باتوجه به اهمیت استانداردهای اروپایی ازجمله «ای‌مارک» در تایید کیفیت فنی، سازگاری با محیط‌زیست و ایمنی خودروها، در ایران نیز فرآیندهایی برای بررسی صحت برخورداری خودروها از این‌گونه تاییدیه‌ها و اصالت‌سنجی آن‌ها در نظر گرفته شده است. هرچند که برخی خودروسازان، قطعه‌سازان واردکنندگان خودرو، الزامی‌شدن برخی استانداردهای اروپایی برای محصولات بازار ایران را غیرکابردی و نامناسب می‌دانند، بسیاری از مشتریان نیز هستند که الزامی‌شدن این استانداردها را برای تامین کیفیت و ایمنی خودروها به‌ویژه محصولات دو خودروساز بزرگ داخلی ناکافی می‌دانند.
در این میان، درحالی‌که استانداردهای موسسات کیفیت و ایمنی کشور چین برای محصولات وارداتی به‌صورت CBU (خودرو کامل) کافی دانسته شده است، خودروهایی که به‌صورت CKD (قطعات منفصله) وارد شده و در کشور مونتاژ می‌شوند، باید دارای استانداردهای اروپایی باشند و خودرو مونتاژشده نیز ملزم به رعایت استانداردهای اروپا خواهد بود.
در همین زمینه، رضا آریاراد، فعال و کارشناس حوزه خودرو در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با «دنیای‌خودرو» به چالش‌های اصلی خودروها برای دریافت تاییدیه‌های اروپایی مانند ای‌مارک پرداخت. وی با اشاره به تاثیر تغییرات استانداردهای زیست‌محیطی بین‌المللی به‌ویژه در حوزه آلایندگی بر فرآیند تایید نوع خودروهای وارداتی به ایران گفت: «درحال‌حاضر استانداردهای چینی از نظر کیفیت و تطابق با استانداردهای بین‌المللی، نظر نهادهای مسئول کنترل و بازرسی استاندارد و کیفیت در ایران را تامین می‌کنند.»
چالش‌های اصلی برای خودروهایی که قصد دریافت تاییدیه‌های اروپایی مانند ای‌مارک را دارند، چیست و چرا ممکن است برخی خودروها نتوانند این تاییدیه‌ها را دریافت کنند؟
نخستین چالش برای خودروهایی که قصد دریافت ای‌مارک را دارند، تطابق با استانداردهای دقیق و جامع اروپایی است که شامل تست‌های آلایندگی، ایمنی و حتی راحتی و کیفیت قطعات خودرو می‌شود.
دومین چالش، نداشتن برخی قطعات های‌تک یا ویژگی‌های فناورانه است؛ برخی خودروهای تولیدی ممکن است به‌دلیل نداشتن قطعات یا ویژگی‌هایی که برای رعایت استانداردهای ایمنی یا محیط‌زیستی ضروری هستند، نتوانند این تاییدیه‌ها را دریافت کنند.
چالش سوم هم این است که گاهی، مساله هزینه‌های زیاد برای انجام تست‌های مختلف و به‌روزرسانی خودروها بر اساس این استانداردها مانع دریافت ای‌مارک می‌شود. از این‌رو خودروسازانی که قصد دارند، وارد بازارهای جهانی شوند باید مراحل سختی را برای اخذ این تاییدیه‌ها طی کنند که این خود می‌تواند مانعی برای تولید خودروهای غیررقابتی باشد.
تغییرات استانداردهای زیست‌محیطی بین‌المللی به ویژه در حوزه آلایندگی، تا چه اندازه بر فرآیند تایید نوع خودروهای وارداتی به ایران اثرگذار است؟
خودروهایی که نتوانند به استانداردهای آلایندگی بین‌المللی مانند یورو۶ یا استانداردهای مشابه که در اروپا و بسیاری از کشورها اعمال می‌شود، دست پیدا کنند احتمالا نخواهند توانست تایید نوع بگیرند و وارد بازار ایران شوند. برای واردکنندگان خودرو که به استانداردهای جهانی پایبند هستند، این چالش‌ها بزرگ‌تر می‌شود و ممکن است مجبور به تغییر یا به‌روزرسانی محصولات وارداتی خود شوند تا بتوانند با این استانداردها تطابق پیدا کنند. در این‌جا، سازمان ملی استاندارد ایران نقش مهمی دارد. زیرا باید این استانداردهای جهانی را برای تایید نوع خودروها در کشور لحاظ کند.
