با وجود شرایط سخت تحریمی، برخی خودروسازان داخلی توانسته‌اند تولیدات خود را افزایش دهند، اما برای تحقق رشد پایدار، نیاز به حمایت‌های بیشتر از سوی دولت و اصلاحات در فرآیندهای مدیریتی داریم.
محمود نادی، کارشناس صنعت خودرو در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با «دنیای‌خودرو» به تحلیل چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنعت خودرو ایران پرداخت و با اشاره به مشکلات متعدد این صنعت ازجمله تحریم‌ها، کمبود قطعات و قیمت‌گذاری دستوری تاکید کرد: «با وجود این موانع، خودروسازان ایرانی توانسته‌اند در برخی موارد کیفیت محصولات خود را افزایش دهند و تولیدات خود را بالا ببرند.» وی افزود: «با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و بهبود فرآیندهای تولید، این صنعت می‌تواند بر مشکلات فائق آید.»
نادی ادامه داد: «اگر سیاست‌های دقیقی در زمینه قیمت‌گذاری، تامین قطعات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی اتخاذ شود، صنعت خودرو ایران می‌تواند به‌طور چشمگیری رشد کرده و در رقابت‌های جهانی موفق عمل کند.»
نادی همچنین بر لزوم اصلاح سیستم قیمت‌گذاری دستوری تاکید کرد و افزود: «این سیستم نه‌تنها به ضرر خودروسازان است، بلکه مصرف‌کنندگان نیز از خرید خودروهای با کیفیت پایین‌تری بهره‌مند می‌شوند.»
وی همچنین اظهار کرد: «یکی از راهکارهای اصلی برای برون‌رفت از مشکلات صنعت خودرو، جذب سرمایه‌گذاری خارجی است که می‌تواند با انتقال تکنولوژی‌های نوین، کیفیت خودروها را بهبود بخشد و بازارهای جدیدی را برای محصولات ایرانی باز کند.»
وی با تاکید بر این‌که در کنار این سرمایه‌گذاری‌ها، اصلاحات قانونی و مدیریتی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: «برای دستیابی به صنعت خودرو رقابتی، باید بر کیفیت، تحقیق‌وتوسعه و رقابت‌پذیری تمرکز کنیم. در صورت تحقق این اهداف، صنعت خودرو ایران می‌تواند جایگاه خود را در بازارهای جهانی پیدا کند.»
صنعت قطعه‌سازی در ایران با چالش‌ها و مشکلاتی نظیر کمبود تکنولوژی‌های روز، ناکارآمدی‌های مدیریتی خودروسازان و همچنین تحریم‌های اقتصادی مواجه است. در چنین شرایطی، چه راهکارهایی می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت کمک کند؟
برای بهبود وضعیت صنعت قطعه در ایران، چند راهکار می‌تواند موثر باشد. نخستین اقدام، تقویت ارتباطات میان خودروسازان و قطعه‌سازان است. در شرایط فعلی، نوسانات بازار و مشکلات مالی، خودروسازان را از پرداخت بدهی‌های خود به قطعه‌سازان بازداشته است و این امر تاثیر منفی بر کیفیت قطعات و روند تولید دارد. بنابراین، لازم است سیستم‌های مالی و اعتباری خودروسازان و قطعه‌سازان به‌گونه‌ای طراحی شوند که از ایجاد این بحران‌ها جلوگیری شود. همچنین یکی از اولویت‌ها باید توسعه توانمندی‌های داخلی قطعه‌سازان باشد. با سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه، قطعه‌سازان قادر خواهند بود قطعات باکیفیت‌تر و با فناوری‌های به‌روزتری تولید کنند که موجب بهبود کیفیت خودروهای تولیدی خواهد شد. علاوه بر این، ارتقای مهارت‌های نیروی کار و افزایش آموزش‌های فنی برای قطعه‌سازان می‌تواند در این مسیر کمک شایانی کند. در نهایت، کاهش وابستگی به واردات قطعات با افزایش تولید داخلی و کاهش هزینه‌های تولید نیز از اقدامات کلیدی برای بهبود این صنعت خواهد بود.
آیا طرح‌های خودرویی که توسط خودروسازان ارائه می‌شود، می‌توانند مشکل تقاضا در بازار را حل کنند؟
طرح‌های فروش خودروسازان در کوتاه‌مدت تا حدی می‌توانند به تقاضای بازار پاسخ دهند، اما برای حل مشکل اساسی تقاضا نیاز به تدابیر بلندمدت‌تری وجود دارد. درحال‌حاضر، طرح‌های فروش با قیمت‌های کارخانه‌ای می‌توانند برای خریداران جذاب باشند، اما باید توجه داشت که بازار خودرو در ایران به دلیل رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، همچنان با چالش‌های جدی روبه‌رو است. برای حل مشکل تقاضا، لازم است که تولیدات خودروسازان بیشتر متناسب با نیاز واقعی بازار و با قیمت‌های رقابتی صورت گیرد. همچنین، بازاریابی صحیح و ایجاد انگیزه برای خرید از طریق تسهیلات مناسب و برنامه‌های بلندمدت می‌تواند نقش مهمی در افزایش تقاضا ایفا کند. اما در نهایت، کاهش مشکلات اقتصادی کلان و افزایش درآمدهای مردم برای حل این چالش ضروری است.
