حجم بازار اتوبوس‌ها در سال ۲۰۲۳ به ۱۰۸۱۵۲.۱۴ میلیون دلار رسید و انتظار می‌رود طی سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۱ با ۶.۹ درصد رشد همراه شود و تا سال ۲۰۳۱ به ۱۶۱۳۹۶.۶ میلیون دلار برسد.

گزارش جهانی بازار اتوبوس‌ها، نشان از آن دارد سهم بسزایی از این رشد تولید در اختیار مدل‌های الکتریکی است. با افزایش قیمت سوخت و آگاهی بیشتر مردم از مزایای استفاده از اتوبوس‌های برقی در سراسر جهان، تولیدکنندگان در بازار جهانی اتوبوس برقی از چشم‌انداز رشد احتمالی در سال‌های آینده سود خواهند برد. دور از انتظار نیست هم‌زمان با توسعه پیشرانه‌های الکتریکی در صنعت خودرو دنیا، تولیدکنندگان اتوبوس‌ها نیز به این سمت حرکت کنند و به دنبال راه‌حل‌های پیشگامانه‌ای برای کاهش آلایندگی‌های ناشی از حمل‌ونقل عمومی مسافر در سراسر جهان باشند.

بازار الکتروباس‌های جهانی در مسیر رشد

بازار جهانی اتوبوس برقی در سال ۲۰۲۰ حدود ۷۴.۱۵۷ دستگاه برآورد شد که انتظار می‌رود این رقم با عبور از مسیر صعودی خود تا سال ۲۰۳۱ به عدد ۴۴۸.۹۲۰ دستگاه برسد. افزایش تقاضا برای اتوبوس‌های کم‌مصرف، عملکرد عالی و کم آلایندگی، قوانین و مقررات سختگیرانه دولتی در مورد آلایندگی وسایل نقلیه، افزایش استفاده از اتوبوس‌های سلول سوختی هیدروژنی، افزایش تمرکز بر الکتریکی کردن حمل‌ونقل عمومی و قیمت پایین باتری از عوامل کلیدی هستند که انتظار می‌رود بازار اتوبوس‌های برقی را در دوره پیش‌بینی تحت کنترل داشته باشند.

تولیدکنندگان نیز برای آن که بتوانند در این بازار به رقابت موثر بپردازند، به تعدادی از عناصر ازجمله قیمت، عرضه محصول و حضور جغرافیایی وابسته هستند. همچنین انتظار می‌رود افزایش پیشرفت‌های فناوری از نظر گسترش پیشرانه و استقرار زیرساخت‌های شارژ سریع، فرصت‌های متعددی را برای ذینفعان در طول دوره پیش‌بینی به ارمغان آورد.

آسیا و اقیانوسیه؛ بزرگ‌ترین بازارهای اتوبوس برقی

منطقه آسیا و اقیانوسیه دارای بزرگ‌ترین بازار اتوبوس برقی جهان است. این کشورها خانه برخی اقتصادهای به‌سرعت درحال‌توسعه و توسعه‌یافته جهان هستند. گسترش بازار منطقه‌ای ممکن است به تسلط چین و حضور اتوبوس‌سازان برجسته‌ای مانند Yutong، BYD، Zhongtong و Ankai در این کشور مرتبط باشد که صنعت اتوبوس‌های برقی آسیا و اقیانوسیه را تقویت می‌کند. شنژن اولین شهر جهان بود که شبکه حمل‌ونقل عمومی کاملا برقی داشت. انتظار می‌رود قوانین مساعد برای اتوبوس‌های برقی، قطعات الکتریکی و الکترونیکی ارزان‌تر و زیرساخت‌های شارژ سریع در حال افزایش، بازار اتوبوس‌های برقی منطقه‌ای را بهبود بخشد.

اتوبوس‌ها؛ صعودی‌ترین بازار در خودروهای الکتریکی

با رسیدن به سال ۲۰۲۴ میلادی به نظر می‌رسد انقلاب پیشرانه‌های الکتریکی درنهایت شتاب غیرقابل کنترلی به خود گرفته است. با رشد تصاعدی فروش خودرو در سراسر جهان به دلیل کاهش هزینه‌ها، بهبود فناوری و حمایت جدی دولت‌ها در چندین بازار، در سال پیش رو به نقطه اوج واقعی فروش خودروهای الکتریکی خواهیم رسید.

انتظار می‌رود مصرف‌کنندگان، مشاغل و بخش عمومی به استفاده از تعداد قابل‌توجهی از وسایل نقلیه الکتریکی روی آورند. در سال ۲۰۲۳، تعداد جهانی صاحبان خودروهای برقی جدید در میان مصرف‌کنندگان، حتی با وجود نگرانی‌های پنهان در بسیاری از بازارها در مورد سرعت، کیفیت و قابلیت اطمینان شارژ عمومی تا ۱۱ درصد افزایش یافت. اتوبوس بدون آلایندگی در این میان بیشترین پیشرفت را در سال‌های گذشته داشته است و انتظار داریم در سال‌های آینده شاهد ادامه رشد آن باشیم.

استقبال از حمل‌ونقل عمومی برقی

استقبال از حمل‌ونقل عمومی پاک و الکتریکی به سرعت در کشورهای توسعه یافته و درحالتوسعه؛ درحال افزایش است. دولت‌ها سرمایه‌گذاری سنگینی در این حوزه انجام داده‌اند.

نقش دولت‌ها در توسعه این صنعت و برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی در این کشورها غیرقابل کتمان است.

ایجاد تسهیلات گسترده برای توسعه زیرساخت و ارائه مشوق‌های مالی و مالیاتی برای شرکت‌های بخش خصوصی سبب شده است تا طی دو، سه‌سال اخیر، به‌کارگیری حمل‌ونقل کاملا برقی در این کشورها به‌شدت اوج بگیرد.

شرکت‌های خودروساز نیز تمام تمرکز خود را روی توسعه اتوبوس‌های برقی قرارداده‌اند و دیگر کمتر در بخش خودروهای درون‌سوز سرمایه‌گذاری می‌کنند.

پذیرش جمعی برقی‌سازی صنعت خودرو و اینکه قرار است تا دهه آینده همه این وسایل برقی و وابسته به باتری شوند، سبب می‌شود این فرهنگ جا بیفتد که قرار است صرفا خودروهای برقی را در خیابان‌ها ببینیم و دیگر خبری خودروهایی با سوخت فسیلی نخواهد بود.

ایران و اختلاف‌نظر در مورد اتوبوس‌های برقی

با وجود اینکه دیگر کمتر کسی شبهه‌ای به ضرورت استفاده از اتوبوس‌های برقی در سطح کلانشهری مانند تهران دارد، با این‌حال همچنان اقدام جدی در این خصوص شکل نگرفته است؛ نه در پایانه‌ها خبری از ایستگاه‌های شارژ اتوبوس و ایجاد زیرساخت برای این خودروهاست و نه برنامه جامعی برای جایگزینی و پذیرش این اتوبوس‌ها وجود دارد. تاکنون صرفا صحبت‌هایی درخصوص قرارداد با خودروسازان داخلی و البته چینی برای خرید اتوبوس‌های برقی مطرح شده است و اقدام عملی جدی را شاهد نیستیم.

به‌هرحال ورود این اتوبوس‌ها به چرخه حمل‌ونقل عمومی نیازمند زیرساخت‌های قدرتمند و بزرگی است.

اما با وجود همه تاکیدات بر انعقاد قرارداد داخلی و خارجی برای خرید اتوبوس، همچنان خبری از اتوبوس‌های برقی نیست.