همچنین از لحاظ پهناوری ایران هفدهمین کشور پهناور جهان بوده و در رتبه بیستویکم دنیا از نظر طول راهها قرار میگیرد. از طرفی جمعیت کشور بیش از ۸۶ میلیون نفر است که بیش از ۴۲ میلیوننفر از این جمعیت دارای گواهینامه هستند؛ بهاین معنی که نزدیک بهنیمی از جمعیت کشور راننده و دارای گواهینامه هستند. همچنین تعداد وسایل نقلیه کشور، از جمله خودرو و موتورسیکلت به بهبیش از ۴۱ میلیون و 500 هزار دستگاه میرسد و ایران از نظر تعداد وسایلنقلیه موتوری در رتبه دوازدهم جهان قرار دارد. بیش از ۹۰ درصد حملونقل بار و مسافر در کشور با استفاده از وسایل نقلیه موتوری انجام میشود که این امر نشاندهنده وابستگی بالای کشور به حملونقل وسایلنقلیه موتوری زمینی برای جابهجایی کالا و مسافر است. در این میان براساس گفتههای رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا «تصادف سومین عامل مرگ و میر در کشور ماست و روزانه ۵۰ نفر در تصادفات سراسر کشور فوت میکنند. بر این اساس تصادفات فوتی سالانه حدود ۹۲ هزار میلیارد تومان خسارت برای اقتصاد کلان کشور بههمراه دارد.»
تصادفات؛ سومین عامل مرگومیر در کشور
سرهنگ وحیدرضا بای، رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا بهمقایسه وضعیت تصادفات در سالهای گذشته و امروز پرداخت و اظهار کرد: «در سالهای ابتدایی دهه ۸۰، تصادفات در سطح کشور بسیار زیاد بود و تعداد جانباختگان سالانه بهبیش از ۲۷ هزار نفر میرسید. اما اکنون با رشد ۵۶۹ درصدی در تعداد وسایل نقلیه و ۱۴۱ درصدی در تعداد دارندگان گواهینامه، آمار استفاده از وسایلنقلیه در کشور در مقایسه با سال ۱۳۸۰، بهطور قابل توجهی افزایش یافته است.»
وی افزود: «بر مبنای مصرف سوخت، هرساله بیش از ۶۰۰ میلیارد کیلومتر پیمایش توسط وسایلنقلیه در کشور انجام میشود. بهطور متوسط، هر دستگاه وسیلهنقلیه در کشور حدود ۱۳ هزار کیلومتر در سال پیمایش دارد که این آمار نشاندهنده حجم بالای تردد وسایلنقلیه در سراسر کشور است.»
سرهنگ بای گفت: «تصادفات رانندگی بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، هشتمین عامل مرگومیر در جهان محسوب میشود. اما بر اساس اعلام وزارت بهداشت، متاسفانه در کشور ما، تصادفات رانندگی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ سومین عامل مرگومیر بوده است. بیش از ۶۲ درصد از کسانی که در تصادفات جانِ خود را از دست میدهند، افراد در سن مولد و کار کشور هستند که از این حیث برای جامعه بسیار خسارتبار است.»
رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا درباره تصادفات ادامه داد: «سالانه بیش از 2 میلیون و 400 هزار فقره تصادف در کشور رخ میدهد. از این تعداد، ۸۲ درصد تصادفات خسارتی، ۱۷ درصد تصادفات جرحی و یک درصد تصادفات فوتی هستند. بهعبارتی، روزانه بیش از ۶۵۰۰ فقره تصادف در کشور رخ میدهد که منجر به جان باختن روزانه ۵۰ نفر و زخمی شدن بیش از ۱۳۰ نفر میشود.»
سرهنگ بای اظهار کرد: «این آمارها نشاندهنده چالشهای بزرگ پیش روی ما در زمینه ترافیک و ایمنی جادههاست و نیاز به اقدامات هماهنگ و برنامهریزی ویژه از سوی تمام دستگاههای مسئول دارد تا بتوانیم به بهبود وضعیت ترافیک و کاهش تصادفات کمک کنیم.»
خسارت تصادفات در ایران؛ معادل ۶ تا ۷ درصد تولید ناخالص ملی!
وی افزود: «متاسفانه بهطور متوسط هر ساله ۲۰ هزار نفر از هموطنانمان را بهخاطر تصادفات از دست میدهیم. همچنین در این مدت هرساله بیش از ۳۰۰ هزار نفر مجروح شدهاند که بخش زیادی از آنها بهویژه دچار ضایعات نخاعی و معلولیتهای شدید میشوند که تا پایان عمر با ناتوانیهای جدی روبهرو خواهند بود.»
رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا ادامه داد: «خسارتهای مالی ناشی از تصادفات در سالهای اخیر نیز قابل توجه است. طبق محاسبات انجامشده، تصادفات رانندگی سالانه معادل بیش از ۱۷ درصد بهبودجه کشور خسارت وارد میکند. بانک جهانی نیز اعلام کرده است که خسارتهای تصادفات در ایران معادل ۶ تا ۷ درصد تولید ناخالص ملی است.»
وی در ادامه به آمار جانباختگان تصادفات در سال ۲۰۱۹ اشاره و اظهار کرد: «بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، ایران در بین ۱۶۰ کشور مورد ارزیابی قرار گرفته که با ۲۱/۵ نفر تلفات ناشی از تصادف به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در رتبه ۱۱۲ قرار داشته که این نگرانکننده است.»
رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا در خصوص نوع تصادفات نیز بیان کرد ۸۰ درصد تصادفات در داخل شهرها رخ میدهد و ۲۵ درصد جانباختگان مربوط بهتصادفات شهری هستند. همچنین بیش از ۷۵ درصد جانباختگان در تصادفات برونشهری جانِ خود را از دست میدهند.
وی یکی از دلایل این موضوع را تفاوت تجربه رانندگی شهرنشینها و رانندگان جادهای دانست و ادامه داد: «رانندگان در طول سال بیشتر در شهر رانندگی میکنند و در ایام خاص مانند نوروز یا تابستان که بهجاده میروند، بهدلیل عدمآشنایی با شرایط جادهای، آسیبهای بیشتری میبینند و در مجموع شدت تصادفات در جادهها بالاتر است.»
سرهنگ بای اظهار کرد: «خسارتهای سالانه ناشی از تنها تصادفات فوتی در 8 سال اخیر، حدود ۹۲ هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین آمارهای سالانه بیمه مرکزی نیز نشان میدهد پرداخت خسارتهای بیمه در تصادفات، بیشتر از درآمدهای آنها از حق بیمههاست که خود گواهی بر شدت و وسعت خسارتهای مادی تصادفات است.»
وی افزود: «خسارت مادی ناشی از تصادفات قطعا قابل توجه است؛ اما بخش معنوی آن که غیرقابل جبران و تاثیرگذارتر است، باید در اولویت توجه قرار گیرد. اگر آمار تصادفات بهطور منظم و در تمام ایام سال اعلام شود، میتوانیم روی این موضوع بیشتر متمرکز شویم و بهکاهش هرچه بیشتر آن کمک کنیم.»