به‌رغم تلاش‌های دولت برای ایجاد توازن در بازار خودرو این بازار باز هم شاهد حضور سرمایه‌های سرگردان است. درخصوص چرایی این اتفاق، کارشناسان حوزه‌های صنعت و بازار خودرو معتقدند عدم‌ثبات ارزش ریال در مقابل ارزهای بین‌المللی سبب شده است تب حضور و خرید کالاهای بادوام شبه‌سرمایه‌ای در مردم شدت بگیرد. از این رو، بازار خودرو به‌عنوان کالایی که نقدشوندگی بهتری به نسبت ملک و دیگر کالاهای بادوام دارد، مطلوبیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری پیدا کرده است.
محمد فرح‌آبادی، فعال و کارشناس صنعت و اقتصاد با اشاره به‌افزایش نرخ محصولات خودروسازان در حاشیه بازار به «دنیای‌خودرو» گفت: «بازار خودرو در شب عید همواره با هیجان بیشتری به‌کار خود ادامه می‌دهد. از این رو، قیمت‌ها در پایان هر سال شاهد رشد چشمگیری هستند. این درحالی است که فعالان بازار خودرو نگران آن هستند که با فروش محصولات از بازار عقب بمانند و از سویی صاحبان سرمایه‌های کوچک به‌دلیل ریزش ارزش ریال به‌دنبال بازارهای مطمئنی هستند که سرمایه‌های آنان بتواند در کنار سود محدود، ارزش ذاتی خود را حفظ کند. به‌همین دلیل میزان تقاضا در بازار خودرو افزایش یافته است.»
وی تصریح کرد: «حجم معاملات در این بازار به‌نسبت سال‌های گذشته طی مدت مشابه کاهش چشمگیری داشته است. اکثر فروشندگان به‌دلیل رشد روزانه نرخ محصولات از فروش دست کشیده‌اند تا زیان بیشتری را از محل فروش خودرو تجربه نکنند. البته در این شرایط کسی که متقاضی خرید خودرو است، با سرگردانی در بازار نمی‌تواند محصول مورد نیاز خود را خریداری کند.»
با توجه به آن‌که دولت نوید عرضه حداکثری محصولات خودروسازان داخلی و خارجی را به‌بازار داد، انتظار می‌رفت متقاضیان و سرمایه‌گذاران خرد برای حضور در بازار عجله نکنند. چراکه بازار خودرو باز هم درگیر حضور سرمایه‌های سرگردان شده است؟
فروشندگان خودرو توقع داشتند بازار شب عید پررونقی داشته باشند؛ اما متاسفانه روند صعودی نرخ ارز به‌همراه کندی در صدور فاکتور خودروها توسط خودروسازان سبب شده است عرضه در بازار کاهش یابد و خریداران به‌سختی بتوانند محصول مورد نیاز خود را تهیه کنند. از این رو، تعداد معاملات در بازار کاهش پیدا کرد و این بازخورد به‌متقاضیان و سرمایه‌گذاران خرد نیز رسید و سبب شد حجم تقاضا برخلاف کاهش عرضه محصولات دچار افزایش شود. از سویی خودرو به‌دلیل تغییر جایگاه از کالای مصرفی بادوام به‌کالای سرمایه‌ای در کشور ما همواره دارای جذابیت ذاتی برای سرمایه‌گذاران کوچک بوده است.
با این تفاصیل، فروشندگان و نمایشگاه‌داران، رونق بازار شب عید خودرو را امسال تجربه نخواهند کرد...
عرضه خودرو در بازار کم است؛ خریداران به‌خاطر تغییرات نرخ تورم و روند صعودی دلار می‌خواهند نقدینگی خود را به‌خودرو تبدیل کنند؛ اما فروشندگان نیز نگران تغییرات آتی قیمت‌ها و زیان خود از محل فروش خودرو هستند و به‌انتظار نشسته‌اند تا شاید در سال آینده سود بیشتری را در معامله کسب کنند. روی هم رفته بازار خودرو در شب عید امسال تا این لحظه شاهد هیچ رونق معامله‌ای نیست و در حالت انتظار قرار دارد. از آن طرف قیمت‌ها نیز مدام رقم‌های نجومی را ثبت می‌کنند.
