فعالان صنعت خودرو در حالی از قیمت‌گذاری دستوری گلایه دارند که کارشناسان اقتصادی معتقدند طی پنج سال گذشته عموم شهروندان افزایش درآمدی در خور افزایش نرخ محصولات خودرو را تجربه نکرده‌اند. هرچند برخی بر این باور هستند که با افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها، بازار به آرامش خواهد رسید، چراکه گران شدن محصولات کارخانه‌ای موجب افزایش تولید خواهد شد. این در حالی است که فعالان بازار راهکار حل معضلات بازار و صنعت خودرو را در افزایش عرضه می‌بینند و معتقدند؛ افزایش عرضه محصولات داخلی و خارجی به متقاضیان واقعی، قدرت انتخاب محصولات باکیفیت را می‌دهد.
احمد نظری، فعال و کارشناس صنعت خودرو با اشاره به تعهدات وزارت صمت و خودروسازان برای عرضه بیشتر محصولات به بازار به «دنیای‌خودرو» گفت: «خودروسازان تعهد داده‌اند متناسب با افزایش قیمت کارخانه‌ای محصولات خود، افزایش تولید داشته باشند، اما این موضوع همکاری و همدلی وزارت صمت در تامین مایحتاج خطوط تولید را می‌طلبد. به‌هرحال بازار امروز خودرو در واکنش به جهش نرخ ارز و پیامدهای جنگ در منطقه خاورمیانه دچار بی‌تحرکی شده است. این در حالی است که انتظار می‌رفت تاثیرات نرخ ارز در بازار خودرو بیش از بازارهای دیگر نمود پیدا کند.»
وی افزود: «بازار خودرو همچنان در رکود ناشی خبرهای عرضه محصولات وارداتی به سر می‌برد، هرچند عرضه ۳۰هزار خودرو به تمام متقاضیان خودروهای خارجی اثر چشمگیری در وضعیت فعلی بازار خودرو نخواهد داشت.»
وی تصریح کرد: «متقاضیان اصلی خودروهای خارجی یعنی مصرف‌کنندگان و نه دلالان، همان ۴هزار متقاضی بودند که به دلیل تامین نشدن خودروهای موردانتظارشان اعلام انصراف کردند. افرادی که به دنبال خرید خودرو خارجی هستند از کیفیت محصولات صفرکیلومتر داخلی و مونتاژی ناراضی بوده پس نمی‌توان به آنان وعده خودروهای چینی یا مستعمل و مشمول اسقاط دیگر کشورها را داد و انتظار داشت که در صف خرید یک‌ساله دوام بیاورند.»
گفتنی است؛ در میان خودروهای وارداتی چینی، محصولات لوکسی هم تدارک دیده شده است که پشت سد قیمت‌گذاری و معطل سپری شدن مراحل بوروکراتیک تعیین قیمت مانده‌اند.
برخی فعالان بازار خودرو معتقدند کاهش هرچند اندک قیمت‌ها نشانه آرامش بازار است و خریداران در پی تکرار وعده‌های وزارت صمت، همچنان در انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها در بازار هستند. به نظر شما آیا بازار خودرو در مقابل افزایش نرخ ارز کماکان بی‌تحرک باقی خواهد ماند؟
ریزش جزئی قیمت‌ها در برابر افزایش چند درصدی قیمت محصولات داخلی، باز هم به نفع خریدار واقعی است. اما وزارت صمت در اجرای وعده‌های خود باید شتاب بیشتری داشته باشد. اگر تا پایان سال افزایش عرضه محصولات اتفاق افتاده باشد بازار شب عید در آرامش خواهد بود. در غیر این‌صورت شاهد در رفتن فنر قیمت‌ها در بازار خودرو خواهیم بود.
آن‌طور که مشخص است وزارت صمت با اجرای طرح سامانه یکپارچه فروش خودرو و ثبت‌نام متقاضیان در این سامانه، به دنبال کنترل و تثبیت قیمت محصولات داخلی و خارجی در بازار خودرو است، به نظر شما این طرح درخصوص کنترل نرخ محصولات خودروسازان خارجی موفق خواهد بود؟
این طرح تا حدودی توانسته است قیمت خودروها را کاهش دهد، اما نمی‌تواند جهش چندده یا چندصد میلیونی قیمت خودروهای خارجی را جبران کند. نتایج برخی از اقدامات وزارت صمت مبنی بر کاهش یا تثبیت قیمت‌ها در بازار خودرو مقطعی است. از این رو، نمی‌توان به آینده بازار خوش‌بین بود. درواقع کارشناسان دولتی با دید «از این ستون به آن ستون فرج است»، به معضلات بازار خودرو نگاه می‌کنند.
