همچنان این ابهام و پرسش جدی درباره آن مطرح است که در کنار سرعت ورود خودروهای نو در سال جاری، حضور خودروهای کارکرده میتواند بهعنوان عاملی موثر و محرک در بازار خودرو عمل کند و موجب کاهش قیمت، افزایش رقابت و کیفیت و انحصار زدایی از این بازار شود؟
پس از حدود دو سال از اعلام آمادگی دولت برای اجراییکردن قانون واردات خودروهای کارکرده، بالاخره اواخر دیماه امسال ابلاغیه مجاز بودن واردات خودروهای دستدوم به گمرکات کشور ارسال شد و در نتیجه ارسال این ابلاغیه مهم، رسما واردات خودروهای کارکرده با عمر کمتر از پنج سال بهکشور آغاز شد و حالا پس از ۲ هفته از ابلاغ آییننامه اجرایی آن به گمرکات، سازمان توسعه تجارت هم با ابلاغ و ایجاد سازوکار لازم، ثبت سفارش واردات خودروهای نو و کارکرده توسط اشخاص حقیقی را کلید زد. نکته مهم اینکه بر اساس ضوابط ثبت آماری واردات خودرو اشخاص حقیقی، واردات خودرو کارکرده با مدل ۲۰۲۰ و ما قبل آن مجاز نیست.
سازوکار ثبت سفارش واردات خودرو نو و کارکرده توسط اشخاص درحالی ابلاغ میشود که در سالهای اخیر یکی از مشکلات بازار خودرو افزایش تقاضا بوده که بهدلیل نرخهای دستوری در این بازار بهعاملی برای افزایش قیمتها و نابسامانی در بازار خودرو تبدیل شده است.
بههمین دلیل در فروردین سال ۱۴۰۲ طرح واردات خودروهای دستدوم مطرح شد که میتوان گفت این طرح، راهکار بسیاری از کارشناسان بود. بهاعتقاد بسیاری از کارشناسان، خودروهای وارداتی دستدوم میتوانند تا حد زیادی چاله میان عرضه و تقاضا را پر کنند و با این راهکار، کنترل بازار و انحصارزدایی از این بازار ممکن میشود.
در واقع بهباور کارشناسان بهدلیل ارزبری پایین واردات دستدومها بهنسبت محصولات صفرکیلومتر برندهای جهانی، این فرآیند میتواند علاوهبر بهبود وضعیت کیفی محصولات تولیدی شرکتهای خودروساز، ایجاد رقابت را نیز در بازار خودرو ممکن کند. بنابراین با چنین سازوکاری اگر بتوان از مسیر واردات خودروهای دستدوم، تیراژ بیشتری از محصولات تولیدی برندهای جهانی را بهبازار تزریق کرد میتوان امیدوار بود که سرعت کاهش قیمتها افزایش یابد.
در این ارتباط دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز معتقد است اگرچه با افزایش سهم خودروهای مونتاژی، بازار خودرو شاهد محصولات متنوعتری است، اما همچنان بهدلیل سهم تولیدات داخلی، رقابت مورد انتظار در این بازار حاصل نشده است؛ بنابراین با ابلاغ مجوز و سازوکار واردات خودروهای کارکرده برای شرکتهای وارداتی و همچنین اشخاص حقیقی و افزایش رقبا در بازار خودرو، میتوان شاهد کاهش قیمت و افزایش کیفیت خودروهای تولیدی در آینده نزدیک بود.
این مقام مسئول عنوان کرده است طرح واردات خودروهای کارکرده طبق اعلام سیاستگزار با هدف رقابت با محصولات داخلی انجام شده است و در صورت اجرای درست ساز و کارها، میتواند پاسخی به تقاضای بازار و ایجاد رقابت در قیمت و کیفیت باشد و اهداف مذکور را محقق کنند.
وی در ادامه افزود: «البته درصورتی که خودروهای کارکرده با قیمتی بالاتر از مدلهای داخلی توسط شرکتها وارد شوند، بعید میدانم پاسخگوی نیاز اقشار متوسط جامعه باشد و تاثیر چندانی هم در بازار خودرو بگذارد.»
عضو هیاتمدیره خانه صنعت، معدن تجارت ایران همچنین بهعمر خودروهای دستدوم وارداتی و تاکید قانونگذار بر عمر کمتر از کارکرد پنج ساله آنها اشاره و تصریح کرد: «شرکتهای واردکننده و همچنین اشخاص حقیقی باید دقت کرده و خودروهایی را واردات کنند که در کنار توجه بهسال ساخت، محصولاتی باکیفیت و بدون نقص فنی باشند تا مورد تـــــوجه خریداران قرار گرفته و در زمینه خدمات پس از فــــروش نیز دچار چالش نشوند.»
همچنین واردات خودرو، چه نو یا کارکرده به تنهایی نمیتواند راهحل قطعی برای کاهش قیمتها در بازار باشد و برای تاثیرگذاری بیشتر، باید مجموعهای از سیاستها شامل افزایش شفافیت بازار، کاهش تعرفهها، مدیریت نرخ ارز و رفع محدودیتهای عرضه اجرا شود. همچنین افزایش تولید داخلی با کیفیت مناسب و قیمت رقابتی میتواند تــــــاثیر بیشتری در کاهش قیمتها داشته باشد.
رشد قیمت ۲۵ میلیونتومانی سورن پلاس فول
خودروهای داخلی در آخرین روز هفته گذشته رشد بهای یک تا ۲۵ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که سورن پلاس با مانینتور بدون رینگ (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیونتومان افزایش ۸۱۵ میلیونتومان، سورن پلاس فول (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیونتومان افزایش ۸۴۲ میلیونتومان، پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات ارتقا یافته (۱۴۰۳) با ۱۴ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۵۴ میلیونتومان، تارا اتومات V۴ ال ایکس (۱۴۰۳) با ۸ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۴۰ میلیونتومان، ری را (۱۴۰۳) با ۶ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۴۹۰ میلیونتومان و ساینا S (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۵ میلیونتومان افزایش ۴۸۲ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای شدید ۵ تا ۱۶۵ میلیونتومانی بودیم. جایی که قیمت فونیکس تیگو ۸ پرو پلاگین هیبرید (۱۴۰۳) با ۱۶۵ میلیونتومان افزایش به ۳ میلیارد و ۲۶۰ میلیونتومان، فونیکس FX پریمیوم (۱۴۰۳) با ۶۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۲۹۰ میلیونتومان، فونیکس تیگو ۷ پرو پریمیوم (۱۴۰۳) با ۳۵ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۲۱۰ میلیونتومان، فونیکس آریزو ۶ پرو (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۷۲۰ میلیونتومان و امویام X۵۵ پرو (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۵۶۰ میلیونتومان رسید.
در گروه خودروهای وارداتی نیز شاهد افزایش و کاهش قیمت ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که کیا K۵ توربو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان افزایش ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیونتومان و تویوتا لوین هیبرید (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان افزایش ۳ میلیاردتومان ارزشگذاری شدند. از طرفی قیمت هوندا وزل (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۳ میلیارد و ۵۰ میلیونتومان و هونگچی EQM۵ (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به یکمیلیارد و ۶۰۰ میلیونتومان رسید.