کارشناسان حوزه خودرو درخصوص ورود خودروهای خارجی به بازار ایران، نظرات به شدت متنوعی دارند! علی اکبری، کارشناس حوزه خودرو معتقد است این اقدام نه‌تنها به تضعیف صنعت خودرو داخلی منجر خواهد شد، بلکه بر تراز تجاری کشور و تامین منابع ارزی نیز تاثیرات منفی خواهد داشت.
وی در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» تصریح کرد: «به عقیده من، در شرایط کنونی باید اولویت‌ها به کالاهای اساسی اختصاص یابد و حمایت از تولید داخلی در اولویت قرار گیرد.»
از سوی دیگر، محمد فرح‌آبادی، کارشناس صنعت و اقتصاد با اشاره به مشکلات عدیده‌ای که صنعت خودرو با آن مواجه است، گفت: «ورود خودروهای خارجی باید با دقت و برنامه‌ریزی مناسب صورت گیرد تا بتواند مکملی برای عرضه خودروهای داخلی و مونتاژی باشد.»
این دو دیدگاه متضاد، نشان‌دهنده نیاز این حوزه به سیاست‌ها و راهکارهایی است که موضوع منابع ارزی برای واردات خودرو را به نحوی حل‌وفصل کند که هم راه برای واردات خودرو به‌صورت قابل اتکا برای تنظیم بازار باز شود و هم تامین ارز مورد نیاز برای اقلامی همچون دارو و کالاهای اساسی را تحت‌شعاع قرار ندهد.
علی اکبری، کارشناس حوزه خودرو
قیمت‌گذاری دستوری؛ عامل نابرابری رقابت داخلی‌ها و وارداتی‌ها
برخی کارشناسان معتقدند واردات خودرو، خودروسازان داخلی را با موانع بیشتر از فشار تحریم‌ها روبه‌رو خواهد کرد. دلایل اصلی شما برای مخالفت با واردات خودرو چیست؟
یکی از اصلی‌ترین دلایل مخالفت من با واردات خودرو، آسیب به صنعت خودرو داخلی است. در شرایطی که کشور در تحریم قرار دارد و این صنعت به‌صورت تخصصی مورد توجه غرب قرار گرفته است، ورود خودروهای خارجی به بازار می‌تواند تولیدکنندگان داخلی را تضعیف کند و حتی منجر به تعطیلی کارخانه‌ها شود. کارخانه‌های خودروسازی به دلیل شرایط سیاسی کشور در محیط ایزوله و فاقد هرگونه رقابت فعالیت کردند و این نظم اگر برهم زده شود، آنان آمادگی حضور در عرصه رقابت را با توجه به قیمت‌گذاری دستوری ندارند.
آیا فکر نمی‌کنید که واردات خودرو می‌تواند کیفیت را در بازار افزایش دهد؟
ممکن است این موضوع درست باشد، اما باید به این نکته توجه کرد واردات خودرو می‌تواند به خروج ارز از کشور منجر شود. در شرایطی که ما با مشکلات ارزی مواجه هستیم، نباید اجازه دهیم که منابع ارزی کشور به سمت کالاهای لوکس حرکت کند.
با واردات خودرو چه تاثیراتی را بر تراز تجاری کشور پیش‌بینی می‌کنید؟
واردات خودرو می‌تواند تراز تجاری کشور را منفی‌تر کند. اگر به‌جای تقویت صادرات، به واردات خودرو بپردازیم، نه‌تنها باعث افزایش کسری تجاری خواهیم شد، بلکه به تامین کالاهای اساسی نیز آسیب می‌زنیم.
مشکلات زیست‌محیطی از نظر منتقدان صنعت خودرو به دلیل تولید خودروهای با مصرف بالاست. آیا خودروهای وارداتی می‌توانند به کاهش آلودگی هوا کمک کنند؟
بله، قطعا. بسیاری از خودروهای وارداتی ممکن است با استانداردهای زیست‌محیطی ما سازگار باشند و این امر می‌تواند به کاهش آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی منجر شود. به‌ویژه در شهری مثل تهران که با آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کند، این موضوع اهمیت ویژه‌ای دارد. به همین دلیل در دولت سیزدهم اهتمام ویژه‌ای بر تولید خودروهای هیبرید و برقی گذاشته شد.
با توجه به موج نارضایتی متقاضیان از صنعت خودرو و افزایش نرخ محصولات در بازارها، آیا فکر می‌کنید که واردات خودرو می‌تواند متقاضیان محصولات باکیفیت را راضی کند؟
خرید خودرو در شرایط کنونی به دلیل نیاز نیست و خریداران برای حفظ ارزش پول اقدام به حضور در بازار می‌کنند. در شرایط کنونی، به نظر من واردات خودرو به‌عنوان یک کالای لوکس و سرمایه‌ای نباید در اولویت قرار گیرد. ما باید منابع ارزی خود را به کالاهای اساسی اختصاص دهیم تا نیازهای اولیه مردم تأمین شود.
