چند روز قبل، یک یوزپلنگ دیگر نیز در محور ترانزیتی میامی- سبزوار کشته شد. هرچند دُم این حیوان بریده شده است؛ اما بهنظر میرسد این یوز بهدلیل تصادف با خودروهای عبوری کشته شده باشد. نگرانکنندهتر اینکه با مرگ این یوز، آمار مرگومیر یوزها در ۱۳سال گذشته در این محور به ۱۳یوزپلنگ رسیده است. این آمار زمانی نگرانکنندهتر میشود که بدانیم آمار دقیقی از جمعیت یوزپلنگ آسیایی در دست نیست و برخی کارشناسان احتمال میدهند جمعیت این گونه جانوری در کشور به کمتر از ۳۰ قلاده رسیده است.
مسئولان برای نجات یوزپلنگها فقط وعده میدهند!
مدیرکل محیطزیست سمنان درباره یوزپلنگی که در محور ترانزیتی میامی- سبزوار کشته شد، گفت: «این یوزپلنگ در محدوده منطقهای که به چاه قنات معرف است، کشته شده است.»
آن طور که بهرامعلی ظاهری توضیح میدهد، این یوزپلنگ به دلیل تصادف با خودروهای عبوری در محور ترانزیتی میامی - سبزوار جانش را از دست داده است.
مدیرکل محیطزیست سمنان درباره این یوزپلنگ افزود: «بهنظر میرسد این یوز کمتر از دوسال داشته و بالغ نبوده است. بههمین دلیل همکاران ما در اطراف محل حادثه گشتزنی میکنند تا حادثه مشابهی برای یوز مادر یا دیگر اعضای خانواده آن اتفاق نیفتد.»
ظاهری در پاسخ به این پرسش که در چند سال گذشته چند یوزپلنگ در این منطقه به علت تصادف کشته شدهاند، گفت: «از سال ۸۹ تاکنون حدود ۱۳یوزپلنگ در این منطقه بر اثر تصادف تلف شدهاند.»
مرگ یوزپلنگها در محور میامی- سبزوار ثابت میکند طرحهای نجات یوزپلنگ آسیایی از خطر انقراض، تاکنون از مقام وعده فراتر نرفتهاند؛ زیرا فنسکشی لازم در اطراف این جاده برای پیشگیری از تصادف یوزپلنگها انجام نشده است و برخی مسئولان از انجام این کار بهدلیل نبود بودجه شانه خالی کردهاند. علاوهبر این به نظر میرسد آنها برای انجام طرحهای کمهزینهتر نیز اقدامات مناسبی نکردهاند، زیرا دستکم با نصب چند دوربین کنترل سرعت میتوان شرایطی را ایجاد کرد که یوزپلنگها به آسانی قربانی جادههایی نشوند که زیستگاه آنها را تخریب کرده است.
مسیر تردد یوزپلنگ ها باید ایمن شود
فروردینماه امسال مدیرکل حفاظت محیطزیست استان سمنان با تایید خبر تلف شدن یوزپلنگی بهنام «ماجراد» بر اثر تصادف در جاده میامی - سبزوار گفت: «یوزپلنگ تلفشده دارای سه جنین بود.»
اقدامهای پیشگیرانه در منطقه حفاظتشده توران در حوزه شهرستان میامی استان سمنان برای حفظ و بقای گونه در خطر انقراض یوزپلنگ آسیایی، پس از تصادف و مرگ این دو یوزپلنگ در این چند ماه، بیش از هر زمانی ضروری به نظرمیرسد و لازم است دستگاههای متولی براساس برنامهای کارشناسیشده، مسیر تردد و زیستگاه این گونه را ایمنسازی کنند.
پس از تصادف و مرگ ماجراد، فرماندار میامی با بیان اینکه اقدامهای پیشگیرانه در مسیر عبور یوزپلنگها در حوزه این شهرستان باید اجرایی شود، افزود: «ایجاد منطقه حفاظتشده برای حفظ یوزپلنگ آسیایی ضروری است.»
علیرضا آشوری افزود: «بیشترین مسیر مهاجرت و عبور یوزپلنگ آسیایی و بزرگترین ذخیره زیست کره دنیا در شهرستان میامی واقع شده است.»
وی با بیان اینکه ایجاد منطقه حفاظتشده پناهگاه حیاطوحش شهرستان میامی مورد انتظار است، ابراز کرد: «ایجاد پاسگاه محیط بانی در منطقه حفاظت شده ضروری است.»
آشوری با بیان اینکه نصب دوربینهای سرعتسنج در محدوده عبور یوز باید در دستور قرار گیرد، افزود: «حصارکشی، ایجاد روشنایی در شب، احداث زیرگذر و روگذر و همچنین استفاده از ظرفیت سمنها، و ایستگاههای ایست و بازرسی کنترل دام، ازجمله راهکارهای لازم برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی هستند.»
وی با اشاره به اینکه حفظ یوزپلنگ بزرگترین ذخیره زیستکره دنیا باید در اولویت قرار گیرد، تصریح کرد: «اقدامهای پیشگیرانه مسیر عبور یوز در حوزه میامی باید به سرعت اجرایی شوند.»
هرگونه تغییر و اصلاح جادهها در حیطه وظایف قانونی وزارت راه است
یک فعال محیطزیست درباره راهکارهای حفاظت از یوزپلنگ از خطر تصادف گفت: «این مساله به کمبود بودجه هم ارتباط دارد، ولی تنها کمبود بودجه مطرح نیست. به لحاظ قانونی سازمان حفاظت محیطزیست نه بودجه کافی برای این اقدام در اختیار دارد و نه بدون هماهنگی با وزارت راه و شهرسازی و از طریق فرآیندهای اداری و بوروکراتیک این وزارتخانه میتواند اقدامی انجام دهد؛ چرا که هرگونه تغییر و اصلاح جادهها در حیطه وظایف قانونی وزارت راه است، بنابراین در این زمینه وزارت راه میتواند اعمال نظر کند و بودجه هم در اختیار این وزارتخانه است. مطابق بندهای ۲۰ و ۲۱ قانون آییننامه صید و شکار که سال ۹۸ آخرین نسخه آن به تصویب هیات دولت رسیده است، هرجاکه عملیات سایر دستگاههای دولتی (نظیر وزارتخانه ها) باعث ضرر و زیان به حیوانات وحشی شود، آن دستگاهها موظف هستند که عملیات را بهگونهای اصلاح کنند که از ضرر و زیان پیشگیری شود. بنابراین ایمنسازی جاده، نه تنها از اختیارات قانونی وزارت راه، بلکه وظیفه این وزارتخانه است.»
علی رنجبران در ادامه افزود: «در مورد کنترل سرعت و مواردی از این دست، ابتدا باید پلیس راهور قوانین را تغییر دهد و سپس اجرای آن با وزارت راه است. بنابراین سازمان حفاظت محیطزیست در این مورد مشخص، تنها وظیفهای که برعهده دارد، این است که خارج از دستور یک موضوع ساده حفاظتی این موضوع را پیگیری و در مورد آن بهدرستی اطلاعرسانی کند.»