بخشی از آمار اسقاط خودروهای فرسوده و خارج از رده کشور به تولید خودروهای تجاری و واردات مدل‌های کارکرده سنگین گره خورده است. براساس آن‌چه قوانین داخلی کشور است، مجوز شماره‌گذاری مدل‌های تولید داخل و حتی کشنده‌های کارکرده وارداتی در صورتی صادر می‌شود که تولیدکنندگان و واردکنندگان این خودروها نسبت به اسقاط خودروها و خرید گواهی اسقاط اقدام کنند. بر این اساس، تا سال گذشته واردکنندگان به ازای شماره‌گذاری هر دستگاه کشنده باید یک کشنده را اسقاط می‌کردند؛ یعنی معادل ۱۶ گواهی اسقاط را خریداری می‌کردند و بدین‌ترتیب شماره‌گذاری هر دستگاه کشنده اسقاطی نیازمند ۸ گواهی اسقاط بود.
اما حالا و هم‌زمان با ابلاغ تصویب‌نامه هیات وزیران در خصوص آیین‌نامه اجرایی ماده۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، تعداد گواهی اسقاط حاصل از اسقاط خودروهای فرسوده افزایش یافته است تا بدین‌ترتیب انگیزه مالکان این دسته از خودروها برای جایگزینی افزایش یابد. بر این اساس، گواهی اسقاط با دو فاکتور قیمت خودروها و گرید انرژی تعیین می‌شود.
به گفته محمود مشهدی‌شریف؛ رئیس انجمن مراکز اسقاط، سال گذشته بالغ بر ۲۰هزار گواهی اسقاط برای شماره‌گذاری خودروهای سنگین وارداتی و تولید داخل به فروش رسیده که سهم تولید داخل در این میان بسیار کم و غیرقابل بیان بوده است.
ناترازی در خرید گواهی اسقاط بین واردات
مشهدی‌شریف همچنین عنوان کرد: «در سال گذشته برای شماره‌گذاری هر دستگاه کشنده وارداتی به ۸ عدد گواهی اسقاط نیاز داشتیم. بر این اساس، حدود ۱۰هزار گواهی اسقاط در سال گذشته برای واردات این خودروها از مراکز اسقاط خریداری شد.»
وی در ادامه گفت: «ازسوی‌دیگر، براساس آیین‌نامه واردات کامیون‌های سه‌سال‌کارکرد که دیوان رأی به ابطال آن داد، صاحبان کامیون‌های وارداتی هم ۱۵ تا ۱۶ هزار گواهی اسقاط به دست آوردند که بخشی از آن مصرف شد.»
وی افزود: «درمجموع حدود ۲۰هزار گواهی اسقاط در سال گذشته در بخش خودروهای سنگین مورد استفاده قرار گرفت.»
وی به سهم کم خودروسازان داخلی در مصرف گواهی اسقاط بیان کرد: «خودروسازان داخلی هم طبق قانون ساماندهی صنعت خودرو موظف هستند به ازای هر چهار کامیونی که تولید می شود، یک دستگاه کامیون اسقاط کنند. چه وظیفه آن‌ها باشد و چه نباشد، قانون‌گذار اعلام کرده تولیدکنندگان باید برای شماره‌گذاری گواهی اسقاط خریداری کنند. سال گذشته به مقداری که تولیدکنندگان داخلی نیاز داشتند، گواهی اسقاط خریداری کرده‌اند، اما تولید این خودروها کم بوده و رقم آن قابل بیان نیست.»
گواهی اسقاط برای کشنده‌های تولید داخل خریداری نشده است
رئیس انجمن مراکز اسقاط در مورد وضعیت صدور گواهی اسقاط خودروهای سنگین پیش از این به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفته بود: «اسقاط در بخش خودروهای سنگین و تجاری مربوط به دو مورد خودروهای تولید داخل و خودروهای وارداتی می‌شود.»
محمود مشهدی‌شریف افزود: «در مورد تولید داخل، اسقاط خودروهای سنگین در سال گذشته بسیار کم بوده و رقم آن اصلا قابل بیان نیست و ارزش گفتن ندارد.»
وی ادامه داد: «در بخش مربوط به واردات، خودروهای سه سال کارکرد براساس بند ۳ ماده ۳۰ احکام دائمی، واردات به کشور وجود داشته و تعدادی کشنده‌های دیزلی وارد کشور شده است.»
فاکتورهای موثر در تعیین تعداد گواهی اسقاط
مشهدی‌شریف در ادامه با اشاره به قوانین شماره‌گذاری خودروهای تجاری در ازای اسقاط اظهار کرد: «در یک سال گذشته برای واردات هر دو کشنده، به اسقاط یک کشنده نیاز بود. یعنی تا قبل از آیین‌نامه، یک کشنده ۱۶گواهی اسقاط نیاز داشت که نیمی از آن ۸عدد می‌شد و واردکنندگان می‌توانستند با خرید ۸گواهی اسقاط، خودرو خود را شماره‌گذاری کنند.»
وی در ادامه عنوان کرد: «حالا براساس این آیین‌نامه دو آیتم گرید انرژی و قیمت خودروها روی تعیین گواهی اسقاط تاثیر گذاشته است و باید تعداد بیشتری گواهی اسقاط خریداری شود و درصورتی‌که واردکنندگان گواهی اسقاط وجود نداشته باشد، می‌توانند با پرداخت ۵درصد مجوز شماره‌گذاری دریافت کنند.»
ضوابط شماره‌گذاری خودروهای سنگین در آیین‌نامه جدید
رئیس انجمن مراکز اسقاط با نگاهی به آیین‌نامه جدید اسقاط عنوان کرد: «بر این اساس دو آیتم گرید انرژی و قیمت خودروها در تعیین تعداد گواهی اسقاط دخیل هستند. بنابراین اگر رتبه انرژی خودرو سنگین تجاری و عمومی B و A باشد، خودروهایی با قیمت تا ۵۰هزار یورو به ۶ گواهی اسقاط، ۵۰ تا ۸۰ یورو به ۸ گواهی و خودروهای ۸۰هزار یورو به بالا ۱۰گواهی اسقاط نیاز دارند.»
وی در ادامه تعداد گواهی برای خودروهایی با رتبه انرژی C و D را هم منوط به قیمت عنوان کرد و گفت: «خودروهای تا ۵۰ هزار یورو؛ ۷گواهی اسقاط، ۵۰ تا ۸۰ هزار یورو، ۹گواهی و ۸۰ هزار یورو به بالا، ۱۱ گواهی اسقاط نیاز دارد.»
وی افزود: «اگر رتبه انرژی این خودروها E، F و G باشد، برای ۵۰ هزار یورو، ۸ گواهی اسقاط، ۵۰ تا ۸۰ هزار یورو، ۱۰ گواهی و برای خودروهای ۸۰ هزار یورو به بالا ۱۲ گواهی مورد نیاز است.»