آیا استانداردهای چینی از نظر کیفیت و تطابق با استانداردهای بین‌المللی، نظر نهادهای مسئول کنترل و بازرسی استاندارد و کیفیت در ایران را تامین می‌کند؟ چگونه سازمان ملی استاندارد ایران بر این مهم نظارت می‌کند؟
خودروهای چینی معمولا دارای استانداردهای خاص خود هستند و نهادهای ناظر نیز این موضوع را نادیده نمی‌گیرند که برخی از آن‌ها ممکن است مشکلاتی در تطابق با استانداردهای سختگیرانه اروپایی یا حتی استانداردهای داخلی ایران داشته باشند. البته در سال‌های اخیر، خودروسازان چینی به‌طور قابل توجهی در حال ارتقای کیفیت خودروهای خود بوده‌اند و بسیاری از آن‌ها به استانداردهای بین‌المللی نزدیک شده یا به این استانداردها دست یافته‌اند.
سازمان ملی استاندارد ایران نیز نظارت دقیقی بر این خودروها دارد و فرآیندهای مختلف بازرسی و تایید نوع را برای اطمینان از تطابق خودروها با استانداردهای ایرانی و بین‌المللی انجام می‌دهد. به‌علاوه، این سازمان به‌طور مداوم تغییرات در استانداردهای جهانی را پیگیری کرده و بر اساس آن‌ها خودروها را ارزیابی می‌کند.
فرآیند انجام تست‌های فنی و ایمنی برای خودروهای وارداتی به ایران چگونه است و چه نهادهایی مسئول اجرای این تست‌ها هستند؟
تست‌های فنی و ایمنی خودروهای وارداتی به ایران توسط سازمان ملی استاندارد ایران و نهادهای تخصصی نظارتی انجام می‌شود. این تست‌ها شامل بررسی عملکرد ایمنی خودرو، کیفیت قطعات، تست‌های آلایندگی، مقاومت در برابر تصادفات و دیگر ویژگی‌های عملکردی خودرو است. این تست‌ها معمولا قبل از واردات و پس از ورود خودرو به کشور انجام می‌شود. علاوه بر این، بازرسان فنی و مهندسان متخصص به دقت بررسی می‌کنند که خودرو مطابق با استانداردهای خاص ایران و سایر استانداردهای بین‌المللی باشد.
چه نوع تاییدیه‌هایی برای خودروهای وارداتی از سایر مناطق جهان مانند خاورمیانه و آمریکای لاتین نیاز است و چه تفاوت‌هایی در فرآیند تایید نوع این خودروها نسبت‌به خودروهای اروپایی وجود دارد؟
خودروهایی که از خاورمیانه یا آمریکای لاتین وارد ایران می‌شوند، به‌طور معمول باید تاییدیه‌های ایمنی و محیط‌زیستی را از نهادهای ملی آن کشورها دریافت کنند. برای این خودروها، فرآیند تایید نوع در ایران معمولا مشابه خودروهای اروپایی است، اما ممکن است نیاز به انجام برخی تست‌های اضافی و تطابق با استانداردهای داخلی ایران داشته باشند. برای مثال، خودروهایی که از کشورهای خاورمیانه وارد می‌شوند، ممکن است به استانداردهای منطقه‌ای مثل استانداردهای خلیج‌فارس نیاز داشته باشند.
