به گزارش «اخبار خودرو»، حضور گسترده شاسی‌بلندهای چینی مجهز به گیربکس‌های دوکلاچه همچون چری تیگو7، جک اس5، بی‌وای‌دی اس6 و... موجب شد مشتریان بازار خودرو ایران در این سگمنت‌ها با قابلیت‌های این نوع از جعبه‌دنده‌های اتوماتیک به‌خوبی آشنا شوند و این انتظار در بازار از خودروسازان داخلی ایجاد شود که به سمت به‌کارگیری این گیربکس‌ها حرکت کنند. در همین راستا، به‌تازگی معاون تحقیقات و مهندسی شرکت نیرومحرکه ایران‌خودرو اعلام کرده است: «براساس تحقیقات انجام‌شده از سوی موسسه IHS به‌عنوان یکی از معتبرترین موسسات تحقیقات فناورانه خودرو، به‌کارگیری گیربکس‌های دوکلاچه (DCT) در خودروهای تولید اروپا رو به افزایش بوده و شرکت ایران‌خودرو نیز براساس توانمندی‌های فنی خود توسعه این تکنولوژی و به‌کارگیری آن در برخی محصولات خود را دستور کار قرار داده است.»
دیدگاه‌های غیرکارشناسی درخصوص گیربکس‌های دوکلاچه
محمدرضا یوسفی با اشاره به طرح برخی دیدگاه‌های غیرکارشناسی درخصوص استفاده از گیربکس‌های دوکلاچه یادآور شد: «استفاده از این تکنولوژی، به سبب قیمت ارزان آن نیست، بلکه در افزایش بهره‌وری خودرو و کاهش مصرف سوخت در محصولات تولیدی موثر است.» وی تاکید کرد: «فناوری موجود در تولید گیربکس‌های دوکلاچه، ضمن کاهش مصرف سوخت و به تبع آن کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی نسبت به نمونه‌های اتوماتیک AT، شرایط را برای رفع موانع و محدودیت‌های قانونی انتشار آلاینده‌ها فرآهم می‌کند.» معاون تحقیقات و مهندسی شرکت صنعتی نیرومحرکه ادامه داد: «در گیربکس‌های اتوماتیک AT در حالت توقف خودرو با ترمز، تورک کانورتر (مبدل گشتاور) همیشه در مدار و درحال مصرف انرژی است اما در گیربکس‌های دوکلاچه، کلاچ در حالت خلاص قرار می‌گیرد.»
امکان بهتر تعمیرات در گیربکس‌های DCT
یوسفی درخصوص طرح موضوعاتی مانند خراب‌شدن قطعه یا نوع تعمیر آن در این نوع گیربکس توضیح داد: «امکان تعمیرات در گیربکس DCT، به سبب تشابه آن با گیربکس دستی، بهتر فراهم می‌شود، به‌وی‍ژه اگر دانش فنی آن بومی‌سازی و تولید آن در کشور انجام شود.» وی تصریح کرد: «در گیربکس‌های AT به‌دلیل اتصال دائمی پمپ و مبدل گشتاور به موتور بخشی از توان موتور مصرف می‌شود، ولی در گیربکس DCT ایران‌خودرو، موتور پمپ هیدرولیکی این کار را انجام می‌دهد و تنها در زمان تعویض‌دنده مورد استفاده قرار می‌گیرد که انرژی کمتری مصرف می‌کند.» یوسفی درباره تمهیدات دیده‌شده برای رفع مشکل افزایش دما در ترافیک و شیب در گیربکس، توضیح داد: «در این تکنولوژی کلاچ تر با سامانه کمکی حرکت در سربالایی (HSA) طراحی شده است که در شرایط ترافیکی روی شیب، سیستم ترمز به‌صورت اتوماتیک خودرو را در شیب ثابت نگه می دارد و مانع از عقب رفتن خودرو می شود و در نتیجه هیچ فشاری به کلاچ وارد نمی‌شود. البته برای سیستم، کلاچ تر و گیربکس سیستم خنک‌کاری نیز دیده شده است که سبب افزایش عمر کلاچ خواهد شد.»