افزایش نرخ خودرو از نظر برخی کارشناسان دولتی طی چند سال گذشته حبابی بوده است. آیا دولت می‌تواند با اجرای سیاست‌های اقتصادی از حجم حباب شکل‌گرفته در بازار محصولات خودروسازان داخلی و خارجی بکاهد؟
دولت هر زمان بتواند قیمت ارز را ثابت نگه دارد، می‌تواند در تعیین قیمت خودروهای داخلی موثر باشد و چنانچه شیب ارز نزولی شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که قیمت خودرو هم مقدار کمی ریزش کند. اما اگر قیمت ارز ثابت نماند و دلار مجددا به‌سمت بالا حرکت کند، باز هم قیمت خودرو شیب افزایشی پیدا خواهد کرد. تنها عاملی که می‌تواند روی بازار خودرو خارجی تاثیر بگذارد، واردات خودرو است. البته این درصورتی است که تا پایان سال، حداقل ۲۰ تا ۳۰ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود و با قیمت‌های معقول و منطقی قبل از عید تحویل مشتری شوند. بنابراین، به‌دلیل نبود زمان کافی، بحث واردات هم برای کنترل جو روانی بازار شب عید منتفی است.
با توجه به این‌که نرخ ارز به‌واسطه سیاست خارجی دولت و میزان شدت تحریم‌ها دچار نوسان می‌شود، به‌نظر شما سیاست‌ها و برنامه‌های دولت و سیاست‌گزاران تا چه اندازه می‌تواند در کنترل و ثبات بازار خودرو نقش داشته باشد؟
در همه‌جای دنیا دولت‌ها فقط زمینه‌ساز تنظیم و اجرای قوانین و کنترل بازار هستند، نه عامل دخالت‌کننده. درمورد وضعیت بازار خودرو نیز همان‌طور که گفته شد، ثبات مسائل سیاسی، ثبات قیمت ارز و همچنین برابر شدن عرضه و تقاضا می‌تواند بازار را به‌تعادل و ثبات برساند. اما اگر هرکدام از این پارامترها به‌هم بخورد، باز مجددا روی اقتصاد و به‌تبع آن روی بازار خودرو تاثیر خواهد گذاشت. حالا اگر ارز به‌هر قیمتی که می‌خواهد باشد ثابت شود، تکلیف بازار مشخص خواهد شد.
زمانی هم که تکلیف بازار مشخص شود، دیگر تقاضای کاذب به‌وجود نمی‌آید. اما این‌که امروز نرخ دلار ۵۵ هزار تومان باشد و فردا به ۵۷ هزار و پس‌فردا به ۶۰ هزار تومان تغییر کند، باعث می‌شود مردم از ترس این‌که ارزش پول خود را از دست بدهند، به‌سمت بازارهای سرمایه‌ای هجوم ببرند و التهاب این بازارها افزایش یابد.
بر این اساس، بازار شب عید خودرو در چه وضعیتی قرار می‌گیرد؟
قیمت خودرو در هفته‌های گذشته نوسانات زیادی را تجربه کرده است. از طرفی، برخی خودروهای پرطرفدار رکوردهای جدید قیمتی را در کارنامه خود ثبت کردند و از سوی دیگر، برخی خودروها با کاهش جزئی همراه شدند.
البته در میان این نوسانات بازار، زمزمه‌هایی مبنی بر افزایش قیمت خودروهای کارخانه‌ای به‌گوش می‌رسد که می‌تواند تاثیر زیادی بر بازار آزاد خودرو بگذارد. اگر نرخ تورم و قیمت دلار کنترل شود، بازار به‌همین روند فعلی خود ادامه می‌دهد. در غیر این صورت، روند افزایش قیمت را در پیش خواهیم داشت. البته اگر میزان عرضه خودرو به‌بازار روند مناسب‌تری داشته باشد و خودروهای وارداتی نیز به‌بازار کشور برسند، پیش‌بینی می‌شود ماه‌های ابتدایی سال آینده قیمت خودرو در بازار تا حدودی به‌تعادل برسد.
با توجه به امیدواری ایجادشده برای عرضه محصولات خارجی در سال آینده، آیا شما هم معتقدید بازار خودرو از رکود خارج خواهد شد؟
بازار خودرو به‌نسبت سال گذشته در مدت مشابه، در وضعیت رکودی قرار دارد. درحال حاضر سطح معاملات بسیار پایین است و عرضه خودرو به‌بازار همچنان قطره‌چکانی صورت می‌گیرد. عرضه خودرو در بورس کالا نیز تاکنون تاثیری بر روند بازار نداشته است. نوسانات دلار نیز بر قیمت خودرو تاثیر گذاشته است. هم‌گام با نوسانات دلاری، نرخ خودرو نیز تغییر می‌کند. اما پیش‌بینی می‌شود از اواسط اردیبهشت‌ماه بازار مجددا رونق بگیرد و سطح معاملات بالا برود.
