در مارس ۲۰۲۴ اتحاد استراتژیک گروه رنو- نیسان ۲۵ ساله خواهد شد. زمانی که این دو خودروساز اروپایی و ژاپنی با یکدیگر متحد شدند، چهارمین خودروساز بزرگ دنیا با فروش ترکیبی ۴.۸۲ میلیون‌دستگاه متولد شد. اتحاد رنو-نیسان به‌تدریج پیشرفت کرد و به‌لطف موفقیت‌های فوق‌العاده‌ای که با شاسی‌بلندها و برخی خودروهای دیگر به‌دست آورد، به‌بازیگر مهمی در دنیا تبدیل شد. البته امروز وضعیت متفاوت است و اتحاد یادشده با چالش‌های بزرگی مواجه است. رشد سریع اتحاد رنو-نیسان احتمالا یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این دو خودروساز است.
سنگ بنایی برای نجات یکدیگر
در سال ۱۹۹۹ دو خودروساز رنو و نیسان فروش ۴.۸۲ میلیون‌دستگاهی داشتند. رنو در آن زمان به‌تازگی داچیا رومانی و سامسونگ کره‌جنوبی را به‌چنگ آورده بود. فروش دو شرکت اروپایی و ژاپنی تا سال ۲۰۰۵ رشد پایداری داشت و به ۶.۱۳ میلیون‌دستگاه رسید. حتی پس از عرضه نخستین نسل قشقایی در سال ۲۰۰۷ اوضاع بهتر هم شد.
قشقایی به‌عنوان یکی از نخستین کراس‌اوورهای واقعی بازار قلب‌های زیادی را تسخیر کرد و در اروپا نیز خوش درخشید. اتحاد رنو-نیسان در سال ۲۰۱۰ به‌فروش ترکیبی ۷.۲۸ میلیون‌دستگاه رسید.
این روند هشت سال پیاپی ادامه داشت و درسال ۲۰۱۸ رکورد ۱۰.۷۶ میلیون‌دستگاه را ثبت کرد. در آن سال اتحاد رنو-نیسان بزرگ‌ترین خودروساز دنیا بود. بخشی از عملکرد قابل‌توجه رنو-نیسان در آن دوران را می‌توان به‌خرید برندهای جدید نسبت داد.
گروه رنو در سال ۲۰۰۹ کنترل اتوواز را به‌دست گرفت؛ شرکتی که سازنده لادا بود. رنو با ورود به‌بازار روسیه که در آن زمان جزو ۱۰ بازار خودرویی بزرگ دنیا بود، توانست شرایط را به‌دست گیرد. در سال ۲۰۱۶ نیز نیسان همین کار را با میتسوبیشی انجام داد. دیگر دستاورد مهم دو شرکت در سال‌های اخیر تعهد به‌خودروهای برقی بوده است.
هر دو برند رنو و نیسان جزو نخستین خودروسازان بزرگی بودند که خودروهای برقی ارزان‌قیمت را معرفی کردند. نیسان در سال ۲۰۱۰ خودرو لیف را معرفی کرد و رنو نیز نسخه تولیدی Zoe را در سال ۲۰۱۲ عرضه کرد. در آن سال تسلا تنها ۳ هزار دستگاه مدل S را به‌فروش رسانده بود؛ اما استقبال اولیه به‌زودی با فقدان تولید خودروهای جدید به‌سردی گرایید. این روند به‌طور خاص در اروپا و آمریکا مشاهده می‌شود؛ زیرا مشتریان در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ به‌سمت خودروهای برقی حرکت کردند.
در آن زمان اگرچه بهبودهایی در سبد محصولات دو خودروساز مورد بحث رخ داده بود، اما از نظر خودروهای جدید کمبودهای جدی احساس می‌شد. نیسان نسل دوم لیف را درسال ۲۰۱۷ معرفی کرد و رنو نیز به‌طور قابل توجهی خودرو Zoe را ارتقا داد؛ اما برخلاف شاسی‌بلندهای درون‌سوز که سبب رشد سریع اتحاد رنو-نیسان شدند، خبری از شاسی‌بلندهای برقی این دو برند نبود؛ اما سه‌شرکت رنو، نیسان و میتسوبیشی می‌خواهند بر چالش‌ها غلبه کنند و برای این کار روش‌هایی همچون به‌اشتراک‌گذاری پلتفرم به‌ویژه در زمینه خودروهای برقی را انتخاب کرده‌اند. البته هنوز راه زیادی باقی مانده است.
