدکنندگان می‌توانند منابع مالی جدیدی جذب کرده و جایگاه خود را در بازارهای بین‌المللی تقویت کنند.
سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه نیز از دیگر عوامل کلیدی است. استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند اتوماسیون و بهبود فرآیندهای تولید، موجب افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت محصولات خواهد شد.
علاوه بر این، ارتقای زیرساخت‌ها و ایجاد همکاری‌های بین‌المللی هم می‌تواند تاثیر بسزایی داشته باشد. با بهبود زیرساخت‌های تولید و لجستیک و همچنین همکاری با شرکت‌های خارجی برای انتقال فناوری و تجربیات، امکان رقابت با تولیدکنندگان جهانی فراهم می‌شود. این اقدامات می‌توانند زمینه‌ساز رشد پایدار و تقویت جایگاه صنعت قطعه‌سازی در عرصه بین‌المللی باشند.