با توجه به چالش‌های متعددی که صنعت خودرو در زمینه تامین قطعات با آن مواجه است، ازجمله نوسانات قیمت مواد اولیه، مشکلات لجستیکی و عدم دسترسی به فناوری‌های پیشرفته، چه راهکارهایی می‌توان اتخاذ کرد تا این مشکلات به نحو موثری حل شوند؟
یکی از مهم‌ترین راهکارهای حل مشکلات تامین قطعات در صنعت خودروسازی، افزایش همکاری با تولیدکنندگان داخلی است. خودروسازان باید به‌طور جدی‌تر به توسعه و تقویت زنجیره تامین داخلی توجه کنند تا وابستگی به واردات کاهش یابد. در این راستا، ایجاد یک سیستم مدیریتی هماهنگ میان خودروسازان و قطعه‌سازان می‌تواند مشکلات تامین قطعات را به‌طور موثری کاهش دهد. علاوه‌بر این، سرمایه‌گذاری در تولید قطعات با کیفیت بالا و استفاده از تکنولوژی‌های جدید می‌تواند به رفع مشکلات تامین کمک کند.
همچنین باید از ظرفیت‌های تولید داخل به‌طور بهینه استفاده شود و قطعه‌سازان باید به‌گونه‌ای تجهیز شوند که بتوانند نیاز خودروسازان را به سرعت و در زمان معین تامین کنند. ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تولید قطعات و افزایش مهارت‌های فنی در این حوزه از دیگر اقدامات مؤثر در این زمینه خواهد بود.
به نظر شما، آیا سیاست‌های دولتی در زمینه صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی به نفع این صنایع است؟
سیاست‌های دولتی در بسیاری از موارد به نفع صنایع خودرو و قطعه‌سازی نبوده است. یکی از اصلی‌ترین مشکلات، تنظیم قیمت‌گذاری دستوری است که به خودروسازان فشار می‌آورد. تعیین قیمت‌ها در سطح پایین، خودروسازان را مجبور می‌کند که هزینه‌های تولید را از طریق کاهش کیفیت یا تاخیر در تحویل خودرو جبران کنند.
همچنین سیاست‌های دولتی مرتبط با واردات قطعات و مواد اولیه نیز گاهی با محدودیت‌ها و مشکلاتی همراه است که تاثیر منفی بر فرآیند تولید می‌گذارد. با این‌حال، دولت می‌تواند با ارائه مشوق‌ها و تسهیلات مالی برای خودروسازان و قطعه‌سازان، روند بهبود این صنعت را تسریع کند. تخصیص منابع مناسب برای تحقیق‌وتوسعه و حمایت از نوآوری نیز می‌تواند در ارتقای کیفیت تولیدات داخلی و رقابت‌پذیری صنعت خودرو مؤثر باشد. در نهایت، تغییر در سیاست‌های دولت به‌ویژه در زمینه حمایت از تولید داخلی و تسهیل فرآیندهای صادراتی می‌تواند به بهبود وضعیت این صنایع کمک کند.
با توجه به وضعیت کنونی صنایع خودرو و قطعه‌سازی در ایران، نقش دولت در حمایت از این صنایع چه اندازه اهمیت دارد و چگونه می‌تواند تاثیرگذار باشد؟
دولت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر زیادی بر صنایع خودرو و قطعه‌سازی دارد. دولت با اصلاح و بازتعریف سیاست‌های مالی، مالیاتی و ارزی می‌تواند به بهبود شرایط صنایع خودرو و قطعه‌سازی کمک کند و بر میزان تولید، واردات و حتی صادرات خودرو تاثیر بگذارد. به‌عنوان‌مثال، پرداخت تسهیلات مالی به خودروسازان و قطعه‌سازان می‌تواند آن‌ها را در مواجهه با مشکلات مالی و تولیدی یاری دهد.
از طرفی، حمایت دولت در زمینه ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تولید قطعات و خودروها به‌ویژه در بخش تحقیق‌وتوسعه و ارتقای استانداردهای کیفی، می‌تواند به این صنایع کمک شایانی کند. اما به‌طور کلی، دولت باید توجه ویژه‌ای به کاهش موانع صادراتی، تسهیل واردات تکنولوژی‌های جدید و حمایت از نوآوری در صنعت خودرو داشته باشد. این اقدامات در کنار بهبود محیط کسب‌وکار و ایجاد رقابت سالم، می‌تواند روند رشد این صنایع را تسریع کند.
