نخستین دور از مذاکرات ایران در هفته جاری در مسقط برگزار شد؛ هرچند نتایج تداوم این مذاکرات هنوز مشخص نیست، اما در صورت به ثمر نشستن، می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر بازار خودرو کشور داشته باشند. اثرات این مذاکرات روی جذب سرمایه‌گذار خارجی پیش‌تر مورد بررسی قرار گرفته بود؛ اما قصد داریم اثرگذاری آن بر بازار خودرو را مورد بررسی قرار دهیم. بازار خودرو تاکنون واکنش نسبتا مثبتی نسبت به‌مذاکرات عمان داشته است. اگرچه افت قیمت خودرو پا به پای دیگر بازارهای سرمایه‌ای مانند بازار ارز نبود، اما به هر صورت نشان داد که سیگنال مثبت مسقط را دریافت کرده است. اما این تنها سیگنال اولیه بود و در صورت توافق احتمالی، مسیرهای دیگری نیز پیش روی بازار خودرو خواهد بود.
در واقع تحریم‌ها تاثیر زیادی بر بازار خودرو کشور داشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد بعد از شروع تحریم‌های ثانویه تاکنون بهای خودروهای داخلی به‌طور میانگین ۲۱.۵ برابر شده است. قدرت خرید خودرو به‌شدت کاهش یافته و تقاضای خرید خودرو با افت قابل توجهی همراه بوده است.
بهای دلار در سال ۱۳۹۶ حدود ۳ هزار و ۵۰۰ تومان بود؛ اما این رقم بعد از موج افت نرخ ارز به ۸۸ هزار و ۷۰۰ تومان رسید. با کاهش ارزش پول ملی، قدرت خرید کاهش یافته و نتیجه این‌که امروز بازار خودرو با شرایط رکود تورمی دست‌وپنجه نرم می‌کند. اگرچه تصمیمات داخلی مانند قیمت‌گذاری دستوری و سفته‌بازی و دلالی نیز تا حد زیادی در وقوع چنین شرایطی دخیل بوده، اما سهم تحریم‌ها را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
اما اگر فشار تحریم‌ها بر اثر مذاکرات مسقط کاهش یابد، سرنوشت بازار خودرو چه خواهد شد؟ برای پاسخ به این پرسش می‌توان سه سناریو را مطرح کرد.
سناریوی اول این است که تاثیر این موضوع بر بازار خودرو تنها در حد ثبات قیمتی باشد؛ یعنی کاهش فشار تحریم‌ها موجب شود بازار خودرو با فشار تورمی جدیدی دست‌وپنجه نرم نکند و همین وضعیت قیمتی ادامه پیدا کند. البته اگر کاهش فشار تحریم‌ها سبب افزایش درآمد سرانه در کشور شود، این موضوع به‌معنای رشد قدرت خرید و افزایش تقاضا خواهد بود.
سناریوی دیگری که می‌توان برای بازار خودرو مطرح کرد این است که بهای دلار به‌شدت کاهش یابد و از طرف دیگر سرمایه‌های جدیدی نیز در قالب سرمایه‌گذاری خارجی وارد کشور شوند. در این شرایط احتمال دارد نه تنها قیمت خودرو افزایش پیدا نکند، بلکه همگام با نرخ ارز، شاهد افت قیمت خودرو در کشور نیز باشیم که در این شرایط احتمالا رونقی نسبی در بازار خودرو شکل خواهد گرفت.
در سناریوی سوم، بازار خودرو به‌دلایلی که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد همچنان روند رشد قیمت را طی کند. در واقع خودروسازی ایران به‌سمت خصوصی‌سازی حرکت کرده و حتی مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز کشور نیز حالا دیگر خصوصی است. در این شرایط ممکن است تولیدکنندگان خودرو بخواهند از فرصت کاهش فشار تحریم‌های بین‌المللی استفاده کرده و به‌سمت تکنولوژی‌های جدیدتر حرکت کنند و برای مثال خودروهای برقی یا هیبرید تولید شود، یا این‌که قصد داشته باشند کیفیت محصولات خود را افزایش دهند که طبیعتا این موضوع به‌رشد قیمت تمام‌شده منجر شده و سبب افزایش قیمت خودرو برای مصرف‌کننده نیز می‌شود.
توقف کاهش قیمت خودرو
خودروهای داخلی روز گذشته رشد بهای ۲ تا ۴۵ میلیون‌تومانی و افت قیمت ۲ تا ۲۰ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۴) با ۴۵ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۲۹۰ میلیون‌تومان، کوییک اتومات R (سفید مشکی) (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان افزایش ۶۸۰ میلیون‌تومان، کوییک اتومات (۱۴۰۳) با ۱۳ میلیون‌تومان افزایش ۶۷۰ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۷ موتور TU۳ (۸۵گانه) (۱۴۰۴) با ۱۲ میلیون‌تومان افزایش ۷۶۷ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند. از طرفی ارزش ری‌را (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۶۳۵ میلیون‌تومان و نیسان دوگانه آپشنال (دریچه برقی) (۱۴۰۴) با ۸ میلیون‌تومان کاهش به ۷۴۰ میلیون‌تومان رسید.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۳۵ میلیون‌تومانی و رشد قیمت ۱۵ تا ۴۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش کی‌ام‌سی T۹ (۱۴۰۳) با ۳۵ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۷۵۵ میلیون‌تومان، لاماری ایما (۱۴۰۴) با ۳۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۲۴۰ میلیون‌تومان و فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۱۵۰ میلیون‌تومان رسید. از طرفی کی‌ام‌سی T۸ (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۹۲۵ میلیون‌تومان، اکستریم TXL (۱۴۰۳) با ۴۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۸۵۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ ۷ نفره (۱۴۰۴) با ۳۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۲۳۰ میلیون‌تومان و فونیکس تیگو ۷ پرو پریمیوم (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۴۱۰ میلیون‌تومان در بازار خریدوفروش شدند.
همچنین در میان خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت هیوندای توسان (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان، هیوندای الانترا (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۱۵۰ میلیون‌تومان، کیا سونت (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان و هوندا سیتی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون‌تومان رسید.
