به گزارش «اخبار خودرو»، تحریم‌های پیشین علیه ایران در سال‌های اخیر بر تمام محصولات داخلی تاثیر مستقیم گذاشت و صنایع مختلف را دستخوش تغییرات و البته مشکلات بسیاری کرد. بخش‌هایی از صنعت که پیش‌از تحریم‌ها با مشکلات داخلی کمتری همراه بودند در دوران تحریم‌ها با موانع بسیاری نیز روبه‌رو شدند. ازجمله این صنایع می‌توان به تولید خودروهای کشاورزی اشاره کرد.
این محصولات در کشور از جایگاه مناسبی برخوردار بودند اما با آغاز تحریم‌های پیشین و ورود مدل‌های چینی به بازار، موقعیت ماشین‌آلات کشاورزی داخلی در بازار کشور به خطر افتاد و تولیدکنندگان این بخش با مشکلات بسیاری همراه شدند تا آنجاکه با رفع تحریم‌ها و آغاز برجام، این صنایع موفق به خروج از رکود نشدند.
حالا با تحریم‌های دوباره به‌طور قطع خطرات بیشتری این صنعت را تهدید خواهد کرد و در بخش‌های مختلفی از آن تاثیر منفی خواهد داشت. بسته شدن راه‌های واردات قطعات و صادرات محصول نهایی به کشورهای همسایه، از مهم‌ترین این مشکلات خواهد بود.
تحریم‌ها در کنار مسائلی همچون افزایش نرخ ارز در گام نخست، واردات قطعات و قیمت این محصولات را تحت تاثیر قرار داده است که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
تاثیر نرخ ارز روی واردات موتور تراکتور
تحریم‌ها در تمام صنایع، میزان واردات مواداولیه و قطعات را به طرز چشمگیری کاهش داده و تولیدکنندگان را در این بخش با دست‌اندازهای بسیاری روبه‌رو کرده است. هرچند حجم قابل‌توجهی از ماشین‌آلات کشاورزی ساخت داخل هستند اما تولیدکنندگان نیازمند واردات برخی قطعات مانند موتور هستند.
جعفر صحت، کارشناس ماشین‌آلات کشاورزی و تراکتورهای باغی با اشاره به مشکلات اخیر صنایع داخلی گفت: «51درصد قطعات این ماشین‌آلات و تراکتورهای باغی داخلی است اما موتور این تراکتورها و یک سری قطعات آن‌ها از طریق واردات تامین می‌شود که نوسان نرخ ارز در ماه‌های اخیر بر میزان واردات و قیمت آن تاثیرگذار بوده است.»
وی همچنین بیان کرد: «باتوجه به نوسان نرخ ارز نمی‌توان برنامه‌ریزی جدی برای تولید ماشین‌آلات کشاورزی و تراکتورهای باغی داشت چراکه بخشی از این قطعات تولیدی از طریق واردات تامین می‌شوند و ساخت قطعات وارداتی در داخل مستلزم مدتزمان حداقل 10ساله است.»
صحت با اشاره به ثبات قیمت تراکتورهای باغی طی دو سال اخیر در بازار، افزود: «درحالحاضر تراکتورهای باغی 25 تا 145اسب‌بخار با قیمت 30تا بیش از 100میلیون تومان در بازار عرضه می‌شوند.»
تراکتورهای 51اسب‌بخار با ارز 4200تومانی با قیمت 120میلیون‌تومان عرضه می‌شدند. این در حالی است که با تخصیص نیافتن ارز یارانه‌ای قیمت این تراکتورها بالای 200 تا 300میلیون‌تومان خواهد رسید و در این صورت مشتری برای خرید نخواهد داشت
عدم تخصیص ارز دولتی؛ مشکل واردات تراکتور
ابتدای سال جاری که موانع بسیاری برای تولیدکنندگان داخلی به‌ویژه خودروسازان در تمام سگمنت‌ها به وجود آمد، تولیدات خودروهای کشاورزی هم بی‌نصیب از این مشکلات نماند. در کنار دیگر مشکلات، تخصیص نیافتن ارز دولتی یکی دیگر از مشکلاتی بود که بر سر راه خودروسازان و تولیدکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی و تراکتورها قرار گرفت.
