جهت‌گیری تازه ایران‌خودرو: تمرکز بر توسعه داخلی
به‌نظر می‌رسد ایران‌خودرو در سال جاری تمرکز خود را به‌طور ویژه بر افزایش تولید مدل‌های به‌روزشده داخلی قرار داده است. طبق آمار رسمی، تولید سورن با ۱۱۶ درصد رشد، از ۶۳ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۲ به ۱۳۶ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۳ رسیده است. همچنین تولید تارا با رشدی معادل ۲۲ هزار دستگاه افزایش یافته است. این تغییرات نشان می‌دهد ایران‌خودرو قصد دارد با تکیه بر توسعه محصولات بومی و بهبود کیفی پلت‌فرم‌های موجود، پاسخ‌گوی نیازهای جدید بازار داخلی باشد و سهم خود را از بازار رقابتی‌تر آینده حفظ کند.
سایپا؛ مسیر همکاری با خودروسازان چینی
در مقابل، سایپا مسیر متفاوتی را برگزیده و استراتژی خود را بر توسعه همکاری‌های خارجی، به‌ویژه با برندهای چینی متمرکز کرده است. در این راستا، تولید مدل چانگان با جهشی خیره‌کننده، ۴۲۵ درصد رشد داشته و از ۲ هزار و ۲۳۵ دستگاه در سال ۱۴۰۲ به ۱۱ هزار و ۷۳۹ دستگاه در سال گذشته رسیده است. این تغییر رویکرد بیانگر تلاش سایپا برای حضور پررنگ‌تر در بازار خودروهای مونتاژی و بهره‌گیری از فناوری و طراحی خارجی برای جلب رضایت بخش بزرگی از مشتریان است.
نقش پارس‌خودرو در تغییر آرایش بازار
درهمین چارچوب، پارس‌خودرو نیز با تمرکز بر مدل «سهند»، وارد مسیر تحول شده است. تولید سهند در سال گذشته با رشدی چشمگیر،
به ۱۴ هزار و ۱۳۱ دستگاه رسیده است. این رشد قابل توجه عمدتا به راه‌اندازی خطوط تولید جدید و برنامه‌ریزی برای تنوع‌بخشی به محصولات پارس‌خودرو ارتباط دارد.
افول تدریجی مدل‌های سنتی
بررسی آمار تولید خودروهای قدیمی‌تر در سال گذشته همچون پژو، تیبا، کوئیک و ساینا نشان می‌دهد دوران سلطه این مدل‌ها رو به پایان است. بر این اساس تولید گروه پژو با افت ۳۷ درصدی، حدود ۱۰۰ هزار دستگاه کاهش یافته و تولید خودروهای خانواده تیبا نیز کاهش ۳۶ هزار دستگاهی را تجربه کرده است. همچنین تولید رانا و هایما به‌ترتیب با افت ۳۴ و ۲۸ درصدی روبه‌رو شده‌اند. این تغییرات، به‌روشنی گویای تغییر ذائقه بازار و افزایش تمایل مشتریان به خودروهای جدیدتر و مجهزتر است.
آینده بازار خودرو در سال ۱۴۰۴
با توجه به‌کاهش شکاف میان تولید و فروش، به‌نظر می‌رسد خودروسازان داخلی به‌سوی سیاست‌های تولید مبتنی بر تقاضای واقعی حرکت کرده‌اند. این رویکرد در صورت تداوم، می‌تواند موجب کنترل بهتر موجودی انبارها و درنهایت، تثبیت نسبی قیمت‌ها در بازار خودرو شود. افزون بر این، هم‌راستا شدن میزان تولید با تقاضای واقعی، از یک سو به ارتقای نقدینگی خودروسازان کمک می‌کند و از سوی دیگر، زمینه را برای بهبود چرخه سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه فراهم می‌آورد. درنتیجه، امکان به‌روزرسانی سریع‌تر مدل‌های موجود، ارتقای استانداردهای کیفیت و پاسخ‌گویی بهتر به نیازهای متغیر بازار فراهم خواهد شد.
در سال جاری انتظار می‌رود خودروهای جدید مبتنی بر پلت‌فرم‌های به‌روز و فناوری‌های پیشرفته، سهم بیشتری از بازار را به‌خود اختصاص دهند. به‌موازات این روند، خودروهای قدیمی به‌تدریج از خطوط تولید کنار گذاشته خواهند شد یا با نسخه‌های بهبودیافته و اقتصادی‌تر جایگزین می‌شوند.
همچنین افزایش سهم خودروهای مونتاژی، به‌ویژه مدل‌های چینی، می‌تواند به‌ایجاد تنوع در بازار و ارتقای سطح رقابت بین برندهای داخلی و خارجی بینجامد. اگر چالش‌های ارزی و زیرساختی به‌شکل مطلوب مدیریت شود، این تنوع نه تنها به بهبود تجربه مصرف‌کننده، بلکه به ارتقای کلی استانداردهای صنعت‌خودرو در کشور کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، تحول در سیاست‌های قیمت‌گذاری و آزادسازی تدریجی قیمت‌ها، با شرط رعایت چارچوب‌های نظارتی، می‌تواند سبب جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، افزایش شفافیت در بازار و کاهش التهاب‌های مقطعی شود.
