بعد از آن‌که نرخ ارزهای مختلف در ماه‌های اخیر به‌شدت افزایش یافت و دلار به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارزهای کشور از کانال ۸۰هزار تومان عبور کرد، بازار خودروهای تجاری نیز با فراز و نشیب بسیاری همراه شد و خودروهای این بازار با افزایش قیمت شدیدی همراه شدند. از سوی دیگر، حذف ارز نیمایی از صنعت و واردات کشور باعث شد تا افزایش قیمت بیش از همیشه خود را در بازار خودروهای تجاری نشان دهد. این در حالی است که این بازار در سال‌های اخیر تحت تاثیر مشکلات بسیاری که از داخل و خارج کشور به آن تحمیل شده، به ثبات قیمتی نرسیده و همواره با نوعی بحران مواجه بوده است. بنابراین بازار خودروهای تجاری که همچنان متزلزل از وضعیت گذشته بوده است، تحمل رویارویی با مشکلات جدید را ندارد و به نظر می‌رسد در موج گرانی‌های جدید، کمر خم کند و بحران‌های جدید را تاب نیاورد؛ مشکلاتی که می‌تواند صنعت کهنه تجاری‌ها در کشور را هم متاثر کرده و زمین بزند.

تشدید مشکلات در بازار خودروهای تجاری

قیمت‌ها در بازار خودروهای تجاری،‌ هم‌زمان با بالا رفتن نرخ ارز در کشور، دوباره اوج گرفته و مشکلات تازه‌ای را در این بازار به وجود آورده است. به نظر می‌رسد قرار نیست این بازار رنگ آرامش را به خود ببیند و متقاضیان این خودروها بتوانند با آرامش خاطر خودرو موردنظر را انتخاب کرده و خریداری کنند. در سال‌های اخیر، تحریم‌ها، کمبود مدل‌های اروپایی و مورد پسند رانندگان ایرانی، افزایش مستمر نرخ ارز، کاهش عرضه مدل‌های داخلی به بازار و... همواره گریبان‌گیر این بازار و متقاضیان این خودروها بوده؛ این در حالی است که قدرت خرید در این بازار همواره رو به کاهش بوده و دسترسی به خودروهای مدرن و به‌روز دنیا، به شدت در این بازار محدود است. عدم همخوانی عرضه و تقاضا و عدم تبدیل تقاضای واقعی به آمار خرید، نشان‌دهنده عمق مشکلات در این بازار بوده است.

رشد قیمت خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین تجاری در بازار

در کنار تمام مشکلاتی که در بازار خودروهای تجاری سنگین و نیمه‌سنگین طی‌ سال‌های اخیر وجود داشته، اما تاثیرگذارترین آن‌ها همواره عرضه ارز دولتی و نرخ ارز بوده است. ارز دولتی در دو ماه اخیر از تمام صنایع حذف شد و شوک جدی را به صنعت تجاری‌سازی کشور وارد کرد، اما روند صعودی همیشگی نرخ ارز، در سنوات گذشته مانع از توسعه و ثبات در بازار و صنعت این خودروها شده است. بر این اساس، نگاهی به بازار داخلی این خودروها نشان از افزایش قیمت روی تمام خودروها داشته است. این در حالی است که هنوز تناسب بین عرضه و تقاضا تغییر مثبتی نداشته و بازار با کمبود تقاضا همراه است. با این‌حال، خودروهای داخلی و اروپایی موجود در بازار بین ۳ تا حدود ۲۰درصد افزایش تقاضا را به ثبت رسانده‌اند. افزایش قیمتی که به نظر نمی‌رسد همین جا متوقف شود و انتظار می‌رود پابه‌پای رشد نرخ ارز، بازار نیز با گرانی خودروها همراه باشد.

مدل‌های اروپایی؛ سردمدار افزایش قیمت

بررسی بازار داخلی نشان از آن دارد که بیشترین افزایش قیمت در بازار خودروهای تجاری سنگین و نیمه‌سنگین، مربوط به برخی مدل‌های اروپایی است. در این میان، برخی مدل‌های اسکانیا و رنو و ولوو با بیش از ۱۰ درصد رشد قیمت همراه شده و قیمت برخی از آن‌ها از مرز ۱۰ میلیارد تومان هم گذشته است. با این‌حال، دیگر مدل‌های اروپایی مانند داف و مان نیز از این افزایش قیمت مستثنا نبوده و بسته به سال ساخت و کارکرد آن‌ها، تا ۸درصد هم شاهد بالا رفتن قیمت بوده‌اند. در این میان اما مدل‌های داخلی که اکثر آن‌ها را کامیونت‌ها، کامیون‌ها و کشنده‌های چینی تشکیل می‌دهند نیز در بازار با افزایش قیمت همراه شده است.

افزایش قیمت خودروهای تجاری از کارخانه دور از انتظار نیست

با آن‌که نرخ ارز لحظه‌ای متغیر است، هنوز کارخانه‌های تجاری‌ساز به طور رسمی افزایش قیمتی را اعلام نکرده‌اند، اما دور از انتظار نیست که با توجه به افزایش نرخ ارز، صنعت خودروهای تجاری کشور نیز مجبور به بالا بردن قیمت نهایی محصولات خود شود و این خودروها را با قیمت‌های بالاتری را به بازار و متقاضیان عرضه کند. در نهایت آن‌چه می‌توان برای بازار خودروهای تجاری در ماه‌های آینده و حتی سال بعد متصور شد، استمرار در افزایش قیمت محصولات کارخانه و بازار است. چنان‌چه فکری به حال این صنعت و روند واردات نشود، به‌طور قطع بازار با بحرانی شدیدتر از شرایط فعلی همراه خواهد بود و دود آن به چشم مصرف‌کنندگان می‌رود و باید در انتظار توقف نوسازی ناوگان و تشدید فرسودگی این خودروها باشیم.