به گزارش «اخبار خودرو»،مراسم خداحافظی با پراید، شبی خاص برای صنعت خودرو کشور و گروه خودروسازی سایپا بود و در تاریخ صنعت خودرو ایران ثبت شد؛ شبی که بهطور رسمی با پراید خداحافظی شد. این خداحافظی یک وداع تاریخی بود که به نام سیدجواد سلیمانی، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا ثبت شد.
پراید خودرویی بود که تمام ایران را درنوردید و میتوان گفت هیچ جادهای را نمیتوان پیدا کرد که پراید آن را طی نکرده باشد. تقریبا میتوان گفت بسیاری از خانوادههای ایرانی با پراید صاحب خودرو شخصی شدند. این خودرو همانطور که برای بسیاری یادآور خاطرات خوش است، اما در مقابل، در افکار عمومی بهدرست یا غلط، با تلخی از آن یاد میشود.
سیطره 30 درصدی پراید بر جادهها و خیابانهای کشور
طی 27 سال گذشته 6میلیون و 292هزار و 20 دستگاه خودرو پراید تولید شد و لقب پرتیراژترین خودرو کشور به آن رسید. براساس آمارهای منتشرشده، بالاترین آمار تصادف با انواع خسارات در کشور هم به نام پراید ثبت شده است. اما درعینحال، هیچگاه بهدرستی دلیل این موضوع عنوان نشد، موضوعی که انواع و اقسام لقبها را برای این خودرو به یادگار گذاشت. البته بسیاری میدانند ثبت این آمار به نام پراید به تعداد بسیار زیاد در حال تردد (حدود یکسوم خودروهای در حال تردد در کشور)، استفاده غیرمنطقی در جادهها و ضریب بالای استفاده از این خودرو مرتبط میشود. در واقع، پراید بهعنوان یک خودرو ارزان، بازاری گستردهتر با مصرفکنندگان بیشتر نسبت به بسیاری از خودروهای دیگر داشت. این مساله به خودی خود موجب میشود اخبار و حواشی پیرامون آن نیز زیادتر باشد. البته در این میان قصد بررسی کارنامه پراید را نداریم و نکته حائز اهمیت تصمیم مدیریت این گروه خودروسازی است؛ اقدامی که بهرغم تمام کم و کاستی ها و مشکلاتی که درحالحاضر صنعت خودرو کشور با آن دست به گریبان است، از سوی سلیمانی محقق شده است؛ توقف تولید پراید.
پایان یک واهمه فراگیر درونسازمانی
هرچند عملکرد مدیران سابق و اسبق سایپا دارای نکات منفی و مثبت است اما در وضعیت تحریم و قطع همکاری شرکای خارجی خودروسازان داخلی که به توقف تولید بخش قابل توجهی از محصولات سایپا نیز منتهی شد و نیز در شرایطی که پراید پرتیراژترین خودرو تولید سایپا بود، کاری که سلیمانی انجام داد، بسیار شجاعانه و قابل تقدیر است. این عمل از جنبههای گوناگون قابل بررسی بوده که میتوان به برخی از آن ها اشاره کرد. نخست اینکه؛ شاید سلیمانی هم می توانست با فهرستکردن بسیاری از مشکلات و برگزاری جلسات متعدد برای به تعویق انداختن رعایت استانداردهای 85گانه زمان بخرد و به تولید پراید ادامه بدهد. دوم اینکه سلیمانی میتوانست به بهانه تحریم و نیاز کشور به تولید پراید، خروج آن را به تاخیر بیندازد. سومین نکته اینکه؛ به دلیل تیراژ بالا و مشخصنبودن استقبال از محصولات جایگزین و تاثیر بر اشتغال در شرایط کنونی، مدیرعامل سایپا باز هم میتوانست زمان بخرد و همچنان پراید را تولید کند، بهویژه آنکه بنا بر گفته خود سلیمانی در مراسم خداحافظی با پراید، حتی کارگران خط تولید پراید هم پس اعلام موعد توقف تولید آن با تشکیل تجمعی درونسازمانی نسبت به تبعات این تصمیم برای وضعیت اشتغال و حقوق خود ابراز نگرانی کرده بودند.
پراید بهمثابه پول نقد و سرمایه در گردش سایپا
چهارمین نکته این است که پراید همیشه نقش پول نقد و سرمایه در گردش را برای سایپا بازی کرده و از این منظر هم مدیرعامل کنونی میتوانست تنگناهای اقتصادی کشور را بهانه کند و تولید آن را ادامه دهد. پنجم اینکه؛ سلیمانی میتوانست با تکیه بر مشکلات مورد اشاره و همچنین سایر مسائل موثر بر تولید ازجمله رشد نرخ ارز، افزایش قیمت مواد اولیه، اوضاع نهچندان مناسب قطعهسازان و افزایش هزینههای پرسنلی و تولید، باعث افزایش عمر تولید پراید شود. اما مدیرعامل سایپا به هیچیک از این دلایل که میتوانست مانع از توقف تولید پراید شود، متوسل نشد و بهانهتراشی هم نکرد، چرا که وی با یک انتخاب تاریخی روبهرو بود؛ به تولید این خودرو ادامه دهد و هیچ تحولی ایجاد نکند یا اینکه راهی درست را برای ادامه مسیر مدیریتش انتخاب کند. سلیمانی راه دوم را انتخاب کرد، راهی که سخت بود و لازمه آن شناخت و درک صحیح از توان تولید و نیز شجاعت گام گذاشتن در مسیری سخت است.
پایان «تفکر پرایدی» در سایپا
مدیران عامل پیشین سایپا نیز وعده توقف تولید پراید را داده بودند، اما در نهایت ریسک اجرای این تصمیم در دورههای قبلی مدیریتی سایپا پذیرفته نشد. چراکه برای سالهای متمادی این تفکر در سایپا نهادینه شده بود که توقف تولید پراید با سهم وسیع 70 درصدی از تولیدات سایپا تبعات غیرقابل جبرانی خواهد داشت.
بر این اساس، سیدجواد سلیمانی با ایستادگی بر توقف تولید پراید، تنها به تولید یک خودرو با تکنولوژی قدیمی پایان نداد، بلکه اقدام او پایان «تفکر پرایدی» در سایپا بود. براساس این طرز تفکر، تا زمانیکه یک محصول را میتوان فروخت، باید تولید آن ادامه داد! اما این تفکر جایگاهی در صنعت خودرو جهان ندارد و مدیرعامل سایپا با توجه به همین موضوع و نیز با در نظر گرفتن شرایط توسعهای کشور و حرکت در راستای خوداتکایی به این جمعبندی رسید که متناسب با نیاز روز برای تولیدات این مجموعه تصمیمگیری کند و این دیدگاه را در سایپا و صنعت خودرو ایجاد کرد که ادامه تولید یک محصول نباید منوط به فروش باشد.
هرچند احتمال دارد در کوتاهمدت تیراژ تولید سایپا کاهش پیدا کند، اما با توجه معرفی محصولات جدید و تنوعبخشی محصولات پیشین این امر چندان طول نخواهد کشید، چراکه سهم تولید سایر خودروهای سایپا در حال افزایش است. علاوه بر این، رونمایی از محصولات جدید سایپا بهویژه کراساوور مگاپلتفرم اسپی100 نیز نشان از یک تحول در نوع نگاه و استراتژی سایپا در مسیر پیش روی خود دارد. در واقع، سلیمانی در مراسم خداحافظی پراید و با خاموشکردن چراغ تولید آن، چراغهای دیگری را روشن کرد.