چین که از جمله غول‌های صنعت‌خودرو جهان با تولید بیش از ۳۰ میلیون‌دستگاه خودرو و سهم ۳۲ درصدی از تولید جهانی است، هم‌اکنون به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قطعات خودرو در جهان، نقش حیاتی در تامین نیازهای صنعت‌خودرو ایران ایفا می‌کند و بسیاری از قطعات کلیدی خودروهای تولید داخل نیز از جمله موتور، گیربکس و سیستم‌های الکترونیکی، مستقیما از چین وارد می‌شود. علاوه‌بر این، خودروهای آماده چینی، سهم قابل‌توجهی از بازار خودروهای وارداتی ایران را به‌خود اختصاص داده‌اند. برخی برندهای چینی و شاخه چینی خودروسازان مطرح جهان به‌دلیل قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول، جایگاه ویژه‌ای در بازار خودروهای ایران پیدا کرده‌اند.
در چنین وضعیتی خبر اعمال تعرفه‌های جدید آمریکا اگرچه یکی از مهم‌ترین خبرها در فضای اقتصادی-صنعتی دنیاست، با این وجود ارزیابی کارشناسان نشان می‌دهد بازار جهانی قطعات و مواداولیه، نخستین تاثیرپذیری را از تعیین این تعرفه‌ها خواهد داشت و تعرفه‌های جدید تعیین‌شده از سوی آمریکا بر خودروها و قطعات وارداتی که از ماه‌های آینده اعمال می‌شود، ممکن است زنجیره‌تامین جهانی را با مشکلات و موانعی همراه کند. اما تاثیر این تعرفه‌های جدید آمریکا بر بازار خودرو چگونه خواهد بود؟
پس از خروج آمریکا از برجام و تحریم مستقیم صنعت‌خودرو کشور و رفتن شرکای خارجی، سمت و سوی حرکت و فعالیت خودروسازان برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها به‌جهت دیگری تغییر کرد و منجر به‌وابستگی شدید و عمیق خودروسازان ایرانی به چینی‌ها شد. بنابراین چین در سال‌های اخیر به‌واسطه اعمال تحریم‌ها، به تنها شریک تجاری ایران تبدیل شده است و این کشور در حال حاضر سهم بالایی در صنعت‌خودرو ایران دارد. از این رو اعمال تعرفه‌های جدید آمریکا می‌تواند تاثیرات چندجانبه‌ای بر همکاری خودرویی ایران و چین و بازار ایران داشته باشد. هم‌اکنون درصد زیادی از قطعات خودروهای داخلی از قطعات کلیدی تا مصرفی از قطعات چینی تامین می‌شود و از سویی خودروسازان خصوصی، دیگر تولیدکننده نیستند؛ بلکه عمدتا مونتاژکار برندهای چینی شده‌اند. علاوه‌بر این واردات خودرو نیز کاملا در انحصار چین است؛ به‌طوری که بر اساس آمار در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۳، تقریبا تمام خودروهای وارداتی از این کشور تامین شده است.
به‌گفته یکی از کارشناسان صنعت‌خودرو، از آن‌جا که ایران برای تولید خودرو به واردات قطعات وابسته است و به‌دلیل اعمال تحریم‌ها این قطعات را اغلب از طریق واسطه‌ها تامین می‌کند، بنابراین در صورت افزایش این تعرفه‌ها، قیمت قطعات در بازار جهانی افزایش خواهد یافت و یا عرضه محدود می‌شود و این امر در نهایت، بالا رفتن هزینه تولید خودرو در کشورمان را به‌همراه خواهد داشت. البته اعمال تعرفه‌های جدید آمریکا درکنار تاثیری که می‌تواند بر قیمت قطعات در بازار جهانی و هزینه تولید خودروسازان داخلی داشته باشد، اثرات مختلفی بر نحوه همکاری خودرویی ایران و چین خواهد داشت و در آینده نزدیک می‌تواند منجر به‌حضور پررنگ‌تر خودروسازان چینی در ایران شود.
در این شرایط تحلیل‌گران و متخصصان توصیه می‌کنند ایران می‌تواند از فرصت محدودیت‌هایی که برای خودروها و قطعات چینی در دسترسی به‌بازارهای آمریکا ایجاد شده بهره ببرد و با مذاکرات موثرتر، شرایط بهتری را برای انتقال تکنولوژی و فناوری، تولید مشترک و یا کاهش قیمت خودروهای چینی در بازار ایران فراهم کند.
افزایش قیمت خودروهای مونتاژی و وارداتی
خودروهای داخلی در آخرین روز هفته گذشته افت بهای ۲ تا ۳۷ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که شاهین اتومات (۱۴۰۴) با ۳۷ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۱۸ میلیون‌تومان، سورن پلاس دوگانه (۱۴۰۴) با ۱۴ میلیون‌تومان کاهش ۸۹۰ میلیون‌تومان، دنا اتومات آپشنال (۱۴۰۴) با ۱۳ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۲۶۳ میلیون‌تومان، دنا پلاس (۵ دنده) (۱۴۰۴) با ۱۲ میلیون‌تومان کاهش ۹۳۸ میلیون‌تومان، پژو پارس TU۵ (دریچه‌برقی) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات ارتقا یافته (۱۴۰۴) با ۹ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۱۰۴ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای ۱۰ تا ۶۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۴) با ۶۰ میلیون‌تومان افزایش به ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ ۷ نفره (۱۴۰۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش به ۳ میلیارد و ۱۵۰ میلیون‌تومان، اکستریم VX (۲۰۲۳) با ۴۰ میلیون‌تومان افزایش به ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون‌تومان، اکستریم TXL (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیون‌تومان افزایش به ۳ میلیارد و ۸۲۰ میلیون‌تومان و کی‌ام‌سی T۹ (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان افزایش به ۲ میلیارد و ۸۶۰ میلیون‌تومان رسید.
از طرفی در میان خودروهای وارداتی شاهد رشد بهای ۵۰ و ۲۰۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که کیا K۵ توربو (۲۰۲۴) با ۲۰۰ میلیون‌تومان افزایش ۶ میلیاردتومان، هیوندای توسان (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون‌تومان، تویوتا کرولا - ۱۲۰۰ سی‌سی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۷۵۰ میلیون‌تومان و نیسان سیلفی E-Power مکس ادیشن (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.
