با توجه به جهانی شدن اقتصاد و پیشرفت های حوزه فناوری، انتخاب و اجرای راهبردهای مناسب بر موفقیت کسب و کارها در بازارهای خارجی بسیار موثر است. همچنین برای توسعه تولید، تجارت، کسب‌وکار و اشتغال پایدار، توجه به فروش محصولات داخلی و رفع موانع موجود در زمینه توسعه سهم بازارهای داخلی و خارجی ضرورت دارد.
در این راستا باید به این نکته توجه داشت که فعالیت هیچ کسب و کاری در جهان به صورت جزیره ای و بدون گسترش ارتباطات با سایر بنگاه ها امکان پذیر نمی باشد و در صورتی که بنگاه های اقتصادی فعالیت هایشان را جزیره ای نمایند، با چالش هایی رو به رو می شوند و تعالی نخواهد یافت، لذا در کوتاه مدت به ضرورت توسعه فعالیت ها در سطح بین المللی و اهمیت جهانی شدن پی خواهند برد.
تغییرات گسترده جهانی در حوزه کسب و کار و تجارت از تولید انبوه و دستی به تولید مشتری محور موجب شده تا فضای رقابتی به وجود آید و رقابت در چنین فضایی بسیار دشوار و مخاطره انگیز است. در این اثنا بسیاری از بنگاه ها و شرکت ها از دور رقابت خارج می شوند و عرصه را به شرکت های موفق واگذار می کنند.
بنابراین بخش های صنعتی و تجاری با در نظر گرفتن متغیرهای جمعیت شناختی، متغیرهای جغرافیایی و عوامل روان شناختی و رفتاری می کوشند تا بیشترین سود را از فعالیت هایشان در حوزه های تولید کالا و خدمات کسب کنند و برای اینکه این امر محقق گردد، باید از فعالیت های جزیره ای پرهیز نموده و به رقابت بین المللی و جهانی بیاندیشند، اما شتاب تغییر و تحولات در محیط های اقتصادی و کسب و کار به قدری زیاد است که روش های سنتی سابق در پیشبرد فعالیت ها مقرون به صرفه نیستند و حتی در برخی موارد استفاده از این روش ها امکان پذیر نمی باشد.
به این لحاظ مدیران بنگاه ها و صاحبان صنایع در چنین موقعیتی در پی بهترین روش ها برای توسعه کسب و کار و فعالیت بیشتر در عرصه های رقابتی هستند. البته استفاده از فرصت ها و امکانات خارج از محدوده بنگاه ها و بهره مندی از تجارب مفید کسب و کارهای مشابه و پیشرو می تواند عامل بقاء و پیشرفت روز افزون سازمان در راستای تغییر مداوم و حرکت به سوی جهانی شدن باشد. سازمان های ماندگار، سازمان هایی هستند که از این فرصت ها استفاده می کنند. لذا در بخش های بزرگ اقتصادی، توجه به مقوله توسعه رهبری (leadership) همسو با سایر استراتژی ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
جهانی شدن، فرآیندی است که بنگاه ها و سازمان‌ها به این طریق محصولات و خدمات خود را علاوه بر عرضه در مقیاس داخلی در مقیاسی جهانی عرضه می نمایند و در این مسیر افزون بر ایفای نقش در اقتصاد داخلی و منطقه‌ای، بخشی از یک اقتصاد جهانی می‌شوند. به بیان دیگر جهانی شدن موضوعی است که در تحلیل‌های اقتصادی ـ اجتماعی پایه بنیادین مباحث مطرح است. "دیوید هندرسون" جهانی شدن را به عنوان یکپارچه سازی بازارها می‌داند و شرایط ذیل را برای آن تعریف می‌کند: جابه‌جایی آزاد کالاها، خدمات، نیروی کار، سرمایه و ایجاد بازار واحد، به لحاظ اقتصادی، هیچ فردی خارجی نیست و در بازار همه مساوی هستند. کسب و کار و تجارت در بازار داخلی و در سطح بین المللی، همان قدر که یک بازی تدافعی است، یک بازی تهاجمی هم محسوب می گردد. در ارزیابی حرکت صعودی جهانی سازی، در نظر گرفتن حجم گسترده ی بازارهای بین المللی و مقایسه آن با اندازه بازار های داخلی، تضاد موجود را به خوبی نشان می دهد و مدیران به این نتیجه خواهند رسید که باید مشتریان بالقوه کسب و کارشان را در بازارهای خارجی و بین المللی بجویند.