بسیاری از کارشناسان معتقدند به‌دلیل تخصیص نیافتن ارز دولتی، وارداتی در این صنعت انجام نخواهد شد. با این حال اما دست‌اندرکاران این صنعت امید آن دارند که دولت در این خصوص تغییر نظر دهد و حداقل با ارائه ارز دولتی به این تولیدکنندگان، قیمت نهایی محصولات را کمی کاهش دهد.
در غیر این صورت خودروهایی که در دو سال اخیر با ثبات قیمت روبه‌رو بوده‌اند، در ادامه کار یا ناچار به افزایش قیمت خواهند بود یا تولید آن‌ها مانند بسیاری از صنایع دیگر متوقف خواهد شد.
یکی دیگر از کارشناسان ماشین‌آلات کشاورزی درخصوص قیمت‌ها گفت: «تراکتورهای 51اسب‌بخار با ارز 4200تومانی با قیمت 120میلیون‌تومان عرضه می‌شدند. این در حالی است که با تخصیص نیافتن ارز یارانه‌ای قیمت این تراکتورها بالای 200 تا 300میلیون‌تومان خواهد رسید و دراین‌صورت مشتری برای خرید نخواهد داشت.»
همچنین این کارشناس بیان کرد که تاکنون 80درصد قیمت تراکتورها و ماشین‌آلات کشاورزی با وام 16درصد به کشاورزان از طریق بانک عامل پرداخت می‌شده است.
توقف دستیابی به خودکفایی به دنبال مشکلات ارزی
مشکلات داخلی و بین‌المللی در حالی تاثیر خود را روی صنعت ساخت ماشین‌آلات کشاورزی ازجمله تراکتورها نشان می‌دهد که رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور پیش از این اعلام کرده بود به‌زودی جشن خودکفایی ماشین‌آلات کشاورزی برگزار خواهد شد. کامبیز عباسی گفت: «کماکان در بخش فناوری‌های نوین نیازمند واردات هستیم و اگر به شبکه جهانی متصل نباشیم در کمیت و کیفیت، اثرات منفی را شاهد خواهیم بود.»
عباسی همچنین برداشته‌شدن ارز مبادله‌ای را یکی از مشکلات موجود در بخش مکانیزاسیون دانسته و افزود: «وزیر جهادکشاورزی درخصوص بازگشت مجدد ارز مبادله‌ای تقاضای خود را با معاون اول رئیس‌جمهور و معاون صنعت، معدن و تجارت مطرح کرده است.»
به‌گفته وی، سهم ارز مبادله‌ای 150 تا 200میلیون‌دلار است که اگر اصلاح نشود، روند توسعه فناوری‌های نوین با مشکل روبه‌رو خواهد شد و باعث افزایش قیمت حدود 30درصدی در بخش ماشین‌آلات نوین خواهیم بود. این درحالی‌است که نهتنها مشکلات ارز مبادله‌ای حل نشد بلکه جهش قیمت نرخ ارز آزاد، این صنایع را به سمت رکود حرکت داد.
تاثیر منفی تحریم‌ها روی نوسازی ناوگان کشاورزی
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور همچنین با اشاره به آن‌که ۹۹درصد از ادوات خاک‌ورزی، ۹۰درصد ماشین‌آلات برداشت کشور و بیش از ۹۴درصد از تراکتورهای مورد استفاده تولید داخلی هستند، بیان کرد: «در ۵ تا ۱۰درصد از بخش ماشین‌آلات کشاورزی نیازمند به واردات هستیم. با این حال اما وضعیت جاری این صنعت نشان از آن دارد که هنوز در تمام بخش‌های خودروهای کشاورزی به خودکفایی نرسیده‌ایم و با ورود موج جدید تحریم‌ها به کشور، این صنعت هم دستخوش تغییر شده و افزایش قیمت و کاهش قطعات مواجه خواهد شد.»
براساس آمارها، از ابتدای تشکیل دولت یازدهم هر ماه بیش از یکصدمیلیاردتومان در حوزه مکانیزاسیون سرمایه‌گذاری شده که 80درصد آن تسهیلات و 20درصد آورده شخصی بوده است.
همچنین در این مدت 90هزار دستگاه تراکتور وارد عرصه‌های کشاورزی شده و 30درصد از ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی نوسازی شده است. با این حال به‌نظر می‌رسد هنوز ماشین‌آلات کشاورزی آن‌طور که انتظار می‌رفت، نوسازی نشده و هنوز به تسهیلات بیشتری برای این بخش مورد نیاز است.
