ظهور فرآیندهای اتوماسیون و هوش مصنوعی، صنایع مختلف را در سراسر جهان متحول کرده است و بخش تولید نیز از این قاعده مستثنی نیست. از مهم‌ترین تغییرات سال‌های اخیر در حوزه تولید خودرو، علاوه‌بر استفاده از ربات‌ها در کارخانه‌های تولید خودرو، رواج مفهومی به‌نام کارخانه‌های تاریک (Dark factory) است؛ تاسیسات تولید خودکار که انسان در آن‌ها هیچ دخالتی ندارد و نیازی به سیستم‌های روشنایی نیست.
هیچ انسانی در این کارخانه‌های چینی پیدا نمی‌شود!
از آن‌جا که هیچ کارگری در این دسته از کارخانه‌ها حضور ندارد، این تاسیسات نیازی به روشنایی ندارند؛ از این رو به آن‌ها کارخانه تاریک می‌گویند. یکی از کشورهایی که روی کارخانه تاریک سرمایه‌گذاری زیادی کرده، چین است. نام یکی از شهرهای صنعتی این کشور پرجمیعت نیز با کارخانه‌های تاریک گره خورده است: دونگوان. در این شهر می‌توان روی تلخ کارخانه‌های تاریک را دید.
سال ۲۰۱۵ بیش از ۴۳ هزار نفر در این شهر با ربات‌ها جایگزین شدند. تقریبا همه ۸ میلیون نفر جمعیت دنگوان از شهرهای دیگر به این شهر مهاجرت کرده‌اند تا در آن کار کنند، اما با رواج کارخانه‌های تاریک بسیاری از کارکنان قدیمی پس از چند دهه زندگی و کار در این شهر، به‌شهرهای اصلی خود بازگشتند. البته جنبه مثبت فناوری این است که این شهر ارزش اقتصاد استان گوانگ‌دونگ را به یک‌تریلیون و ۲۰۰ میلیارددلار افزایش داده که بیشتر از تولید ناخالص داخلی اندونزی است.
تسلا در خط مقدم اتوماسیون
درحالی که چین در حال پیشرفت سریع در اتوماسیون و تولید هوشمند است، کارخانه‌ای همچون تسلا نیز سال‌هاست که با مجهز شدن به هوش مصنوعی، موفقیت‌هایی در این زمینه کسب کرده است. تسلا در خط مقدم اتوماسیون قرار گرفته و تولیدات خود را مبتنی بر هوش مصنوعی پیش می‌برد. عملا این شرکت، در کارخانه خود به‌ویژه در بخش مونتاژ خودرو و تولید باتری، یک فرآیند خودکار اجرا کرده است. استفاده تسلا از بازوهای روباتیک و سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی، منجر به‌دخالت حداقلی انسان و افزایش کارآیی و سرعت تولید می‌شود.
به‌عنوان مثال، خطوط تولید تسلا از درجه بالایی از اتوماسیون بهره می‌برند؛ جایی که روبات‌ها جوشکاری، رنگ‌آمیزی و حتی وظایف پیچیده مونتاژ را نیز انجام می‌دهند. این رویکرد به تسلا کمک کرده است تولید را به سرعت افزایش دهد و درعین حال از میزان هزینه و تعداد خطاها بکاهد. ویدئوهایی که پیشرفت‌های تسلا در اتوماسیون را به‌نمایش می‌گذارند، نشان می‌دهند چگونه این شرکت به‌سمت یک مدل کارخانه چراغ خاموش، مشابه مفهوم کارخانه تاریک چین حرکت می‌کند. اگرچه تسلا هنوز به‌یک کارخانه تاریک کاملا خودمختار دست نیافته است، اما نوآوری‌های آن، بهره‌وری بالاتر با کمترین مشارکت انسانی را نشان می‌دهد.
ربات اپتیموس در خط تولید تسلا
کارخانه‌های تاریک می‌توانند تحولی شگرف در افزایش بهره‌وری صنعت ایجاد کنند؛ اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری کلان و توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی ناشی از این تغییرات هستند. بهره‌گیری از این فناوری نه‌تنها می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد و کیفیت محصولات را بهبود بخشد، بلکه با کاهش خطای انسانی و افزایش دقت، صنایع را به سمت تولید کارآمدتر و رقابتی‌تر سوق می‌دهد. با این حال، گذار به کارخانه‌های تاریک چالش‌های خاص خود را دارد؛ از جمله نیاز به سرمایه اولیه بالا، تغییرات در ساختار اشتغال و تهدیدهای امنیتی.
سال گذشته، تسلا با انتشار پست‌هایی در شبکه اجتماعی ایکس، نشان داد چندین ربات اپتیموس در کارخانه این شرکت حضور دارند و تحت آزمایش و اصلاح روزانه در ایستگاه‌های کاری واقعی هستند. این ربات‌ها در مسیریابی نیز عملکرد خوبی دارند و در مسافت‌های طولانی درون محیط اداری بدون هیچ‌گونه حادثه‌ای تردد می‌کنند.
در قسمتی از ویدئوهای به اشتراک گذاشته شده توسط تسلا، ربات‌های اپتیموس را درحال یادگیری و تقلید از حرکات انسان‌ها می‌بینیم. این ربات‌ها از این داده‌ها در کنار اطلاعات دوربین و شبکه عصبی خود برای انجام خودکار امور مختلف استفاده می‌کنند. تحول و پیشرفت این ربات‌ها، با اظهارات قبلی ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا همخوانی دارد. پیش از این ماسک گفته بود ربات‌های اپتیموس احتمالا بتوانند وظایف کارخانه‌ای مفید را تا پایان سال ۲۰۲۴ انجام دهند.
چشم‌انداز iFACTORY ب‌ام‌و
ب‌ام‌و نیز با ادغام ربات‌های انسان‌نما در خطوط تولید خود، گامی جسورانه به سوی آینده برداشته است. این اقدام بخشی از چشم‌انداز iFACTORY ب‌ام‌و محسوب می‌شود که بر مدرن‌سازی تولید خودرو از طریق اتوماسیون و فناوری‌های هوشمند تمرکز دارد. یکی از تحولات کلیدی این استراتژی، معرفی ربات‌های انسان‌نمای فیگور ۰۲ در کارخانه اسپارتانبورگ کارولینای جنوبی است. این ربات‌ها که توسط استارت‌آپ فیگور (Figure) مستقر در کالیفرنیا توسعه یافته‌اند، اکنون برای آزمایش‌های بیشتر به اسپارتانبورگ بازگشته‌اند.
این تجهیزات حالا در آزمایشگاه مورد تست قرار نمی‌گیرند، بلکه همراه دیگر ماشین‌آلات موجود ب‌ام‌و با دقت بالا وظایف خود را انجام می‌دهند. در ویدئویی که اخیرا منتشر شده، یک ربات فیگور ۰۲ در حال برداشتن قطعات فلزی از یک قفسه متحرک و قرار دادن آن‌ها روی یک دستگاه جوشکاری نشان داده شده است.
ربات دیگری نیز در محل دیده می‌شود. این ویدئو همچنین مهارت‌های حرکتی ظریف ربات را با به‌نمایش گذاشتن ورق‌های فلزی با دقت بالا به‌تصویر کشیده است. این تصویری از آینده احتمالی تولید خودرو است؛ جایی که ربات‌های انسان‌نما فراتر از آدم‌ها، وظایف تکراری را بدون خستگی انجام می‌دهند.