عملکرد گیربکس‌های دوکلاچه
در میان گیربکس‌های دستی و اتوماتیک، نوع دیگری موسوم به نیمه‌اتوماتیک نیز وجود دارد. گیربکس‌های دوکلاچه یا دوال‌کلاچ که به‌صورت اختصار DCT نامیده می‌شوند، عملکرد ترکیبی از نوع دستی و اتوماتیک دارند. البته برخلاف دو گیربکس دیگر که عملکرد آن‌ها از نامگذاری مشخص بود، گیربکس دوکلاچه به‌معنی وجود دو کلاچ پدال زیر پای راننده نیست. جعبه‌دنده دوکلاچه در اصل یک نوع گیربکس اتوماتیک است که از دو کلاچ مختلف استفاده می‌کند و در بین علاقه‌مندان دنیای خودرو به گیربکس نیمه‌اتوماتیک، دستی بدون کلاچ و دستی خودکار هم معروف است. هر کلاچ در این سیستم به دنده‌های زوج و فرد متصل شده است؛ به‌همین خاطر می‌توان عملکرد آن را در قالب طرحی متفاوت از ترکیب دو گیربکس دستی هم تعریف کرد. در بیشتر این نوع گیربکس‌ها امکان تعویض دنده دستی بدون کلاچ هم وجود دارد که به‌همین خاطر گاهی به‌آن نیمه‌اتوماتیک هم گفته می‌شود. تا امروز، فولکس‌واگن و فورد بزرگ‌ترین خودروسازانی بوده‌اند که از گیربکس DCT در محصولات خود استفاده کرده‌اند. در گیربکس‌های DCT، دوکلاچ موجود در سیستم توسط ابزار الکترونیکی و هیدرولیکی و بدون دخالت راننده کار می‌کنند. در این حالت DCT یک گیربکس خودکار است، اما برخلاف نوع مرسوم اتوماتیک، کلاچ‌های آن مستقل هستند. به‌عنوان‌مثال در یک خودرو مجهز به جعبه‌دنده ۶سرعته DCT، یک کلاچ با دنده‌های ۲، 4 و ۶ و کلاچ دیگر با دنده‌های اول، سوم، پنجم و عقب درگیر است. این اقدام باعث می‌شود خبری از اختلال ارتباط بین پیشرانه و گیربکس نباشد.
چندصفحه‌ای تر یا تک‌صفحه‌ای خشک؟
گیربکس‌های DCT از کلاچ‌های چندصفحه‌ای تر یا دوکلاچ تک‌صفحه‌ای خشک استفاده می‌کنند. در نوع تر، سیال موجود از ایجاد حرارت و اصطکاک زیاد جلوگیری می‌کند. در این طرح، گیربکس توانایی مدیریت گشتاورهای بالاتر از ۳۵۰نیوتون‌متر را دارد. از طرفی در نوع خشک، نهایت گشتاور به ۲۵۰نیوتون‌متر محدود است، اما مصرف سوخت بسیار بهینه‌تر خواهد بود. نوع تر در خودروهای پرفورمنس و قدرتمند و نوع خشک در مدل‌های شهری و اقتصادی استفاده می‌شود. یکی از بهترین مزیت‌های گیربکس‌های DCTتجربه‌ی رانندگی لذت‌بخش است. علاوه‌بر تعویض دنده سریع و اتوماتیک، امکان تغییر آن به‌حالت نیمه‌خودکار هم وجود دارد. میانگین تعویض دنده حدود ۸میلی‌ثانیه بوده که از هر نوع دیگر گیربکس سریع‌تر است. شتاب‌گیری با خودروهای مجهز به DCT بسیار لذت‌بخش و بدون تکان شدید است که سواری را برای تمام سرنشینان، راحت‌تر می‌کند. اما شاید جذاب‌ترین مزیت آن برای خریداران خودرو، مصرف سوخت بهینه‌تر باشد. به‌دلیل اینکه جریان انتقال قدرت در خودروهای مجهز به DCT مداوم است، مصرف سوخت به‌طور قابل‌توجهی کمتر شده است. درواقع یک گیربکس ۶سرعته DCT در برابر نوع دستی ۵سرعته، حدود ۱۰درصد سوخت کمتری مصرف می‌کند. سرعت بالای تعویض‌دنده، امکان انتخاب بین حالت تمام‌خودکار و نیمه‌خودکار و مصرف سوخت بهتر از برتری‌های منحصربه‌فرد گیربکس‌های DCT است. بسیاری از خودروسازان مانند فولس‌واگن، لامبورگینی، کیا، ب‌ام‌و، بی‌وای‌دی، چری، مرسدس‌بنز، فراری، آلفارومئو، کرایسلر، هوندا، جنرال‌موتورز، هیوندای، نیسان، میتسوبیشی، رنو و ... از این نوع گیربکس در محصولات متنوع خود استفاده می‌کنند.