چگونه واردکنندگان خودرو می‌توانند از مشاوره‌های فنی برای تطابق با استانداردهای بین‌المللی و داخلی استفاده کنند و آیا این مشاوره‌ها به صورت رسمی در ایران ارائه می‌شود؟
واردکنندگان خودرو می‌توانند از مشاوره‌های فنی از سوی کارشناسان و شرکت‌های بازرسی که در زمینه تطابق خودرو با استانداردهای بین‌المللی و داخلی تخصص دارند، استفاده کنند. این مشاوره‌ها معمولا در مراحل قبل از واردات خودرو به ایران انجام می‌شود و شامل بررسی‌های فنی، تست‌های آلایندگی، تست‌های ایمنی و سایر پارامترهای عملکردی است.
در ایران، شرکت‌های مختلفی به تاسیس استانداردها و تطابق خودروها با آن‌ها کمک می‌کنند و مشاوره‌های فنی در این زمینه را ارائه می‌دهند.
با توجه به رقابت فشرده در بازار خودروهای وارداتی، آیا خودروهای ایرانی هم قادر به دریافت تاییدیه‌های مشابه استانداردهای جهانی هستند و چه چالش‌هایی برای خودروسازان ایرانی در این زمینه وجود دارد؟
خودروهای ایرانی در حال تلاش برای دریافت تاییدیه‌های مشابه استانداردهای جهانی هستند، اما این فرآیند برای آن‌ها به مراتب دشوارتر از خودروهای خارجی است. چالش‌هایی مانند کیفیت قطعات، تطابق با استانداردهای ایمنی و آلایندگی و عدم دسترسی به فناوری‌های پیشرفته ازجمله مشکلاتی است که خودروسازان ایرانی با آن‌ها روبه‌رو هستند. درحالی‌که برخی خودروسازان ایرانی بهبودهایی در زمینه کیفیت خودروهای خود داشته‌اند، هنوز برای به‌دست آوردن تاییدیه‌های جهانی نیاز به اصلاحات و سرمایه‌گذاری‌های کلان دارند.
تاثیر استانداردهای ایمنی خودروها بر تولید و واردات خودروهای لوکس به ایران چیست و آیا تفاوتی در استانداردهای خودروهای لوکس و معمولی برای تایید نوع وجود دارد؟
استانداردهای ایمنی خودروها تاثیر زیادی بر تولید و واردات خودروها به ایران دارند، به‌ویژه زمانی که بحث خودروهای لوکس مطرح می‌شود. خودروهای لوکس معمولا باید از استانداردهای ایمنی پیشرفته‌تری پیروی کنند که به دلیل ویژگی‌های خاص آن‌ها مانند تکنولوژی‌های پیچیده‌تر و طراحی‌های مدرن، نیاز به دقت بالاتری دارند. این خودروها ممکن است شامل سیستمهای کمک راننده پیشرفته (ADAS) باشند که هیچ‌کدام از آن‌ها در خودروهای معمولی به‌طور استاندارد موجود نیستند.
در این زمینه، استانداردهای ایمنی خودروهای لوکس ممکن است شامل آزمون‌های پیچیده‌تر و بررسی‌های دقیق‌تری باشند که برای اطمینان از عملکرد بهینه در شرایط خطرناک طراحی شده‌اند. اما فرآیند بررسی و تایید استانداردهای ایمنی خودروهای لوکس هم به‌طور کلی مشابه خودروهای معمولی است. چراکه خودروهای لوکس هم به دلیل ویژگی‌های خاص خود نیازمند آزمون‌ها و گواهینامه‌های ایمنی و بررسی کیفیت عملکرد تجهیزات اضافه‌شان هستند.
به علاوه، این خودروها معمولا به دلیل داشتن ویژگی‌های خاصی مانند سیستمهای هوشمند ایمنی یا بهره‌برداری از مواد سبک و مقاوم‌تر، ممکن است در زمینه تطابق با استانداردهای آلایندگی یا محیط‌زیستی نیز به چالش‌های خاص خود بربخورند. به طور کلی، فرآیند تایید نوع خودرو در ایران شامل مراحل دقیقی است که باید تمامی خودروهای وارداتی، اعم از لوکس یا معمولی، آن را پشت سر بگذارند، اما استانداردهای ایمنی در خودروهای لوکس ممکن است پیچیدگی‌های بیشتری را برای ارزیابی و تایید به همراه داشته باشد.