در جهانی که به‌سوی یکپارچه شدن پیش می‌رود، سازمان‌ها با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی روبه‌رو هستند. البته این روند به همراه تحولات تکنولوژیک، در مقایسه با گذشته وضعیت کاملا" متفاوتی را ایجاد کرده است .
می توان گفت جهانی شدن مجموعه‌ای از فرصت‌ها و تهدیدها را پیش روی بنگاه ها و سازمان‌ها قرار می‌دهد. زمانی که سازمانی به هر ترتیب معرفی می شود و از طریق وب‌سایت شروع فعالیت خود را اعلام می‌کند، حرکت به سوی جهانی شدن را آغاز نموده است، چرا که با دسترسی به یک پایگاه، مشتریان داخلی و خارجی اش را توسعه داده است. «جهانی شدن» واژه ی جدیدی نیست. در حقیقت، جهانی سازی از آغازین روزهای کسب و کار وجود داشته است، اما تاثیرات آن طی سال های اخیر بیش تر بوده است.
در جهان امروز، رقابت و انتخاب گسترده شده‌اند و خصوصی‌سازی، آزادسازی و مقررات زدایی، تبدیل به مفاهیمی جهانی شده‌اند و معدود سازمان‌هایی هستند که به اتکاء خود، توانایی رفع نیازهای مشتریان را دارند. سازمان‌ها با تمرکز، تقسیم بندی بازار و اولویت‌بندی آن فعالیت‌های اساسی را برای بهره گیری از نقاط قوت خود برای ورود به اتحادیه‌ها و توافقتنامه‌ها، تعریف می‌کنند.
امروزه جهان دارای منابع و سرمایه‌های محدودی است که بستر نیازهای نامحدود بشر شده است. به منظور پاسخ گویی به افزایش مستمر تقاضای مشتریان در بخش های مختلف، بسیاری از کسب و کار ها می کوشند تا علاوه بر توسعه ی حضورشان در بازارهای بین المللی، زنجیره ی ارزش خود را در سطح بین المللی افزایش دهند. متخصصان معتقدند : موفقیت در کسب و کار جهانی نیازمند توجه به عوامل جانبی و تاثیر گذار بر آن است. از این رو مدیریت حرفه ای و به کارگیری سرمایه های انسانی و نیروی کار متخصص به منظور تقویت کسب و کار برای بنگاه ها ضروری است. تاثیر جهانی سازی در توافقنامه ها و معاملات بین المللی و برون مرزی کاملا" مشهود است.
جهانی سازی برای انواع کسب و کارها فرصتی را فراهم می آورد تا به افزایش درآمد، پذیرش ریسک و افزایش حقوق صاحبان سهام بپردازند .از مهم ترین نتایج جهانی شدن، می توان به توسعه رقابت در سطح بین المللی اقتصاد اشاره کرد. زیرا در چنین شرایطی، شاهد کاهش هزینه های حمل و نقل، توسعه فناوری اطلاعات و گسترش تجارت، به حداقل رسیدن محدودیت های جغرافیایی و رشد رقابت خواهیم بود که نهایتا" منجر به افزایش کارایی اقتصاد بین المللی خواهد شد. از بلوغ اقتصاد کلان در جهان با نام جهانی سازی یاد می شود. امید است در آینده‌ای نه چندان دور، با ارتقای مستمر کیفیت محصولات ایرانی و گسترش حضور برندهای معتبر و خوش نام کشورمان به بازارهای جهانی، زمینه مناسبی جهت معرفی و ارائه برندهای برتر ایرانی در سطح بین‌المللی مهیا گردد.
* شهرام شیرکوند - حائز 34 رتبه برتر در جشنواره های بین المللی و ملی مطبوعات و خبرگزاری های کشور