باتوجه به از دست رفتن برخی سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خودروسازان در منطقه، وضعیت صادرات خودروهای ایرانی به خارج از کشور در آینده چگونه خواهد بود؟
وضعیت صادرات خودروهای ایرانی درحال‌حاضر رضایت‌بخش نیست. تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات اقتصادی داخلی، خودروسازان ایرانی را با چالش‌های زیادی در زمینه صادرات مواجه کرده است. درحالی‌که برخی خودروهای ایرانی به کشورهای همسایه و بعضی بازارهای منطقه‌ای صادر می‌شوند، اما حجم صادرات نسبت‌به توان تولیدی این صنعت بسیار محدود است. یکی از مهم‌ترین مشکلات در مسیر صادرات، نداشتن برند و کیفیت کافی برای رقابت در بازارهای جهانی است.
بسیاری از خودروهای تولیدی در ایران از نظر کیفیت و فناوری به پای محصولات جهانی نمی‌رسند و این امر باعث می‌شود که صادرات این خودروها به بازارهای بزرگ و رقابتی، دشوار باشد. بنابراین، برای بهبود وضعیت صادرات، باید به ارتقای کیفیت خودروها، بهبود برندینگ و بازاریابی و همچنین کاهش وابستگی به واردات قطعات و مواد اولیه توجه بیشتری شود.
با توجه به چالش‌های مالی و تکنولوژیکی که شرکت‌های خودروساز داخلی با آن‌ها روبه‌رو هستند، آیا به نظر شما این شرکت‌ها نیاز به جذب سرمایه‌گذار خارجی دارند تا بتوانند به توسعه و بهبود عملکرد خود بپردازند؟
بله، جذب سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند برای صنعت خودرو ایران مفید باشد. سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند با آوردن تکنولوژی‌های جدید، دانش فنی و منابع مالی به صنعت خودرو ایران کمک کنند. این امر می‌تواند باعث ارتقای کیفیت تولیدات داخلی، افزایش ظرفیت تولید و کاهش هزینه‌های تولید شود. درعین‌حال، جذب سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند به بهبود روابط بین‌المللی ایران با دیگر کشورها کمک کرده و زمینه‌های صادراتی را تقویت کند. با این‌حال، باید توجه داشت که در کنار جذب سرمایه‌گذار خارجی، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای حفاظت از بازار داخلی و جلوگیری از سلطه بیش‌از حد خارجی‌ها بر این صنعت نیز وجود دارد.
با توجه به وضعیت کنونی صنعت خودرو در ایران، چه چالش‌های اصلی و اساسی را می‌توان شناسایی کرد که این صنعت با آن‌ها مواجه است؟
یکی از چالش‌های اصلی صنعت خودروسازی در ایران، مشکلات مالی و تحریم‌ها است. تحریم‌های بین‌المللی باعث شده است که خودروسازان ایرانی نتوانند به‌راحتی به قطعات و فناوری‌های روز دنیا دسترسی داشته باشند. این امر به کاهش کیفیت خودروها و افزایش هزینه‌های تولید منجر شده است.
چالش دیگر، قیمت‌گذاری دستوری است که خودروسازان را تحت فشار قرار می‌دهد. این نحوه قیمت‌گذاری باعث می‌شود که خودروسازان نتوانند هزینه‌های واقعی تولید را جبران کنند و در نتیجه کیفیت خودروها کاهش یابد یا تولید با وقفه مواجه شود. همچنین، مشکلات مدیریتی و نداشتن برنامه‌های بلندمدت برای توسعه صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی نیز از دیگر چالش‌های اساسی این صنعت به شمار می‌رود.
به نظر شما آیا شرکت‌های خودروساز ایرانی قادر به رقابت با برندهای بین‌المللی خواهند بود؟ خودروسازان چه راهکارهایی می‌توانند برای بهبود کیفیت و افزایش رضایت مشتریان اتخاذ کنند؟
آینده صنعت خودرو در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد، ازجمله وضعیت اقتصادی کشور، سیاست‌های دولت، پیشرفت در زمینه تکنولوژی و نوآوری، و تحولات جهانی در صنعت خودرو. اگر صنعت خودرو ایران بخواهد آینده‌ای موفق داشته باشد، باید به سمت تولید خودروهای باکیفیت‌تر و به‌روزتر حرکت کند. این شامل توجه به خودروهای برقی، خودروهای هیبرید و سیستم‌های پیشرفته رانندگی می‌شود.
همچنین لازم است که خودروسازان ایران در زمینه رقابت‌پذیری و بهبود زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهند. در غیر این صورت، ممکن است که این صنعت نتواند در برابر رقابت‌های جهانی و نیازهای بازارهای داخلی و خارجی تاب بیاورد. به‌طور کلی، با مدیریت صحیح و توجه به تحقیق‌وتوسعه، این صنعت می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به رشد و پیشرفت دست یابد.
