به گزارش «اخبار خودرو​»، افزایش قیمت خودرو و جهش قیمت ارز در ماه‌های اخیر، منتهی به مطرح شدن بحث آزادسازی قیمت‌ها شد؛ موردی که با اعلام خبر حذف شورای رقابت از قیمت‌گذاری در سال‎های آینده مورداستقبال خودروسازان قرار گرفت. خودروسازان به وزیر صمت درخواست آزادسازی قیمت خودروها را دادند و آن طور که مشاور خودرویی وزیر گفته، شریعتمداری هم با این موضوع موافق بوده و بحث آزادسازی قیمت خودرو را با رئیس‎جمهور مطرح کرده است.

به نظر می‌رسد طی روزهای آینده خبرهای جدیدی از صنعت خودرو، چه در بحث خودروهای داخلی و آزادسازی قیمت و چه در بحث خودروهای وارداتی و آزادسازی واردات خواهیم شنید. چراکه به گفته رئیس سازمان توسعه تجارت، آزادسازی واردات خودرو حداقل در بخش ثبت‌سفارش‌های قدیمی واردکنندگان رسمی نیز در انتظار تایید هیات وزیران و احتمالا در انتظار تایید رئیس‎جمهور است.

مساله آزادسازی قیمت خودرو و بحث آزاد شدن واردات، ‌جایی بسیار اهمیت می‌یابد که در مجلس نیز طرح ساماندهی بازار خودرو بار دیگر در دست بررسی قرار گرفته است. طرحی که به دلیل اقدام دولت در ممنوعیت واردات خودرو در ماه‌های قبل به مدت 6ماه مسکوت مانده بود و حالا دوباره قرار است به جریان بیفتد. اما طرح ساماندهی بازار خودرو در چه صورتی می‌تواند مفید باشد؟

طرح ساماندهی بدون آزادسازی قیمت، اثرگذاری بالایی نخواهد داشت

در سال‌های گذشته قوانین و آیین‌نامه‌های بسیاری برای صنعت و بازار خودرو تدوین شد. تعداد قوانین در این حوزه اصلا کم نیست. به‌نظر می‌رسد طرح ساماندهی بازار خودرو در صورتی می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد که منجر به ایجاد رقابت بین واردکنندگان و خودروسازان شود. در صورتی‌که این طرح سبب افزایش رقابت ناشی از افزایش کیفیت از سوی خودروسازان داخلی و کاهش قیمت خودرو از سوی واردکنندگان نشود، عملا هیچ فایده‌ای برای بازار و صنعت خودرو کشور نخواهد داشت و تنها قانونی به قوانین موجود اضافه کرده است.

به نظر می‌رسد خودروسازان درصورت آزادسازی قیمت خودرو، از طرح ساماندهی بازار خودرو نیز استقبال می‌کنند. آزادسازی قیمت خودروهای داخلی اگر با کاهش تعرفه خودروهای وارداتی و به وجود آوردن حق انتخاب برای مشتریان همراه باشد، هم به صنعت خودرو در راستای افزایش کیفیت و هم به بازار خودرو کمک می‌کند تا با فاصله گرفتن از دلالی موجود از رکود خارج شود. طرح ساماندهی بازار خودرو اگر بدون کمک به آزادسازی قیمت خودرو و تعیین قیمت در حاشیه بازار تصویب شود، شاید اثرگذاری بالایی نداشته باشد.

 جلوگیری از تصویب طرح ساماندهی، کمکی به صنعت خودرو نمی‌کند

دولت همواره اعلام کرده نقشی در صنعت خودرو نداشته و در شرکت‌های خودروساز سهم اندکی دارد. اما در عمل خواسته و ناخواسته برای صنعت خودرو و البته خودروسازان تصمیم‌گیری می‌کند.

ممنوعیت واردات خودرو و تلاش برای افزایش تعرفه واردات در سال گذشته عملا هیچ کمکی به صنعت خودرو نکرده است. حتی رایزنی برای جلوگیری از تصویب طرح ساماندهی بازار خودرو نیز کمکی به صنعت خودرو نمی‌کند.

حسین قاضیان، کارشناس صنعت و بازار خودرو در خصوص این‎که آیا تصویب طرح ساماندهی بازار می‌تواند به بازار خودروهای داخلی و وارداتی کمک کند یا خیر می‌گوید: «واقعیت این است که ما می‌خواهیم همه چیز را از طریق دستور حل کنیم. به دلیل این‎که تولید خودرو در کشور در انحصار دولت است، همواره شاهد دخالت دولت، مجلس و همچنین نهادهای نظارتی قوه قضائیه در این صنعت بوده‌ایم. اما دولت نه می‌تواند برای همیشه در مسیر واردات خودرو مقاومت کند و نه می‌تواند برای همیشه در تولید خودرو حضور داشته باشد. بنابراین بهتر است در شرایط فعلی هم به سمت خصوصی‌سازی و آزادسازی قیمت‌ها حرکت کرد و هم تعرفه واردات خودرو را کاهش داد و اجازه داد تا بازار خودرو به شکل رقابتی فعالیت کند.»

باید برای حق انتخاب مردم ارزش قائل شد

این کارشناس صنعت خودرو می‌افزاید: «در بحث ساماندهی بازار خودرو باید برای حق انتخاب مردم ارزش قائل شد و انتخاب را در اختیار آن‌ها قرار داد. اگر این سازکار عملی شود، نیازی نیست هر بار نمایندگان، وزیر را به مجلس بکشانند یا تحقیق و تفحص از صنعت خودرو داشته باشند. در کشورهای خارجی هم محصولات داخلی وجود دارد و هم محصولات خارجی. قیمت‌ها منطبق بر همدیگر است و این عامل رقابت است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند و در نهایت مردم انتخاب می‌کنند از کدام شرکت و با چه خدماتی خرید کنند.»

وی ادامه می‎دهد: «در کشور ما عکس این اتفاق رخ می‌دهد؛ مثلا خودروهای وارداتی هم‎تراز 206، قیمتی چند برابر این خودرو دارند. در این شرایط، انتخابی برای مشتری باقی نمی‌ماند و مجبور به خرید یک خودرو خاص می‌شود. از سوی دیگر خودروساز هم از این‎که نمی‌تواند قیمت را با توجه به تورم و افزایش هزینه‌های تولید بالا ببرد، ابراز ناراحتی می‌کند.»

بر این اساس، به‌نظر می‌رسد در صورتی که هرکدام از طرح‌های «آزادسازی قیمت خودرو» و «ساماندهی بازار خودرو» به‌تنهایی اجرا شود، محکوم به شکست خواهد بود. چراکه اگر آزادسازی قیمت خودرو به‌صورت غیررقابتی اجرا شود، باعث رکود در بازار خواهد شد و اجرای طرح ساماندهی بازار خودرو و کاهش تعرفه واردات نیز بدون این‎که دست خودروساز داخلی در تعیین قیمت‌ محصولاتش باز باشد، منجر به نابودی صنعت خودرو کشور خواهد شد.