واردات خودرو هرچند طی دو سال گذشته روی کاغذ از ممنوعیت خارج شده، اما در این مدت تعداد قابل‌توجهی خودرو به بازار عرضه نشده است. از این رو، کارشناسان صنعت و بازار خودرو معتقدند عدم واردات خودرو بر احوال صنعت و بازار خودرو تاثیرات منفی خود را گذاشته است. هرچند برخی فعالان معتقدند قوانین دست‌وپاگیر و بخشنامه‌های مکرری که دولت‌های پیشین در این خصوص تنظیم کردند، نمی‌گذارند واردات خودرو به میزان تاثیرگذاری در بازارهای کشور عرضه شود.
اسماعیل شجاعی، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» با اشاره به عدم‌امکان ثبت‌سفارش لوازم یدکی خودروهای وارداتی، گفت: «خودروهای وارداتی نیازمند قطعات و خدمات پس از فروش هستند و این موضوع یکی از تعهدات شرکت‌های واردات‌کننده خودرو است. اما درحال‌حاضر هیچ امکانی برای ثبت‌سفارش قطعات مورد نیاز وجود ندارد.»
وی تصریح کرد: «درواقع مساله اصلی این است که تخصیص ارز صورت نگرفته و امکان ثبت‌سفارش در این مورد فراهم نشده است.» شجاعی افزود: «مساله عدم ثبت‌سفارش قطعات و لوازم یدکی مشتریان و مصرف‌کنندگان خودروهای وارداتی را به‌زودی با مشکلات نبود قطعات و لوازم یدکی روبه‌رو خواهد کرد.»
وی ادامه داد: «این مساله خریداران این خودروها را با خواب آن‌ها در تعمیرگاه‌ها مواجه خواهد ساخت. به عبارت دیگر، در واقع بازار خودروهای وارداتی به دلیل نبود لوازم یدکی مورد نیاز، دچار اختلال شده و شرکت‌های واردکننده خودرو به‌رغم تعهد ضمانت و خدمات پس از فروش قادر به ایفای تعهدات خود نخواهند بود.»
این مقام صنفی درخصوص راهکار مورد انتظار از دولت آینده اظهار کرد: «دولت چهاردهم متوجه این شرایط باشد و به‌عنوان راهکار اساسی برای بازار خودروهای وارداتی، به‌سرعت تصمیم‌گیری کند و در اسرع وقت این مساله را مورد رسیدگی قرار دهد.»
واردکنندگان خودرو می‌گویند باتوجه به موارد ثبت‌سفارش قبلی، درحال‌حاضر قادر به پاسخگویی نسبت به خدمات و قطعات مورد نیاز خودروهای وارداتی هستند، اما به دلیل مشکلات ارزی، در قبال ایفای تعهدات آتی خود ابراز نگرانی می‌کنند. به نظر شما این نگرانی تا چه اندازه جدی است؟
قطعا اگر این نیاز بازار تامین نشود، معضلات بسیاری گریبان‌گیر مالکان این خودروها خواهد شد. ما نه‌تنها در سال جاری باید خودروهای جدیدی را ثبت‌سفارش کنیم و ارز آن باید از سوی دولت تامین شود، بلکه باید بتوانیم برای خودروهایی که در سال گذشته وارد کشور شده‌اند، قطعات و لوازم یدکی را ثبت‌سفارش کرده و برای این خودروها خدمات پس از فروش ارائه کنیم.
