میتوان تایید کرد که استفاده از این ابزارها با وجود امکانپذیر بودن، اما کمتر به سمت اجرایی شدن رفته و این موضوع فقط مختص به بازارهای خرد همچون تایر هم نیست؛ مگر اینکه تاکید خاصی روی اجرای آن وجود داشته باشد. طی پژوهشی که توسط محمدعلی سیاهسرانی، حسن بلوچی و احسان محمدی در دانشگاه گلستان انجام شده، از الگوریتمهای هوش مصنوعی برای تبیین و مدلسازی رفتار خریداران تایر بر اساس عوامل چهارگانه شخصی، بازار، فروشگاه و محصول بهرهبرداری شده است.
هدف این پژوهش تبیین و مدلسازی رفتار خریداران تایر بر اساس عوامل چهارگانه با استفاده از رویکرد ترکیبی است. جهت تجزیه و تحلیل رفتار خریداران تایر ایرانی یا خارجی، با استفاده از تحلیل خوشهای غیر سلسله مراتبی (k میانگین) و بر اساس عوامل ۲۴ گانه جامعه آماری مورد تحلیل و تعداد خوشههای بهینه که بر حسب شاخص دیویس-بولدین بهدست آمد.سپس با استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی، از متغیرهای مستقل تحقیق (عوامل چهارگانه شخصی، بازار، فروشگاه و محصول) بهمنظور پیشبینی متغیر وابسته (خرید تایر ایرانی یا خارجی) استفاده شد.
جامعه آماری پژوهش، خریداران تایر ایرانی یا خارجی در غرب استان مازندران بودند که با توجه به نامحدود بودن جامعه پژوهش از فرمول جامعه نامحدود بهمنظور تعیین حجم نمونه استفاده شد که حداقل حجم نمونه ۳۸۴ بهدست آمد و تحلیلها روی ۵۲۷ عدد پرسشنامه قابل استفاده صورت پذیرفت.
نتایج پژوهش نشان داد در خوشه اول بهترتیب قیمت، استانداردهای ایمنی، تصویر و شهرت فروشگاه و در خوشه دوم بهترتیب نزدیک بودن، رفتار دوستانه فروشندگان و گستردگی انتخاب بیشترین مراکز خوشهها را بهدست آوردهاند. استفاده از الگوریتمهای شبکههای عصبی نشان داد متغیرهای مستقل پژوهش از قابلیت پیشبینیکنندگی مناسبی برخوردارند و با استفاده از آنها میتوان تا ضریب خطای ۸۸۶/۰ تغییرات متغیر وابسته را پیشبینی کرد.
یکی از چالشهای مهم رفتار مصرفکننده، چرایی رفتار خرید مصرفکنندگان یک محصول یا برند است و پاسخ به اینکه مصرفکنندگان در سفر حین خرید خود از چه عواملی تاثیر میپذیرند و چگونه رفتار خرید خود را کامل میکنند، یکی از چالشهای اصلی حوزه رفتار مصرفکننده است.
بازار تایر بهعنوان یکی از بازارهای پر تراکنش و با ارزش که مصرفکنندگان فراوانی با آن در ارتباط هستند، از موضوع مذکور استثنا نیست و رفتار خرید مصرفکنندگان آن نیز به عنوان یک کالای اساسی نیاز بهبررسی دارد. مطالعات هاکت و همکاران در سال ۱۹۹۳ نشان داد عوامل اصلی تعیینکننده رفتار خرید عبارتند از ارزیابی کلی (شامل ایمنی و کیفیت کالا)، محیط فیزیکی، کارایی (شامل فاصله سفر از خانه)، دسترسی و محیط اجتماعی (از جمله فضای فروشگاه). این عوامل دوباره گروهبندی شده و بیشتر به سه دسته کلی طبقهبندی میشوند. عوامل مرتبط با محصول (بهعنوان مثال قیمت)، عوامل مرتبط با بازار (مانند راحتی) و عوامل شخصی (بهعنوان مثال سن) میشود.
در این پژوهش با توجه بهمرور پیشینه عوامل چهارگانه شخصی، بازار، فروشگاه و محصول بهعنوان مهمترین عوامل تاثیرگذار بر رفتار خرید مصرفکنندگان تایر شناسایی شد و پس از بررسی بهنتایج بالا دست پیدا کردند. برای مطالعه شرح کامل این پژوهش میتوانید بهشماره ۱۱۱ از نشریه صنعت لاستیک ایران مراجعه کنید.