آیا راه‌حل‌های بهتری برای بهبود صنعت خودرو داخلی پیشنهاد می‌کنید؟
قطعا. حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه می‌تواند به ارتقای کیفیت محصولات داخلی کمک کند. همچنین با ایجاد مشوق‌های مالی می‌توان خودروسازان را ترغیب کرد تا به سمت تولید خودروهای باکیفیت‌تر حرکت کنند.
درنهایت، پیشنهاد شما برای مسئولان و مدیران اجرایی در صنعت خودرو چیست؟ آیا به آینده صنعت خودرو داخلی امیدی دارید؟
اگر سیاست‌ها به سمت حمایت از تولید داخلی برود و همکاری بین دولت و خودروسازان افزایش یابد، آینده صنعت خودرو ما می‌تواند روشن‌تر شود. ما دارای نیروی انسانی متخصص و ظرفیت‌های تولیدی هستیم و تنها نیاز به یک برنامه‌ریزی جامع و حمایتی داریم.
محمد فرح‌آبادی، کارشناس اقتصادی حوزه خودرو
بازار خودرو چشم‌انتظار حل مشکل 5هزار خودرو مانده در گمرک
در شرایط فعلی، واردات خودرو با چه مشکلاتی مواجه است؟
درحال‌حاضر بزرگ‌ترین چالش در واردات خودرو، موضوع عدم تخصیص ارز کافی است. بسیاری از واردکنندگان به دلیل مشکلات مربوط به تامین ارز، قادر به ثبت‌سفارش جدید یا واردات قطعات موردنیاز برای تعمیر و نگهداری خودروها نیستند. این مساله باعث شده است که تامین خودروهای جدید و همچنین خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی با مشکل روبه‌رو شود. علاوه‌بر این، موانع گمرکی و فرآیندهای پیچیده ترخیص کالا نیز به این مشکلات افزوده‌اند.
با توجه به این‌که دولت اخیرا دستورالعمل‌های جدیدی برای واردات خودرو صادر کرده است، آیا این تصمیمات می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند؟
شورای رقابت تلاش کرده است تا با تدوین دستورالعمل‌های جدید، واردات خودرو را ساماندهی کند. این اقدام‌ها می‌توانند به افزایش شفافیت و ایجاد تعادل در بازار کمک کنند، اما تا زمانی که مشکلات اساسی مانند تخصیص ارز و موانع گمرکی حل نشود، این اقدامات به‌تنهایی کافی نخواهد بود، بلکه باید تدابیری جدی برای تسهیل فرآیند تخصیص ارز و رفع موانع گمرکی اتخاذ شود.
آیا تاکنون واردات خودرو در سال جاری به حدی که نیاز بازار را تامین کند، انجام شده است؟
بر اساس گزارش‌ها، در سال گذشته حدود ۱۱هزار خودرو وارد شده، اما در سال جاری به دلیل مشکلات ارزی و موانع گمرکی، واردات به‌شدت کاهش یافته است. این کاهش واردات تاثیر مستقیم بر قیمت خودروهای موجود در بازار داشته و منجر به افزایش قیمت‌ها شده است. تصمیم‌گیری درخصوص 5هزار خودرو مانده در گمرک می‌تواند شرایط کمی بهبود بخشد.
برخی منتقدان معتقدند باتوجه قطع ارتباط میان شرکت‌های نمایندگی رسمی و شرکت‌های مادر واردات خودرو با مشکلاتی از قبیل تامین قطعات یدکی و خدمات پس از فروش روبه‌رو خواهد شد. به نظر شما در مورد خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی، چه مشکلاتی وجود دارد؟
یکی از مشکلات عمده در بخش واردات خودرو، کمبود قطعات یدکی برای خودروهای وارداتی است. واردکنندگان به دلیل مشکلات ارزی و تحریم‌ها نمی‌توانند قطعات یدکی را به‌موقع وارد کنند. این موضوع باعث شده است بسیاری از خودروهای وارداتی بدون دسترسی به خدمات پس از فروش مناسب باقی بمانند که نه‌تنها برای مصرف‌کنندگان بلکه برای واردکنندگان نیز مشکل‌ساز است.
چه اقداماتی می‌توانند به بهبود وضعیت واردات خودرو کمک کنند؟
بهبود وضعیت واردات خودرو نیازمند اقدام‌های چندگانه است. اول از همه، دولت باید تخصیص ارز را برای واردکنندگان تسهیل کند. علاوه‌بر این، باید سیاست‌های گمرکی تسهیل و تسریع شود تا واردکنندگان بتوانند خودروها و قطعات را بدون تاخیرهای طولانی وارد کنند. همچنین ایجاد سازوکارهای شفاف برای تنظیم بازار و افزایش نظارت بر روند واردات و خدمات پس از فروش می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند.
آیا با مشکلات تامین ارز و موانع گمرکی، امکان کاهش قیمت خودروهای وارداتی وجود دارد؟
تا زمانی که این مشکلات حل نشوند، کاهش قیمت خودروهای وارداتی دشوار خواهد بود. افزایش هزینه‌های واردات و تامین قطعات به‌طور مستقیم بر قیمت نهایی خودروهای وارداتی تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود.