دولت چهاردهم درخصوص واردات گسترده خودرو و ایجاد فضای رقابتی در این حوزه وعده‌هایی را مطرح کرده است. آیا دولت آینده با عمل به این وعده‌ها می‌تواند خدمات پس از فروش شرکت‌های واردکننده خودرو به سطح مطلوب برساند؟
موضوع عدم ثبت‌سفارش مساله‌ای است که درحال‌حاضر از آن غفلت شده است. این موضوع بازار را به‌زودی با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌کند. شرکت‌های واردکننده طی سال گذشته درمجموع حدود ۱۱هزار خودرو وارد کردند و این خودروها نیاز به خدمات پس از فروش دارند، ولی متاسفانه لوازم یدکی کافی وجود ندارد که بتوانند به‌صورت مستمر به این خودروها خدمات پس از فروش ارائه دهند. در مورد خودروهای وارداتی مهم‌ترین مساله‌ای که می‌توان به آن توجه کرد، فراهم کردن قطعات و تامین لوازم یدکی مورد نیازشان است. اما درحال‌حاضر امکان ثبت‌سفارش نیز وجود ندارد و باید سریع‌تر امکان آن هم فراهم شود. عدم ثبت‌سفارش و عدم امکان تخصیص ارز برای واردات لوازم یدکی خودرو می‌تواند بازار خودروهای وارداتی را دچار مشکلات فراوانی کند.
دولت چهاردهم پس از تنفیذ فرصت اندکی تا پایان سال جاری در اختیار دارد تا به صنعت و بازار خودرو آرامش را برگرداند. راهکار پیشنهادی شما به وزیر صمت آینده برای سرعت بخشیدن به عملکرد و ایجاد نظم در این حوزه چیست؟
دولت چهاردهم اگر قصد ایجاد رفاه و اقتصادی مطلوب برای مردم دارد، باید به حرف‌ها و شعارهای خود عمل کند و برای این‌که بازار خودرو را به ثبات کامل برساند، باید گام‌های بلند بردارد که در دیگر دولت‌ها تنها به طرح راهکارهایی برای آنان بسنده شده است. ازجمله آن‌که دولت آتی باید خصوصی‌سازی صنعت خودرو را که ۲۰ سال قبل به قانون تبدیل شد، اجرا کند و در آخر سیاست‌های تجاری تعرفه‌ای را جایگزین موانع غیرتعرفه‌ای کند. اگر بخواهیم صنعت خودرو کشور را متحول کنیم، باید اجازه دهیم ۵ تا ۱۰درصد بازار خودرو مختص واردات باشد و به این صورت رقابت در بازار خودرو برقرار می‌شود. این رقابت به معنای تعداد زیاد خودروسازی نیست، به معنای رقابت بین بازار داخلی و بازار خارجی است. اگر این سه کار را انجام دهند، بازار خودرو متعادل می‌شود.
سهم داخلی‌سازی قطعات خودروهای وارداتی در تامین نیاز بازار لوازم یدکی این محصولات با توجه به نبود راه‌های ارتباطی موثر هنوز به سطح مطلوب نرسیده است و تولیدکنندگان لوازم یدکی خودرو در تامین نیاز متقاضیان قطعات برای خودروهای وارداتی موفق عمل نکرده‌اند. به نظر شما آیا قطعه‌سازان داخلی توان تولید قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز بازار خودرو خودروهای وارداتی را دارند؟
درحال‌حاضر به‌دلیل عرضه محدود خودروهای خارجی، تولید قطعات یدکی این محصولات در کشور مقرون به‌صرفه نیست. اما امنیت و رفاه مصرف‌کننده از دروازه تولید می‌گذرد و نمی‌توان صرف شعار دادن و دادن وعده‌های رویایی درحالی‌که هیچ زیرساختی برای اجرای آن وعده‌ها در کشور وجود ندارد، مردم را فریب داد.
قطعه‌سازان بزرگ داخلی توان تولید قطعات باکیفیت را دارند؛ مشروط بر این‌که ارتباطات جهانی تسهیل شوند و دولتمردان از دخالت‌های نابه‌جا در امر تولید دست بردارند. یکی از اقدامات غیرکارشناسانه‌ای که دولت سیزدهم انجام داد و در مصاحبه‌های گذشته به آن اشاره کردم، این بود که با راه‌اندازی سامانه فروش خودرو، همه مردم را اسیر دلالی کرده است.
