ماشین‌آلات و خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین در تمام سگمنت‌ها و بخش‌های کشور به دلایل مختلف با فرسودگی همراه هستند. قیمت نهایی محصولات، افزایش نرخ ارز و تاثیرپذیری تولید از تحریم‌ها باعث شده تا نوسازی ناوگان‌های تجاری کشور ازجمله ناوگان معدنی طی این سال‌ها با وقفه مواجه شود. در کنار محدودیت واردات این خودروها، بزرگ‌ترین تولیدکننده کشور و خاورمیانه نیز در این سال‌ها با مشکلاتی در مسیر تولید همراه بود و مجبور به توقف تولید شده بود. در دو سال اخیر اما در این کارخانه، اقدامات موثری برای از سرگیری تولید و حتی دستیابی به مقاصد صادراتی انجام شده است.
در هفته جاری نیز مدیرعامل هپکو از آغاز تحویل ماشین‌آلات راهسازی این تولیدکننده بزرگ به مشتریان خبر داد. با این‌حال اما برخی بر این باورند که توسعه تولید در این کارخانه هم نمی‌تواند به‌تنهایی باری از مشکلات ناوگان راهسازی و معدنی کشور بردارد چراکه قیمت نهایی محصولات این کارخانه در برخی موارد نسبت به رقبای خارجی گران‌تر است.
فرسودگی ۱۵هزار دستگاه ماشین‌آلات معدنی و راهسازی
فرسودگی ناوگان ماشین‌آلات معدنی و راهسازی در سال‌های اخیر و عدم‌اقدام به‌منظور نوسازی آن‌ها، باعث شده است بهره‌وری معادن کشور به‌شدت کاهش یابد و به کمتر از ۱۰درصد برسد.
گرچه در سال‌های اخیر واردات در این بخش کمی تسهیل شد و حتی به مدل‌های تا ۵ سال کارکرد هم رسید، اما تا امروز مشکلی از این صنعت حل نشده و همچنان مقصد نهایی مدل‌های فرسوده، معادن و سایت‌های معدنی کشور و حتی پروژه‌های راهسازی است. با این‌حال، معاون صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صمت اعلام کرده که در سال گذشته ۳هزار و ۵۰۰ دستگاه ماشین‌آلات راهسازی و معدنی در کشور تولید شده است.
سیدمحمد موسوی در این خصوص اظهار کرد: «در حوزه ماشین‌آلات معدنی و راهسازی، ۱۵هزار ماشین‌آلات فرسوده بالای ۲۰ سال عمر را داریم. اما به همت بخش‌خصوصی، ۱۰ شرکت توانمند ایرانی توانستند در سال ۱۴۰۱ به نسبت سال ۱۴۰۰، صددرصد رشد تولید داشته باشند و ۳هزار و ۵۰۰ دستگاه ماشین‌آلات راهسازی و معدنی در کشور تولید کردیم.»
به‌گفته معاون صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صمت، این روند رشد را امسال هم خواهیم داشت و برای رشد ۴۰درصدی تولید برنامه‌ریزی کرده‌ایم. وی گفت: «در سه سال آینده ما نوسازی ماشین‌آلات معدنی و راهسازی را خواهیم داشت.»
اگرچه صحبت از افزایش صددرصدی تولید مطرح است، اما وضعیت نهایی ناوگان کشور نشان می‌دهد تولید داخل به‌رغم روند صعودی، وضعیت ناوگان را بهبود چندانی نبخشیده است.
آغاز تحویل ماشین‌آلات هپکو به مشتریان
کارخانه هپکو که روزی مقام بزرگ‌ترین تولیدکننده ماشین‌آلات راهسازی و معدنی خاورمیانه را یدک می‌کشید، با گذر از مشکلات تامین و تولید، تحویل ۴۸ دستگاه ماشین‌آلات به مشتریان خود را آغاز کرد.
علیرضا کاظمی، مدیرعامل این کارخانه در این خصوص اظهار کرد: «۳۷ دستگاه دیگر نیز تا سه ماه آینده به مشتریان در نقاط مختلف کشور تحویل می‌شود.»
وی بیان کرد: «این ماشین‌آلات بخشی از تفاهم‌نامه تولید و تحویل ۶۰۰ دستگاه ماشین‌آلات معدنی هپکو با صندوق بیمه معادن است و درصورتی‌که امور اداری و مالی ۵۵۲ دستگاه دیگر از سوی صندوق بیمه معادن انجام شود، هپکو تولیدات خود را در اسرع وقت انجام و به مشتریان تحویل می‌دهد.»
محصولات هپکو؛ گران‌تر از محصولات خارجی
در حالی هپکو کار تحویل ماشین‌آلات معدنی به بازار داخلی را آغاز کرده که نماینده مردم جیرفت در مجلس یازدهم اظهار کرده است: «شرکت هپکو با استناد به اینکه ما توان پاسخگویی به نیاز بازار را داریم مدتی از واردات ماشین‌آلات معدنی جلوگیری کرد اما در واقعیت نیاز کشور تامین نشده است.
ذبیح‌اله اعظمی ساردوئی با بیان اینکه فقط ۱۰درصد ظرفیت معادن فعال است که یکی از دلایل این وضعیت کمبود ماشین‌آلات معدنی است، افزود: اغلب تولیدات هپکو از محصولات خارجی گران‌تر است.
با این حال مدیرعامل هپکو عنوان کرده است: «دستگاه‌های تولیدی هپکو با کیفیت بالا و قیمت رقابتی تحویل مشتریان می‌شود و امید است با افزایش تولیدات این شرکت و استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کشور، شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم.» وی تصریح کرد: «انتظار است حمایت‌های دولت از شرکت هپکو و معادن کشور با استفاده از صندوق توسعه معادن ادامه‌دار باشد.»
مدیرعامل کارخانه هپکو افزود: «پشتیبانی از تولیدکنندگان داخلی علاوه‌بر کمک به اشتغال و رونق اقتصادی از واردات دستگاه‌های دست دوم که کارایی برای کشور ندارد، جلوگیری می‌کند.»
