طبق آمار منتشره، کل تولید سه خودروساز اصلی (ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو) در پنج ماه امسال در حوزه سواری به ۳۶۰ هزار دستگاه نیز نرسیده است. با توجه به‌تولید حدودا ۳۹۱ هزار دستگاهی پارسال خودروسازان، تیراژ آن‌ها نسبت به پنج ماه پارسال ۹.۵ درصد افت را نشان می‌دهد.

تولید اما به‌طور ماهانه نیز کاهش یافته؛ به‌طوری ‌که شاهد افت ۱۸ درصدی تولید در ماه مرداد نسبت به‌تیرماه هستیم. به‌نظر می‌رسد دلایل اصلی افت تولید بالغ بر ۳۷ هزار دستگاهی خودروسازان در پنج ماه امسال، کمبود نقدینگی و ارز و قطعی برق بوده است.

در این بین، کمبود نقدینگی (بیشتر ناشی از عدم اصلاح قیمت کارخانه‌ای خودروها) مشکل جدیدی به‌شمار نمی‌رود و در این سال‌ها همواره وجود داشته است. درحال ‌حاضر از آخرین اصلاح قیمت رسمی خودروهای داخلی ۱۶ ماه می‌گذرد و این موضوع دلیل اصلی افت تولید به‌شمار می‌رود.

عدم تخصیص ارز به‌خودروسازان تا اواسط تیرماه دلیل دیگری است که سبب افت تولید خودرو در پنج ماه امسال شد. خودروسازان می‌گویند تا اواسط تیرماه پارسال هرچه ارز به آن‌ها تخصیص داده شده، متعلق به‌پارسال بوده است. از نیمه تیرماه به‌بعد اما تخصیص ارز به‌خودروسازان از سر گرفته شد؛ اما به‌نظر می‌رسد تاثیر خاصی بر تولید در مردادماه نگذاشته است.

درنهایت اختلال برقی در واحدهای تولیدی (هم خودروسازان و هم شرکت‌های تامین‌کننده مواداولیه و قطعات آن‌ها) دلیل دیگر افت تولید پنج ماهه خودرو به‌شمار می‌رود. از اواسط خرداد و به‌رسم چند سال گذشته، قطعی برق واحدهای تولیدی کشور آغاز شد و به‌نظر می‌رسد در ماه مرداد با توجه به‌شدت بیشتر گرمای هوا، اثر آن بیشتر بود. قطعی‌های گاه و بیگاه برق در این دوره حدودا سه‌ماهه اثر منفی بر تولید واحدهای صنعتی کشور گذاشت و در این بین، خودروسازی نیز از تبعات آن بی‌نصیب نبود.

اما حالا این پرسش مطرح می‌شود که آیا اوضاع خودروسازان در پایان نیمسال نخست بهتر خواهد شد؟ برای پاسخ به ‌این پرسش باید به‌عوامل سه‌گانه اثرگذار بر تولید خودرو طی پنج ماه امسال رجوع کنیم.

در این بین چشم‌انداز مثبتی حداقل برای یکی دو ماه آینده درباره بهبود اوضاع نقدینگی خودروسازان از محل اصلاح قیمت وجود ندارد؛ چراکه سیاستگزار در دولت چهاردهم حرفی از افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها نزده است.

بنابراین اگر همچنان فریز قیمت ادامه داشته باشد، بعید است نقدینگی خودروسازان جز در مواردی مانند همین فروش اخیر، افزایش قابل ‌توجهی داشته باشد و به‌رشد تولید منجر شود. در مورد مساله ارز به‌نظر می‌رسد تاثیر از سرگیری تخصیص ارز به‌خودروسازان، در ماه‌های آینده خود را نشان دهد و به‌بهبود تولید کمک کند. اما در مورد مساله برق به‌نظر می‌رسد این چالش در شهریور با توجه به‌کاسته شدن از گرما و کمتر شدن قطعی برق واحدهای صنعتی، خفیف‌تر خواهد بود. بنابراین امکان بهبود تولید وجود دارد.

در این میان باید گفت دومین خودروساز بزرگ کشور بیشترین حجم از سبد محصولاتش را در پنج ماه امسال به‌خانواده ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داده است. طبق آمار منتشره در کدال، سایپا در تولید این گروه خودرویی آمار ۸۵ هزار و ۱۶۳ دستگاهی را طی پنج ماه نخست سال جاری ثبت کرده است.

با توجه به‌تولید حدودا ۱۰۶ هزار دستگاهی این گروه خودرویی در پنج ماه نخست پارسال، تیراژ خانواده ایکس ۲۰۰ حدود ۲۰ درصد افت را نشان می‌دهد. در این گروه خودرویی البته تیبا دیگر ‌تولید نمی‌شود. در بازه زمانی تحت بررسی، سایپا همچنین توانسته ۲۲ هزار و ۵۷۶ دستگاه شاهین را به‌تولید برساند. این درحالی است که طی پنج ماه ابتدایی سال گذشته تیراژ شاهین ۲۱ هزار و ۱۸۳ دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین نسبت به پنج ماه نخست پارسال افزایش یک‌هزار و ۳۹۳ دستگاهی داشته است.

کاهش قیمت ۵۰ میلیون‌تومانی تویوتا لوین هیبرید (۲۰۲۳)

روز گذشته و در بازار خودروهای داخلی شاهد افت بهای یک تا ۱۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که تارا ۶ دنده V۱ پلاس (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۷۰ میلیون‌تومان، سورن پلاس با مانیتور بدون رینگ (۱۴۰۳) با ۶ میلیون‌تومان کاهش ۶۷۲ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای هیدرولیک (۸۵گانه) (۱۴۰۳) با ۶ میلیون‌تومان کاهش ۶۸۰ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ (۱۴۰۱) با ۵ میلیون‌تومان کاهش ۵۸۲ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات ارتقا یافته (۱۴۰۳) با ۴ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۱۹ میلیون‌تومان و سهند (۱۴۰۳) با ۳ میلیون‌تومان کاهش ۵۰۲ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند.

همچنین درمیان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۲۵ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۸۴۵ میلیون‌تومان، فونیکس تیگو ۷ پرو پریمیوم (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۹۴۰ میلیون‌تومان، جک S۳ (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان، دیگنیتی پرستیژ (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۱۴۰ میلیون‌تومان و کی‌ام‌سی X۵ (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۶۳۰ میلیون‌تومان رسید.

از طرفی در میان خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که تویوتا لوین هیبرید (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ میلیارد و ۱۵۰ میلیون‌تومان، نیسان سیلفی E-Power پلاس (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان و هونگچی H۵ (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شد.