علاوه‌بر این خروج از بازار روسیه نیز چالش بزرگی بوده است. در سال ۲۰۲۱ و زمانی که لادا هنوز تحت کنترل رنو بود، روسیه سومین بازار مهم این خودروساز به‌شمار می‌رفت. درنهایت باید گفت اتحاد یادشده استراتژی تمرکز روی خودروهای برقی را اتخاذ کرده است. نیسان آریا و رنو مگان E-Tech تنها دو نمونه از خودروهای برقی جدیدی هستند که تولید شده‌اند و قطعا درسال‌های پیش رو محصولات بدون آلایندگی بیشتری توسط رنو و نیسان عرضه خواهند شد.
توافق برای بازگشت به آمریکا
در آخرین روزهای سال شمسی گذشته سه خودروساز به‌توافق رسمی برای تغییر ساختار اتحاد خودروسازی خود دست یافتند. نیسان و رنو پس از این‌که هیات‌مدیره هر دو شرکت با این معامله موافقت کردند، این خبر را اعلام کردند. طبق این قرارداد، سهام رنو در نیسان از میزان کنونی ۴۳ درصد به ۱۵ درصد کاهش می‌یابد و سهام آن به‌اندازه سهام نیسان است.
نیسان قرار است مدل جدیدی را برای رنو در مکزیک تولید کند و آن را به‌نخستین خودرو این خودروساز فرانسوی تبدیل خواهد کرد که در 20 سال گذشته در آن‌جا تولید شده است. اما هیچ برنامه فوری برای ورود مجدد به‌بازار ایالات‌متحده اعلام نشده است.
این معامله همچنین به‌میتسوبیشی فرصتی برای توسعه در آمریکای شمالی می‌دهد. در این توافق نیسان تلاش کرده که به‌شراکت برابر دست یابد. براین اساس رنو سهام خود را در نیسان ژاپن از بیش از 43 درصد به 15 درصد کاهش می‌دهد؛ به‌اندازه سهام نیسان در همتای فرانسوی خود. این شرکت‌ها همچنین اعلام کردند نیسان تا 15 درصد در شرکت خودروهای الکتریکی جدید رنو Ampere سرمایه‌گذاری جدید داشته باشد.
راهکاری برای افزایش اعتمادها
تحلیلگران اصلاح ساختار مجدد قرارداد را راهی برای ایجاد اعتماد بین خودروسازان می‌دانند.
«کریستوفر ریشتر» از گروه سرمایه‌گذاری CLSA گفت که تغییرات برای زنده نگه داشتن این همکاری دو دهه ضروری است.
او به «بی‌بی‌سی» گفت: «این آخرین تلاش برای نجات اتحادی است که در آن دو شریک خیلی خوب با هم کنار نمی‌آیند.»
ریشتر افزود: «امیدوارم با برابر کردن وضعیت رنو و نیسان در این همکاری، آن‌ها بتوانند مقداری از عدم اطمینان به‌هم را پشت سر بگذارند و در تعداد محدودی از فعالیت‌ها با هم همکاری کنند.» این حرکت در زمانی اتفاق می‌افتد که صنعت‌خودرو به‌سمت وسایل نقلیه الکتریکی و استفاده از فناوری جدید می‌رود.
همچنین «سیجیرو تاکشیتا» از دانشگاه شیزوکا در ژاپن به «بی‌بی‌سی» گفت: «همه ما می‌دانیم که شرکت‌های خودروسازی در سراسر جهان به‌پنج یا شش شرکت ادغام خواهند شد؛ به‌ویژه به‌دلیل تغییرات بزرگی که در فناوری هوش مصنوعی رخ می‌دهد و نیسان و رنو زیرساخت لازم را ندارند که به‌تنهایی دراین بازار جدید رقابت کنند.»این اتحاد در سال 1999 و زمانی که رنو، نیسان را از لبه ورشکستگی نجات داد، تشکیل شد.
در سال 2016، میتسوبیشی به‌آن‌ها ملحق شد؛ پس از این‌که نیسان سهام عمده این شرکت ژاپنی را خریداری کرد. تنش‌ها در سال 2015 زمانی که دولت فرانسه سهام خود را در رنو افزایش داد، بالا گرفت و درنهایت توافقی برای محدود کردن فعالیت دولت برای مداخله در نحوه همکاری این دو خودروساز حاصل شد. این اتحاد در نوامبر 2018 زمانی که کارلوس گون، رئیس نیسان به‌اتهام سوء‌استفاده از سرمایه شرکت دستگیر شد، متزلزل شد.