۳۰هزار متقاضی برای خرید محصولات خودروسازان جهانی اعلام آمادگی کرده‌اند و در اسفندماه سال گذشته و فروردین‌ماه سال جاری اقدام به واریز وجه ۵۰۰میلیون تومانی به حساب‌های وکالتی کردند. اما اکنون مشخص شدهاست که بخش اعظم خودروهای وارداتی، چینی خواهد بود. عرضه محصولات خودروسازان چینی چه میزان از نیاز بازار خودرو را پوشش خواهد داد؟
شاید بتواند قدری از تنش قیمت‌ها در بازار را کم کند، اما همان‌طور که پیشتر مطرح شد، متقاضیان به دنبال خرید محصولات خودروسازانی مانند بنز، ب‌ام‌و، لکسوس و انواع تویوتا و هیوندای رده‌بالا و... هستند و خودروهای چینی صفرکیلومتر قابل عرضه در سامانه از خودروهای ۱۰سال کارکرده این متقاضیان شرایط بهتری ندارند.
رکود از نظر فعالان بازار خودرو ناشی از کمبود عرضه محصولات قلمداد می‌شود و کارشناسان این حوزه معتقدند افزایش عرضه، گره این کلاف سردرگم را باز می‌کند. نظر شما در این خصوص چیست؟
به نظر بنده، تغییر در تصمیمات و اقدامات لحظه‌ای و اعمال دستورالعمل‌های جدید وضعیت بازار خودرو را به این شرایط فعلی کشانده است. وزارت صمت باید در اجرای یک طرح جامع مصمم باشد و اگر قرار بر اتخاذ تصمیم‌های جدید باشد، قطعا موقعیت قیمت‌ها در بازار با توجه به وضعیت عرضه محصولات داخلی و خارجی بدتر خواهد شد.
برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند بازار خودرو به دلیل هجوم سرمایه‌های سرگردان و تمایل به حفظ ارزش پول دچار نوسانات شده است. آیا افزایش عرضه محصولات می‌تواند قیمت خودرو را نزولی کند؟
طی هفته‌های اخیر قیمت خودروهای داخلی ۱۰ تا ۱۵درصد در بازار ریزش داشته است، اما این کاهش قیمت منجر به افزایش خرید و فروش خودرو در بازار نشده است. چراکه افزایش چند صد میلیونی قیمت وسایل نقلیه طی دو سال گذشته، شوک بزرگی به بازار وارد کرد و امروز خریدار با نگاه به قیمت‌های یک سال گذشته، انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها را دارد این در حالی است که فروشندگان نیز قصد کوتاه آمدن ندارند و به دنبال سود بیشتر از فروش خودرو خود هستند. از این رو خرید و فروش خودرو در بازار همچنان در بی‌رمقی بسر می‌برد. در این میان، تنها وزارت صمت است که با هموارسازی مسیر افزایش تولید خودرو می‌تواند بازار را به سمت کاهش قیمت ببرد. امروز شاید در ظاهر بازار خودرو آرام‌تر از قبل شده، اما ارزانی چند میلیون تومانی در برابر گرانی چند صد میلیون تومانی به معنای کاهش قیمت نیست.
اکثر فعالان صنعت و بازار خودرو معتقدند دولت با دخالت در مدیریت صنعت خودرو، سهام‌داران این صنعت، شرکتهای واردکننده خودرو و در نهایت متقاضیان خرید وسایل نقلیه را با بحران روبه‌رو کرده است. راهکار پیشنهادی شما برای حفظ ثبات و متعادل سازی نرخ محصولات در بازار خودرو با در نظر گرفتن منافع تمام افراد ذی‌ربط چیست؟
متاسفانه در شرایط کنونی، خرید خودرو کارکرده با بودجه زیر ۲۰۰میلیون امکان‌پذیر نیست. این درحالی است که تا پیش از ممنوعیت واردات خودرو، حتی بهترین خودروهای لوکس هم نمی‌توانستند پا را از این رقم فراتر بگذارند. امروز برای خرید یک خودرو با ۱۵ سال کارکرد باید نزدیک به ۴هزار دلار پول پرداخت کرد؛ این است که خرید خودرو از توان مالی اکثریت جامعه خارج شده و پیگیری اخبار حوزه خودرو صرفا جنبه سرگرمی برای شهروندان پیدا کرده است.
