چند سالی است فرسودگی ماشین‌آلات کشاورزی کشور ازسوی مسئولان و متولیان این صنعت مطرح می‌شود؛ رقمی که بارها بین ۵۰ تا ۶۰درصد اعلام و به یکی از معضلات صنعت کشاورزی تبدیل شده است. به دلیل فرسودگی بیش‌از حد، این خودروها نه‌تنها کارآیی لازم را ندارند، بلکه موجب هدررفت میزان بالایی از محصولات کشاورزی هم می‌شوند. براساس کارشناسی‌های انجام‌شده در این حوزه، گفته می‌شود ماشین‌آلات کشاورزی نقش مهمی در جلوگیری از ضایعات محصولات زراعی دارند و درحال‌حاضر به دلیل وخامت اوضاع این ناوگان، حدود ۶درصد محصولات کشاورزی به ضایعات تبدیل می‌شوند.
در این مسیر، ارائه تسهیلات می‌توانست نقش مهمی در توسعه و مکانیزاسیون ناوگان کشاورزی داشته باشد. در همین خصوص، به‌تازگی معاون وزیر جهاد اعلام کرده است مکانیزاسیون جایگاه ویژه‌ای در بخش کشاورزی دارد، اما از کل اعتبارات مکانیزاسیون کشور ۲۷هزار میلیارد ریال جذب شده است.
به گفته محسن خلج درحال‌حاضر بیش از نیمی از ناوگان کشاورزی کشور با فرسودگی همراه هستند.
عمر بالای ۱۳سال ۵۰درصد از تراکتور و کمباین‌های کشور
درحاشیه جدیدترین نمایشگاه صنایع و ماشین‌آلات کشاورزی که به‌تازگی در ارومیه برگزار شد، معاون برنامه‌ریزی مرکز مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به وضعیت ناوگان خودروهای کشاورزی در کشور اعلام کرد که درحال‌حاضر حدود ۵۰ درصد از این خودروها فرسوده هستند.
محسن خلج در ادامه گفت: «از مجموع کمباین و تراکتورهای موجود در ناوگان کشور، ۵۰درصد شامل ۳۰۵هزار دستگاه، فرسوده و بالای ۱۳سال عمر دارند. به‌عنوانن مثال، در زمینه غلات از ۲۰هزار دستگاه کمباین، ۱۳هزار دستگاه عمرشان بالای ۱۳سال است.»
هدررفت ۲۱ میلیون تن غلات به‌دلیل فرسوگی کمباین‌ها
در سراسر جهان در سال‌های اخیر برنامه‌های بسیاری برای توسعه ناوگان کشاورزی در نظر گرفته شده تا این ناوگان به کمترین هدررفت برسد. در این مسیر، تولیدکنندگان این خودروها نیز در سراسر جهان همسو با سیاست‌های دولت‌ها به کار خود ادامه دادند. با این‌حال، در ایران به‌رغم توانی که در تولید تراکتور و کمباین وجود داشته است، اما کمتر شاهد نوسازی ناوگان و ورود فناوری به این ناوگان بوده‌ایم. به‌گفته محسن خلج، تلفات کمباین‌های کشور به‌دلیل فرسودگی و عمر بالا ۶درصد اعلام شده، در حالی که در دنیا این رقم تنها ۴ درصد است.
وی با اشاره به لزوم نوسازی هرچه سریع‌تر این ناوگان اظهار کرد که در صورت نوسازی کمباین‌ها، تحول بزرگی در اقتصاد کشور رخ می‌دهد. وی با بیان این‌که سطح فناوری ادوات و ماشین‌آلات باید ارتقا یابد؛ همچنین بیان کرد: «رشد فناوری نیازمند اختصاص جایگاه ویژه و به‌کارگیری ابزارهای تشویقی است. پایان سال گذشته نیز آمارها نشان می‌داد که سالانه تقریبا ۲۱میلیون تن فقط در تولید غلات به دلیل فرسودگی ناوگان زراعی در حال از بین رفتن است.»
تسهیلات ۲۰۰ همتی بانک کشاورزی در سال ۱۴۰۲
در خردادماه سال جاری سرپرست بانک کشاورزی اعلام کرد در سال گذشته ۲۰۰همت تسهیلات در این بخش پرداخت شده و پیش‌بینی می‌شود امسال تسهیلات افزایش پیدا کند. با این‌حال، معاون برنامه‌ریزی مرکز مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی با اشاره تلویحی به کمبود منابع مکانیزاسیون و تسهیلات در این بخش عنوان کرد که از کل اعتبارات مکانیزاسیون کشور ۲۷هزار میلیارد ریال جذب شده که ۱۱درصد در تراکتور و ۲۳درصد در بخش کمباین و ۵۵درصد صرف خرید ادوات با تسهیلات از بانک کشاورزی شده است.
نگاهی به آمار تولید خودروهای کشاورزی
در سال جاری مدیرعامل گروه صنعتی تراکتورسازی ایران عنوان کرد که میزان تولید تراکتور در این گروه صنعتی نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۲برابر افزایش یافته و به ۱۵۰ دستگاه در روز رسیده است. مصطفی وحیدزاده در این خصوص بیان کرد: «تا نیمه اول سال ۱۴۰۰ روزانه حدود ۸۰ دستگاه تراکتور در این گروه صنعتی تولید می‌شد.»
وی همچنین بیان کرد: «برنامه امسال این شرکت، تولید ۴۲هزار دستگاه تراکتور است.»
مدیرعامل گروه صنعتی تراکتورسازی ایران گفت: «تولید سالانه تراکتور در این شرکت در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۲هزار دستگاه بود که این تعداد در سال ۱۴۰۱ به ۳۲هزار دستگاه و در سال ۱۴۰۲ به ۳۶هزار دستگاه رسید و امسال به ۴۲هزار دستگاه می‌رسد. با توجه به آمارهای تولیدی که از سوی بزرگ‌ترین تولیدکننده ماشین‌آلات کشاورزی کشور ارائه شده است، تنها این تولیدکننده در سال توان تولید بیش‌از ۵۴هزار دستگاه انواع تراکتور و کمباین را دارد که با ارائه تسهیلات مناسب و افزایش قدرت خرید متقاضیان این خودروها، می‌توان در سه سال بخش بزرگی از این ماشین‌آلات را نوسازی کرد. این در حالی است که در صورت ارائه تسهیلات مستمر، دیگر تولیدکنندگان هم با افزایش تقاضا و رونق بازار، محصولات خود را توسعه خواهند داد و به کمک نوسازی ناوگان خواهند آمد.»
