بر اساس بودجه ۱۴۰۴ حقوق ورودی خودروهای اقتصادی (با حجم موتور پایین) بهشدت افزایش یافته؛ اما حقوق ورودی خودروهای لوکس (با حجم موتور بالای ۲۰۰۰ سیسی) نزدیک به ۳۵ درصد کاهش یافته است.
اخیرا مصوبات بودجهای مجلس در خصوص واردات خودرو، شوکهای پیاپی بهفضای اقتصادی کشور وارد کرده است. موضوع واردات خودرو که از سال ۱۴۰۱ با هدف تنظیم بازار خودرو و حمایت از رقابت در بازار خودرو و انحصارشکنی ارائه شده بود، این روزها دچار تغییرات اساسی شده است. ابتدا تعیین حقوق ورودی ۱۰۰ درصدی برای خودروهای برقی و هیبرید حاشیهساز شد؛ اما اکنون مشخص شده است که بخش دیگری از این مصوبه بودجه مجلس، بهنفع خودروهای لوکس و بهضرر خودروهای اقتصادی تمام شده است.
بر اساس مصوبات بودجهای مجلس، حقوق ورودی خودروهای سواری در سال ۱۴۰۳ از ۴ درصد برای برقیها تا ۱۳۵ درصد برای خودروهای لوکس با حجم موتور بالای ۲ هزار سیسی بود؛ با این حال، تعیین حقوق ورودی ۱۰۰ درصدی برای همه خودروهای سواری وارداتی، شوکی بهبازار خواهد بود. این تصمیم درحالی گرفته شده است که حقوق ورودی خودروهای اقتصادی (با حجم موتور پایین) بهشدت افزایش یافته؛ اما حقوق ورودی خودروهای لوکس (با حجم موتور بالای ۲۰۰۰ سیسی) نزدیک به ۳۵ درصد کاهش یافته است.
این مصوبه چند تاثیر منفی بر فضای اقتصادی و اجتماعی کشور داشته است. بازار خودرو با کمبود عرضه و افزایش قیمتها مواجه شده و این موضوع تاثیرات تورمی منفی در پی خواهد داشت. کاهش حقوق ورودی خودروهای لوکس، واردات این خودروها را تسهیل کرده است.
این موضوع میتواند بهافزایش تقاضا برای خودروهای لوکس منجر شود. درشرایطی که بسیاری از مردم توانایی خرید خودروهای اقتصادی را ندارند، واردات خودروهای لوکس بهنفع قشر خاصی از جامعه تمام خواهد شد. افزایش قیمت خودروهای اقتصادی بهدلیل کاهش واردات و افزایش حقوق ورودی، فشار بیشتری بر اقشار کمدرآمد وارد کرده است.
از طرفی با افزایش حقوق ورودی خودروهای برقی و هیبرید، انگیزه برای واردات این خودروها کاهش یافته است. این موضوع در تضاد با اهداف زیستمحیطی کشور و سیاستهای کاهش آلایندگی است.
مصوبه اخیر مجلس درمورد حقوق ورودی خودروهای وارداتی، نهتنها بهبهبود وضعیت بازار خودرو کمک نمیکند، بلکه به شوکهای اقتصادی و افزایش شکاف طبقاتی دامن میزند. این تصمیم درحالی گرفته شده است که واردات خودروهای اقتصادی تضعیف شده و اقشار متوسط کمدرآمد به هیچعنوان توانایی خرید خودروهای گرانقیمت را نخواهند داشت.این درحالی است که با واگذاری مدیریت دو خودروساز به بخشخصوصی این سوال مطرح میشود که آیا میتوانیم شاهد عصر جدیدی در خودروسازی کشور باشیم؟
از آنجا که بخشخصوصی، زیان تولید را برنمیتابد، احتمالا بهسراغ محصولات سودده خواهد رفت؛ سودی که هماکنون نصیب مونتاژکاران شده است. پازل مدیریت خصوصی در خودروسازی کشور در شرایطی بهسمت تکمیل شدن حرکت میکند که تغییر رویکرد در صنعتخودرو محتمل است.
با واگذاری مدیریت ایرانخودرو، نصف پازل مدیریت خصوصی در بخش خودروسازی نیمهدولتی کشور چیده شد و با تعمیم این ماجرا به سایپا، این پازل دیر یا زود (شاید همین سال آینده) تکمیل میشود. بدون تردید انتقال مدیریت از دولت به بخشخصوصی در خودروسازی کشور، نوع اداره این صنعت را در بخشهای مختلف از تولید و نحوه قیمتگذاری گرفته تا فروش و خدمات پس از فروش تغییر خواهد داد. از همین رو بهنظر میرسد یکی از تغییرات اساسی محتمل با توجه بهشرایط فعلی، در بخش تولید رخ دهد.
ثبات قیمت وارداتیها در بازار
خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۸ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که پارس سال سفارشی ELX (دریچهبرقی) (۱۴۰۳) با ۸ میلیونتومان کاهش ۸۸۲ میلیونتومان، سورن پلاس با موتور XU۷P (۱۴۰۴) با ۷ میلیونتومان کاهش ۷۱۰ میلیونتومان، تارا ۶ دنده V۱ پلاس (۱۴۰۴) با ۷ میلیونتومان کاهش ۹۲۲ میلیونتومان، شاهین اتومات (۱۴۰۳) با ۶ میلیونتومان کاهش ۹۶۱ میلیونتومان، رانا پلاس ارتقا (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۶ میلیونتومان کاهش ۷۰۰ میلیونتومان و شاهین (سانروف و ESP) (۱۴۰۳) با ۵ میلیونتومان کاهش ۸۸۵ میلیونتومان ارزشگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت قیمت ۵ تا ۳۰ میلیونتومانی و رشد بهای ۵ تا ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که فونیکس FX پریمیوم (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۳۲۰ میلیونتومان و فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیونتومان اعلام قیمت شدند.
از طرفی ارزش اکستریم TXL (۱۴۰۳) با ۵۰ میلیونتومان افزایش به ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیونتومان، اکستریم VX (۲۰۲۳) با ۴۰ میلیونتومان افزایش به ۴ میلیارد و ۵۴۰ میلیونتومان و تیگارد X۳۵ (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۴۲۰ میلیونتومان رسید.
از طرفی در گروه خودروهای وارداتی شاهد افزایش و کاهش قیمت ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش تویوتا لوین هیبرید (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیونتومان رسید. از طرفی هیوندای اکسنت (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیونتومان اعلام قیمت شد.